ΝΑΟΙ, ΕΝΟΡΙΕΣ,  ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ  ΤΗΣ  ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ

                                                

                                                                         Ερευνα:   Βασίλης  Παν. Κουτουζής

                                                            Από  Νοέμβριο   2004

 

       Από  αυτή τη σελίδα  θα αναφερθούμε  στους ιερούς ναούς  της Τροιζηνίας  κατά  ενορίες και περιφέρειες Δήμων ή δημοτικών διαμερισμάτων, όχι για να κάνουμε μια απλή καταγραφή, αλλά γιατί από την έρευνά μας προκύπτουν   ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία,  τα οποία είναι  άγνωστα, και κατά ένα τρόπο  μαρτυρούν τη  ζωή των κατοίκων  του Πόρου  και ολόκληρης της περιοχής  στις  διάφορες  εποχές.

       Πάντως  το 1829  στον Πόρο είχαν καταγραφεί   15 εκκλησίες   με  16 ιερείς.  Οι  κληρικοί μαζί με  τους μοναχούς ήταν 23. 

       Πριν το 1900 -  αλλά και αργότερα - στον Πόρο  και αλλού,  οι  ενορίες  ήταν πολύ διαφορετικές  από αυτές που είναι σήμερα (21-1-04).

       Στον Πόρο υπήρχαν οι ενορίες Αγίου  Ιωάννου Πούντας – του Ευαγγελισμού  έγινε πολύ αργότερα-, Αγίου Νικολάου, Υπαπαντής στην Κεντρική αγορά. Αγίου Γεωργίου (Μητρόπολη), Ευαγγελίστρια (στη Δεξαμενή,πριν τον Αγιο Γεώργιο), Μεταμόρφωσης (κοντά στον Αγιο Κωνσταντίνο, προ αυτού), της Αγίας Κυριακής, της  Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Ματθαίου  (με το παλαιό  ημερολόγιο). (Δείτε λεπτομέρειες εδώ).

    Οι παλιότεροι ναοί  του Πόρου  είναι η Κοίμηση της Θεοτόκου  και ο Αη Γιάννης, που  πρέπει να χτίστηκαν γύρω  στα 1550- 1600  από τους πρώτους οικιστές  της Σφαιρίας  μέσα στο Καστέλι.

     Ας τα δούμε αναλυτικά:  (Συμβουλευτείτε και  το χάρτη).

                           

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ

Αρχιερ. Επίτροπος · Πρωτ. π. Γεώργιος Στόκος·  Τηλ:2298022888

 

ΠΟΛΗ-ΧΩΡΙΟ

ΝΑΟΣ

ΤΗΛΕΦΩΝΟ

ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ

Πόρος

Αγ. Γεώργιος

2298023241

Στόκος Γεώργ.

Πόρος

Ευαγγ. Θεοτόκου

2298022904

Πατήρ  Γεράσιμος

Πόρος

Αγ. Κων/νος –ΚΑΛΛΟΝΗ    ΓΕΝΕΘΛΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ             22980

2298026547

Μυλωνόπουλος Χαρ.

 

Πατήρ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ

                                              

ΑΤΉΡ

Αγ. Νικόλαος

2298022939

Τσάκωνας Ιωανν.

Γαλατάς Τροιζηνίας

Αγ. Άννα

 

 

Τακτικούπολη Τροιζηνίας

Ζωοδ. Πηγή

2298036036

Παπουτσής Μακ.

Τροιζήνα

Αγ. Ιωαν Χρυσόστομος

2298035375

Ματαράς Γεώργ.

Ευαγγελισμός

Ευαγγ. Θεοτόκου

 

 

Ανω Φανάρι Τροιζηνίας

Αγ. Αθανάσιος

 

Βαμβακάς Γεώρ.

Κάτω Φανάρι Τροιζηνίας

Αγ. Χαράλαμπος

2298037356

Τσάκλας Θεόκλ.

Τραχειά Ναυπλίας

Αγ. Αθανάσιος

2298027530

Μαρκόπουλος Παν.

          

 

   Δείτε εδώ πολλά για τους ναούς >>>>

 

                 ΕΝΟΡΙΑ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ  ΝΑΟΥ  ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

 

   Ο  Αγιος  Γεώργιος  χτίστηκε  το 1861  κυρίως  με   εισφορές των  πιστών.  Στους  ευεργέτες - δωρητές  του ναού  περιλαμβάνονται  ο Γεώργιος Μιχαήλ, ο οποίος  μεταξύ άλλων διέθεσε χρήματα  για να αγιογραφηθεί  μέρος του ναού από τον μεγάλο ζωγράφο Κωνσταντίνο  Παρθένη (έζησε στον Πόρο 1903-1907), η Ελισάβετ  Καραμάνου  που διέθεσε  τα χρήματα για να γίνει ο κωδωνοστάσιο  και οι Γεώργιος και Αθηνά  Δεληθανάση  που δώρισαν οικόπεδο  πίσω από τον κινηματογράφο   ΔΙΑΝΑ, στο οποίο χτίστηκε  το σπίτι  στο οποίο  κατοικεί  ο εκάστοτε  ιερέας του ναού.  ΔΕΙΤΕ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

***   Στα 1875 ήτανε μεγάλη ενορία η ενορία του Ευαγγελισμού ή Των Τριών Εκκλησιών, εκκλησίες οι οποίες βρισκόντουσαν στη σημερινή πλατεία του Αγ. Γεωργίου. Εκεί υπήρχαν παλιά τρεις εκκλησίες,  η μία δίπλα στην άλλη. Ήταν ο ναός του Ευαγγελισμού –η Ευαγγελιστρούλα - που σώζεται μέχρι σήμερα, ο ναός του Αγ. Σπυρίδωνα και ο ναός της Αγ. Κυριακής. Εκεί που σήμερα βρίσκεται η παλιά πέτρινη δεξαμενή του Πόρου, το "ντεπόζιτο", με τα δύο μεγάλα καταπράσινα πλατάνια ήταν ο ναός του Αγ. Σπυρίδωνα - ιερέας ο Δημήτριος Καραμάνος. Το  ναό αυτό κατεδάφισε το 1881 ο δήμαρ­χος Σπ. Καραμάνος, για να κατασκευάσει εκεί  την πρώτη δεξαμενή ύδρευσης  που εξυπηρέτησε τους Ποριώτες για πολλά χρόνια, ενώ τον ιερό ναό της Αγ. Κυριακής που ήταν πιο νότια, είχαν κατεδαφίσει μερικά χρόνια νωρίτερα γι άγνωστους λόγους.  Ο πιο παλιός από τους τρεις αυτούς  ναούς ήταν της Αγ. Κυριακής αφού κτίστηκε λίγα χρόνια μετά από το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Καστέλι, που είναι κι ο παλιότερος ναός του νησιού,- χτίστηκε γύρω στα 1580 με 1590. Η  Αγία Τράπεζα της Αγ. Κυριακής ήτανε εκεί που σήμερα βρίσκεται το περίπτερο του Μπονάτσου, δίπλα στο φοίνικα, που υπήρχε εκεί  από εκείνα τα χρόνια.

    Από τις τρεις αυτές εκκλησίες πήρε το όνομα της η γύρω περιο­χή, που τη λέγανε "ΤΡΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ". Έτσι την ξέρανε αυτή τη γειτονιά  οι παλιοί Ποριώτες. Προτού κτιστεί ο ναός του Αγ. Γεωργίου το 1861, οι "τρεις Εκκλησίες" ήταν  η δεύτερη πιο μεγάλη ενορία του Πόρου.

      Το 1875 που εκδόθηκε ο τουριστικός χάρτης του Ιωάννη Μπούκη, δηλαδή δέκα τέσσερα χρόνια μετά το κτίσιμο του Αγ. Γεωργίου, βρίσκουμε ν' ανήκουνε στην ενορία των "Τριών Εκκλησιών" πολλά καταστήματα κι επιχειρήσεις. Εκεί ήταν  τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Δ. Δουζίνα, του Γ. Σακελάρη και του Δ. Σέγκου, τα εμπορικά καταστήματα του Γ. Μαντόπουλου, Σπ. Χρυσανθόπουλου, και Α. Μαρινόπουλου. Εκεί επίσης βρίσκουμε τα καφενεία του Ι. Βατικιώτη, του Π. Κιζάνη, του Α. Μπαλούρδου, Γ. Βασιλείου, καθώς και τα ιατρεία του Γ. Κηρύκου και Ιω. Παναγιώτου.

    Πιο παλιά ακόμα, η κάθε μία από τις τρεις αυτές εκκλησίες είχε τη δική της ξεχωριστή ενορία. Ο Αγ. Σπυρίδωνας είχε την ενορία που απλωνότανε ανατολικά προς την πλευρά της Μπρίνιας, η Ευαγγελίστρια στην περιοχή δυτικά και βόρεια προς τον Αη Γιώρ­γη και το Ρολόι και η Αγ. Κυριακή την ενορία που βρισκότανε προς τη περιοχή του Μύλου και της βόρειας Μπρίνιας, περιοχή που τη λέγανε "Παλιόμυλος". Όταν όμως χτίστηκε η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου και έγινε η Μητρόπολη του νησιού, πήρε πρώτα τις ενορίες της Αγ. Κυριακής και του Αγ. Σπυρίδωνα και σιγά- σιγά απορρόφησε και όλη την ενορία του Ευαγγελισμού.

    Στην ενορία Μητροπόλεως, δηλαδή αυτήν του Αγ. Γεωργίου, βρίσκουμε το συμβολαιογραφείο του Δ. Παπακυριακού, τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Κ. Δέδε, του Ν. Καρρά, Ευστ. Ευσταθίου και Κων. Παπαλεονάρδου. Μεγάλα εμπορικά καταστήματα στην ενορία αυτή ήτανε του Π. Κοντογιαννόπουλου και Γ. Νικολάου. Βέβαια μετά το 1900 η ενορία Μητροπόλεως απορρόφησε σταδιακά τις ενο­ρίες των Τριών  Εκκλησιών και έγινε η μεγαλύτερη του νησιού.

   Σύμφωνα  με στοιχεία  που μας παρέσχε ο σημερινός εφημέριος του  ναού π. Γεώργιος  Στόκος, στην  ενορία υπάγονται  σήμερα  - και αποτελούν περιουσία της -  τα ακόλουθα  παρεκκλήσια:

1.- Αγιος Γεώργιος ( Μεγάλο Νεώριο) πρώην ιδιοκτησία Ηλία Τζάννη  και της αδελφής του  Ευαγγελίας Θεοδώρας Αντωνοπούλου, αφιερώθηκε στο Αγιο Γεώργιο το 2.000. 

2.- Αγιος Δημήτριος, παραπλεύρως οικίας Κων. Τζάνου –ΠΙΠΚΑ.

3.- Εισόδια της Θεοτόκου, (παραπλεύρως οικίας  Χαρ. Βλάχου). Αρχικά ιδιοκτησία του δωρητή του Δήμου Πόρου Δημητρίου Δουζίνα. Όταν ο Δουζίνας το παραχώρησε  στο Δήμο, ο τότε δήμαρχος  Ευάγγελος Μαντόπουλος  ανέθεσε τη διαχείρισή του στην Εκλ. Επιτροπή Αγίου Γεωργίου ( 6-11-47).  Εφημέριος ο μ. Γεώργιος Σουλιώτης.

4.- Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (δεξαμενή) Ευαγγελιστρούλα. Υπήρξε ενορία στην οποία υπάγονταν 60 οικογένειες. Το 1822 χειροτονήθηκε  εφημέριος ο μ. Σπυρίδων  Καπασάκης. Από τις αρχές του 20ου αιώνα ανήκει  στον Αγιο Γεώργιο. Μιλήσαμε πιο πριν.

   

5.- Αγιος Ιωάννης Βαπτιστής (αποτομή κεφαλής αυτού, εορτάζει 29 Αυγούστου) Καστέλι, από τις παλιότερες εκκλησίες, πιθανόν παλιότερη ιδιοκτησία  Σολομωνίδη.

 

   

6.- Κοίμηση της Θεοτόκου ( Καστέλι , δίπλα στο Ρολόϊ) από τις παλιότερες. Πανηγυρίζει 23 Αυγούστου.  Εκεί ετάφη  ο Χριστόδουλος Μέξης, 1831.

7.- Αγία Μαρίνα (όπισθεν οικίας Δροσινού) δωρεά εν ζωή στον ΙΝ Αγίου Γεωργίου των Αλεξάνδρου Παριανού, Ειρήνης Καλή, Σταματίνας Αθ. Ευσταθίου, Μπίλιως Κατιτζάρη, Φωτεινής Σπ. Πανουργιά και Μαριγώς Γεωργ. Κυριακάκη το 1930. Εφημέριος ο μ. Γεώργιος Καμαριώτης.

8.- Μεταμόρφωση του Σωτήρος ( πλησίον ναού Αγ. Κωνσταντίνου). Αρχικά ιδιόκτητη εκκλησία της οικογένειας Αρανίτη χτίστηκε το 1822. Λειτούργησε  ως ενορία  στην οποία υπάγονταν 136 οικογένειες. Τελευταίος εφημέριος ο  μ. Κωνσταντίνος  Αρανίτης (+1924) γιος του μ. Αναστασίου  Αρανίτη που χειροτονήθηκε ιερέας το 1825. Δωρεά εν  ζωή στον Αγιο Γεώργιο της κόρης του Κων. Αρανίτη, Αγγελικής Μπασακίδου το 1938 (26-8). Εφημέριος ο μ. Γεώργιος Καμαριώτης.

9.- Αγιος Παντελεήμων (Λεμονοδάσος- άνωθεν Καρδάση) Κτίστηκε γύρω στο 1900, και πουλήθηκε στον Αγιο Γεώργιο στις 28/7/1938, πιθανόν από την Αγγελική Μπασακίδου.

10.-  Υπαπαντή  του Σωτήρος (Κεντρική Αγορά). Παλαιός ενοριακός ναός με εφημέριο τον μ. Χριστόδουλο Παπαδημητρίου – χειροτονήθηκε το 1839- στον οποίο υπάγονταν 110 οικογένειες. Ηταν ιδιοκτησία Γεωργίου Λάφη αλλά μετά το θάνατό του δόθηκε στο ναό Αγίου Γεωργίου.

    Στην ενορία  της Υπαπαντής, στην αγορά, το 1875 βρι­σκόταν το Δημαρχείο, η Χωροφυλακή, το Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Αρένων, το πρακτορείο της ελληνικής ακτοπλοΐας, το πρακτο­ρείο της ασφαλιστικής εταιρείας "Ο Φοίνικας", το Λημόσιο Ελλη­νικό Σχολείο πάνω από τη θέση "Κολώνα", πολλά καφενεία όπως του Ταμβακόπουλου, του Λ. Φάρσα, του Ιω. Φωτόπουλου, του Π. Πολύχρονη, το φαρμακείο του Κεχαγιά, τα ιατρεία των γιατρών Ιω. Λουζίνα και Αθ. Κασιμάτη, πολλές ταβέρνες, δέκα τον αριθμό, που οι μεγαλύτερες ήτανε του Ν. Βαρβέρη, Σπυρίδωνα, Λουζίνα, Χ. Κανελάκη, Αγγελή Παπαντωνίου, Ν. Τσαλίκη και του Ιω. Φτώχια. Επίσης στην ίδια ενορία υπήρχανε και άλλα εμπορικά καταστήμα­τα. Η ενορία της Υπαπαντής ήτανε τότε η μεγαλύτερη του Πόρου.

11.- Αγ. Φανούριος  (περιοχή Πέρλιας) Αφιερώθηκε στον Αη Γιώργη από την Αικατερίνη Κατσαρού-Κωστάρα το 1992.

    Ιδιόκτητοι ναοί  στους οποίους κατά  παράδοση τελεί τη λειτουργία ο εφημέριος του Ναού  Αγίου Γεωργίου:

1.- Αγ. Ιωάννης  Θεολόγος (Φούσα)  ιδιοκτησία  οικογένεια Στυλανού Οικονόμου.

2.- Αγιος Σεραφείμ, αρχή  Λεμονοδάσους, χτίστηκε  γύρω στο 1900, ιδιοκτησία  ΤΟΕΒ.

3.- Αγιος Χαράλαμπος  (Ασπρος Γάτος) ιδιοκτησία Μιχαήλ Ζεντέλη.

4.- Παναγία  ( Βρυσούλα).

5.- Παναγίτσα ( ΑρτιμοςΛεμονοδάσος) κτήμα Κυριακάκη . Χτίστηκε  1700.

6.-  Αγιος Νεκτάριος  (Φούσα).

7.-  Αγιος  Στέφανος. Ιδιωτικός  ναός.

***  Στην ενορία του Αγ. Ματθαίου ανήκαν τα παντοπωλεία -οινοπωλεία του Μ. Μαρίνου, Αναργ. Πιντέρη, Γ. Χρυσανθόπουλου και Σταύρου Χρυσίνη. Στην ίδια ενορία είχε και το ιατρείο του ο γιατρός - Δήμαρχος Σπ. Καραμάνος.

***   Στην  απογραφή του Καποδίστρια. 1828, αναφέρεται  ένας «Αναστ. Αλυφαντής»  τ.25 αρ.13, Ενορία Αγ. Ματθαίου  με  ηλικία 30 ετών, δηλ είχε γεννηθεί το 1798.

 

          

      Κηδεία  στον Πόρο, 1900, στο παλιό νεκροταφείο -απέναντι το Νεώριο. Βρισκόταν  εκεί που  είναι  σήμερα το κτίριο Συγγρού - πρώην Α Δημοτικό Σχολείο,  όπως σημειώνεται   και   στο  τοπογραφικό της 23ης Ιουνίου   1862/ ΦΕΚ 36-1862.

 

                      ΕΝΟΡΙΑ   ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ   ΤΗΣ   ΘΕΟΤΟΚΟΥ

 

     Ο ενοριακός  ναός  του  Ευαγγελισμού της  Θεοτόκου  φαίνεται να  χτίστηκε  γύρω  στα  1890-1900  διότι σε  τοπογραφικό αναφερόμενο σε ΒΔ της 25ης Αυγούστου  1900  σημειώνεται  από τους τοπογράφους της εποχής ναός στην παραλία, όπως επίσης και  ο Αγιος Θανάσης και η Γέννηση της Θεοτόκου που σήμερα δεν υπάρχει. Ο  ναός  του  ευαγγελισμού  σύμφωνα  με  έρευνα  του  πολιτικού μηχανικού   Γιάννη  Ντούσκου  σχετικά  με  τις  αρχαιότητες    που προέρχονται   από τον  αρχαίο ναό  της  Απατουρίας   Αθηνάς,  που  βασισμένη  στην  αδιάψευστη  μαρτυρία- γκραβούρα    του  γερμανού   περιηγητή  Λομπάουερ  του  έτους  1824 , αποδεικνύει  ότι ο    ναός   χτίστηκε  στα 1890 –ν 1900  ήταν  στη  θέση   που    βρισκόταν   ο   αρχαίος    ναός .Ο   ναός  του  Ευαγγελισμού   κατέρρευσε  από τον σεισμό της  Υδρας  το 1936 και   τότε  αποκαλύφθηκαν  οι  σπόνδυλοι  των  κιόνων  του αρχαίου ναού    που είχαν  χεησιμοποιηθεί.

           Πάντως το 1964  έγινε ανακατασκευή του ναού του Ευαγγελισμού, επί δημαρχίας Παν. Α. Σαμπάνη.

 

 1920           

   Εφημέριοι  από  κτήσεως του ναού  υπήρξαν  οι :                                                    1964 ανακατασκευή

 π. Σταμάτιος  Σωτηριάδης, π.Αντώνιος Μεθενίτης, π.Μιχαήλ  Μπούκουρας,  π. Ευάγγελος Ανδρέου  1927-1963,  π.Γεώργιος Αντωνόπουλος 1963-1968, και 1968 -2005 οπότε συνταξιοδοτήθηκε  ο αρχιμανδρίτης  π.  Πανάρετος Ασημακόπουλος. Κατόπιν εφημέριος τοποθετήθηκε  ο π. Σπυρίδων ο οποίος όμως πήγε στο Βέλγιο, και συνέχισε  να ιερουργεί   ο  π. Πανάρετος. Καλοκαίρι 2011 τοποθετείται ιερέας ο π. Λεωνίδας  Βέλκος.

   Στη δικαιοδοσία  του  περιλαμβάνονται οι ναοί - παρεκκλήσια:

 

                 

== Αγιος Αθανάσιος Αθωνίτης (Οπισθεν Ευαγγελισμού. Πολύ παλιός ναός. Μάλλον κτίσθηκε από αγιορίτες πατέρες  που έκτισαν και την Ι. Μ. Προφήτη Ηλία  στην Υδρα -γενιά Νοταράδων, Νικοδήμου Αγιορείτου). Ο ναός είναι δισυπόστατος, έχει και την εικόνα της Γέννησης  της Θεοτόκου  που σήμερα δεν υπάρχει.

== Αγος Αθανάσιος (Φουρκαρί).

== Αγία Βαρβάρα Ασκέλι. Ιδιωτικός οικογένειας Κουνέλη.

== Αγιος Γεώργιος (Νόση)-Καραπολίτι.Αναφέρεται ότι χτίστηκε  πριν την Επανάσταση του 1821.

== Αγιος Νικόλαος (περιοχή πλατείας Κορυζή) Παλιός ενοριακός 150 ετών και πλέον. Δισυπόστατος  με Αγιο Χαράλαμπο. 

    Στην ενορία του Αγ. Νικολάου το 1875 ανήκαν το Ταχυδρομείο και το Ειρηνοδικείο, ενώ μεγάλα εμπορικά καταστήματα στην ενορία αυτή ήτανε του Κ . Χρυσανθόπουλου και του Γ. Κιζάνη, παντοπωλεία - οινοπωλεία του Γ. Γκιωνάκη, του Β. Δούρα, του Γ. Μπαλουρδή, του Κ. Παντελάκη, του Ι. Πασχάλη, του Κ. Ρακετζή και του Λ.Ρακετζή. Εκεί είχε και το μεσιτικό του γραφείο ο Ιω. Καραδήμας.

== Αγιοι  Ανάργυροι  (ανατολική κορυφή Σφαιρίας). Χτίστηκε πριν 100 χρόνια και δόθηκε δωρεά στον Ι.Ν Ευαγγελισμού.

==  Αγιος  Επιφάνιος (Τροιζήνα).Χτίστηκε πριν 100 χρόνια και δόθηκε δωρεά στον Ι.Ν Ευαγγελισμού.

 

   

== Αγιος  Ιωάννης  ( Πούντα).Παλιός ενοριακός  ναός  που είχε μεγάλη περιουσία  στο Καραπολίτι και αλλού από δωρεές. Είναι μετόχι της Ι.Μ. Παναγίας Ανδρου, δεν έχει πλέον περιουσιακά στοιχεία.

    Στην  μεγάλη ενορία   του Αγ. Ιωάννη στην Πούντα ήταν το 1875  το Λιμεναρχείο, το Τελωνείο και το Υγειονομείο στη θέση "Σταυρός". Επίσης στην ίδια θέση "Σταυρός" ήτανε και το Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Κορασιών. Στην ενορία του Αγ. Ιωάννη στη Πούντα ήτανε και το ιατρείο του Β. Ζερβού ή Παντελάκη, καθώς και τα παντοπωλεία-οινοπωλεία του Παν. Βρέλου, του Αλ. Γκιωνάκη, του Α.Κιζάνη, του Γεω. Μπέθου και του Λημ. Πολίτη.

==  Αγιος Ιωάννης (Φουρκαρί).

==  Κοίμηση της Θεοτόκου  (Οπισθεν Ευαγγελισμού). Περίπου 150 ετών.

     Στην ενορία της Παναγίας ήτανε το φαρμακείο του Αθ. Σαραβάνου, τα ζαχαροπλαστεία του Ι. Γκούμα, του Ζ. Κρητικού, του Πέτρου Κύρλα, του Β. Πασχάλη και του Σπ. Φράγκου. Στην ίδια ενορία ήτανε και τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Β. Αιγινήτη, του Κ. Μπάθου, του Δ. Μαργκούνη, του Ηλία Φιλίππου, του Χρ. Δουζίνα και το καφενείο του Γ. Σωτηριάδη.

==  Κοίμηση της Θεοτόκου  Καραπολίτι  Μύτικας. Ιδιοκτησία Κουτουζή.

==  Κοίμηση  της Θεοτόκου  Δάριζα. Ιδιοκτησία Παλαιολόγου.

==  Παναγία η Ελεούσα (Πλάκα)  Εορτάζει 4 Ιουνίου.

==  Παναγίτσα  (Μέλλου) Ασκέλι. Κτίσθηκε περί το 1980.

==  Ταξιαρχών.

     Το εκκλησάκι  γύρω στα 1900

==  Υψωση  του Τιμίου  Σταυρού (ΝΑ ακτή Σφαιρίας).

 

ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ  ΠΟΡΟΥ

 

==  Παναγίτσα  Τσελεβίνια.  Ανήκει  στην Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Πόρου. Εορτάζει 23/8.

==  Παναγίτσα   Ασκέλι. Ανήκει  στην Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Πόρου. Εορτάζει 23/8.

==  Αγία Παρασκευή Φούσας.

==  Ταξιάρχες (περιοχή Αγίου  Κωνσταντίνου).

 

                ΕΝΟΡΙΑ   ΑΓΙΟΥ  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ   ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ

 

  Ο ενοριακός ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης  χτίστηκε  ……..

  Εφημέριος  ο πατήρ  Χαράλαμπος Μυλωνόπουλος.

  Γύρω  από το ναό τα παλιά ναϊδρια  του Αγίου Δημητρίου, των Ταξιαρχών, της Αγίας Μαρίνας, και της  Μεταμόρφωσης.

    Στην ενορία Αγ. Κων/νου υπήρχανε μόνο παντοπωλεία - οινο­πωλεία, όπως του Δ. Αναγνώστη, του Δημ Ευσταθίου, του Ιω. Ευσταθίου, του Σπ. Σχοινά, του Α. Μαρινόπουλου, των Κων. και Σταμ. Λάτση, των Ιω. και Κυρ. Νικολάου, του Αντ. Παπαδόπουλου και του Χαρ. Παπαδόπουλου.

   Στη δικαιοδοσία  της Ενορίας   περιλαμβάνονται οι ναοί-παρεκκλήσια:

==  Αγία Τριάδα  (Ασπρος Γάτος).

==  Αγιος Αθανάσιος (Μύλος).

==  Αγιος Αντώνιος.

==  Κοίμηση της Θεοτόκου (Δασκαλιό)

==  Αγιος  Στέφανος.

==  Χριστός   (Μπρίνια).

     *** Το  εκκλησάκι του Χριστού χτίστηκε το 1968 (τα θυρανοίξια γίνανε στις 23 / 9 /1968) στην ίδια θέση που παλιά βρισκό­ταν η εκκλησία της Αγ. Κυριακής με  ύστερα από το εξής περιστατικό:

     Η Κική Ψωμά, το γένος Ν. Σέγγου, βρισκόταν εδώ και πολλά χρόνια στην Αμερική. Συχνά έβλεπε όνειρα και οράματα που ο Χριστός και η Παναγία τη συμβούλευαν και την καθοδηγούσαν σε πολλά θέματα. Κάποια φορά, είδε σε όραμα το Χριστό να βρίσκε­ται στη Ρουκουτίμα και να της λέει: «πήγαινε, πες στον πατέρα αού να με βγάλει από 'δω που είμαι θαμένος».

     Όταν ήρθε στην Ελλάδα, έβαλε και σκάψανε στο σημείο που της είχε υποδείξει ο Χριστός και πράγ­ματι βρέθηκαν σε μικρό βάθος η εικόνα του Χριστού και τα θεμέ­λια της παλιάς εκκλησίας της Αγίας Κυριακής, που ήτανε φτιαγ­μένα από μαλτέζικες πλάκες. Έτσι χτίστηκε η εκκλησία του Χρι­στού.

==  Προφήτης  Ηλίας  (Καλαυρία).

==  Αγιος Ευστάθιος (Φούσα).

==  Αγιος Χαράλαμπος.

==  Αγιοι  Πάντες Νεκροταφείου. Ανήκει στο Δήμο Πόρου.

 

 ΠΡΟΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ - ΚΕ ΠΟΡΟΣ

== Ναός Αγίου  Νικολάου. Στρατιωτικός  ιερέας.

 

                           ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ  ΓΑΛΑΤΑ

 

    Ο  Αγιος Νικόλαος θεμελιώθηκε με δαπάνες του Βασ. Ι. Βασιλειάδη, στη μνήμη των γονέων του Ιωάννου και Ιουλίας, και εγκαινιάστηκε στις 21-11-48 από το Μητροπολίτη Υδρας Προκόπιο.

    Το 1966  εφημέριος στο Γαλατά ήταν ο π. Ιωάννης Νιφόρος.

    Εφημέριος ο πατήρ  Ιωάννης Τσάκωνας

   Οι παλιότερες εκκλησίες του Γαλατά είναι:

== η Παναγίτσα - Κοίμηση  της Θεοτόκου (1835). 

 

==  η Αγία Αννα

    Δεν είναι εξακριβωμένο πότε ακριβώς κτίστηκε  το εκκλησάκι στο Βαλουρδαίϊκο  χτήμα, (τότε  που ο Γαλατάς  είχε μόνο μερικές καλύβες), πάντως όπως αναφέρει επιγραφή το 1852 έγινε ανακαίνιση  από τον ΑΜ, (Αναστάσιο Μπαλούρδο) και  δωρήθηκε το  τέμπλο από τον Γεώργιο Μπαλούρδο

     Στο  ναό  υπήρχαν δύο παλιές εικόνες μία του 1881  η οποία υπάρχει και περιφέρεται και  μια ασημένια του 1891  που έχει  εξαφανιστεί.

     Ο παλιότερος  Βαλούρδος που γνωρίζουμε είναι  ο οινοπώλης Γεώργιος Ιωάννου Μπαλούρδος  μετέπειτα Βαλούρδος  (1814-1894) που διετέλεσε  και δημοτικός σύμβουλος. Από την πινακίδα  ΑΜ  συμπεραίνεται  ότι υπήρξε  και Αναστάσιος Μπαλούρδος. Υπάρχει και ένα Μπαλούρδος προερχόμενος από την οικογένεια Γκίκα της  Υδρας.

    Γιος του  ΓΙΒαλούρδου    και της Ουρανίας Κιουράνα ο Αναστάσιος  καφεπώλης ( γ. Γαλατά 1852), και ο Αντώνιος 1856-1928 . Γιος του Αναστάσιου  και της Κονδυλίας Βεσσαλά  ο  Γιώργος 1894-1969, και ο Μιχαήλ Βαλούρδος παγοπώλης (γ.Γαλατά 1910),

Evagelos Valurdos

Γιοι του Μιχαήλ   και της Ελένης Σπύρου (γ.1916)  οι  Αναστάσιος (γ. Γαλατά 1944)  και ο κ. Ευάγγελος  Βαλούρδος  πλοίαρχος ΕΝ (γ.1946 Γαλατάς) που ενδιαφέρεται σήμερα για το  ναό.   

        Όπως   αναφέρει  η  "ο μύθος ',  το πεύκο που  είναι αγκαλιασμένο με το κυπαρίσσι, σαν φλογεροί εραστές, αντιπροσωπεύουν νεαρά παιδιά,   από μια  παλιά οικογένεια  "Μπαλούρδου ή  Βαλούρδου"που αν και ήταν ξαδέρφια, είχαν αγαπηθεί παράφορα και δε μπορούσε να ζήσει ο ένας μακριά από τον άλλον. Αυτό όμως θεωρήθηκε από τους δικούς τους θανάσιμο αμάρτημα κι αποφάσισαν να τους χωρίσουν. Όχι μόνο δεν τους άφηναν να ξανανταμώσουν, αλλά φέρανε και προξενιό να παντρέψουν  με κάποιον άλλο την κοπέλα. Τότε αυτοί, μην αντέχοντας τον χωρισμό και μη έχοντας άλλο διέξοδο, συναντηθήκανε για τελευταία φορά, ήπιαν δηλητήριο και  αυτοκτόνησαν.

       Τότε η εκκλησία απαγόρευε   να κηδεύονται  οι αυτόχειρες  σε νεκροταφείο  και  οι δικοί τους αποφάσισαν  να τους θάψουν  πίσω από το ιερό της μικρής εκκλησίας της Αγίας Άννας όπου υπάρχει και τάφος τους. Και κει   αναπτύχθηκαν   ένα κυπαρίσσι  και ένα πεύκο  που προκαλούν το ενδιαφέρον  των περαστικών  αλλά και του φωτογραφικού και  κινηματογραφικού φακού.

           

          Όμως μια  επιστολή     του καθηγητή Αρχιτεκτονικής Πανεπιστημίου Harvard, ΗΠΑ κ. Σπύρου Πολλάλη.  που δημοσίευσε το   porosplus.gr   καταρρίπτει  το μύθο αυτό. Ο κ. Σπύρος Πολλάλης  γιος του αείμνηστου αρχιπλοιάρχου  Νικολάου Πολλάλη  1927-;  εγγονός της Ελένης  Γ. Βαλούρδου –συζ. Παναγιώτη Παντ. Ρίζου γ 1851, από την κόρη της  Χριστίνα ή Μπέμπα Ρίζου  Σαμπάνη (δείτε γενεαλογικό) αναφέρει  στην επιστολή:

      «Το πεύκο φύτεψε ο προ προπάππος  μου από την πλευρά της μητέρας μου Σαμπάνη –Ρίζου ( ο Γεώργιος Μπαλούρδος ή Βαλούρδος1814-1894)  και το κυπαρίσσι η προ προγιαγιά μου  Ουρανία (Κιουράνα) γεν.1829. Τη χρονιά που πέθανε ο προ προπάππος μου (1894) το πεύκο έγειρε και αγκάλιασε το κυπαρίσσι.Κάτι που παρατηρήθηκε  και συζητήθηκε  πολύ την εποχή  εκείνη",.  σαν υπερφυσικό θέμα.

   Οποιος  έχει στοιχεία ας μας συμπληρώσει.

 

  Αλλοι ναοί – παρεκκλήσια:

==  Αγία Παρασκευή  (νεκροταφείο).

       Γαλατάς  1902 (δεξιά η μάνδρα του νεκροταφείου)  

     Το πρώτο νεκροταφείο του Γαλατά  ήταν δίπλα στο ξενοδοχείο Παπασωτηρίου. 

==  Αγιος Ιωάννης Λυκοπάρτη.

==  Αγιος Σπυρίδων (κατασκηνώσεων)

==  Αγ. Σωτήρα.

==  Παναγία.

== Αγιος Γεώργιος  Δάριζα. Αναφέρεται ότι χτίστηκε  πριν την Επανάσταση του 1821.

==  Αγία Τριάδα  Δάριζα, ιδιοκτησία Ιωαν. Αν. Σαμπάνη.

==  Αγιος Ιωάννης + Αγιος Γεώργιος  (δίδυμοι- Φουρκαρί).

==  Παναγία (Τσαρκί).

==  Αγία Κυριακή (Τσαρκί).

==  Κοίμηση  Θεοτόκου, Σταϊκέικα.

 

                ΤΡΟΙΖΗΝΑ:  ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ  ΝΑΟΣ   ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

 

   Eφημέριος  σήμερα είναι  ο π. Γεώργιος Ματαράς. Ο προηγούμενος  που συνταξιοδοτήθηκε ο πατήρ  Θεόδωρος Τσουκάτος,  μας παρέσχε πολλές πληροφορίες και πρωτοστάτησε  σε πάρα πολλές  θρησκευτικές  δραστηριότητες  και κατασκευές.Ο   πατήρ  Θεόδωρος Τσουκάτος    απεβιωσε το 2015.

==  Αγιος Ιωάννης: Η ακριβής χρονολογία  κτίσεως  του ναού χάνεται  στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα όμως με την προφορική  παράδοση  πρέπει να χτίστηκε στη θέση ναϊδριο προς τιμή  του  Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου κατά  το  13ο αιώνα από τον Επίσκοπο  Δαμαλών Χρυσόστομο. Τον  17ο αιώνα ανακαινίστηκε  και  το 1952 επεκτάθηκε  με  χρήματα  που έστειλαν  οι εν Αμερική  Τροιζήνιοι.

  Στην Ενορία  υπάγονται σήμερα και τα  ακόλουθα παρεκκλήσια.

==  Αγιος  Δημήτριος. Ναός  της διαλυθείσης   Μονής  του Αγίου Δημητρίου. Είναι διατηρητέο μεταβυζαντινό κτίσμα με πολύ  αξιόλογες τοιχογραφίες. Φθείρεται  από το χρόνο καθ ότι η Αρχαιολογική  Υπηρεσία δεν επιτρέπει επεμβάσεις. Το  2003  με δαπάνες της Ευαγγελίας (Λίτσας) Α. Χατζημελέτη από τον Πόρο, φωταγωγήθηκε  ο  εξωτερικός  χώρος. Εξ  άλλου μετά από επίμονες προσπάθειες το εφημέριου  Θεόδ. Τσουκάτου  διανοίχτηκε  ο αμαξιτός δρόμος και έγινε δενδροφύτευση των πρανών (κηρυγμένη ως μνημείο  501/Β/21-10-78  ΥΑ 53994/28411/10-10-78).

==  Αγιος  Λεωνίδης. Χτίστηκε   στην πλατεία του χωριού σε οικόπεδο που δώρισε ο Θεόδωρος Α. Παπαγεωργίου. Θεμελιώθηκε  την 8-5-1997 και λειτούργησε  την 21 Απριλίου 1998, με δαπάνη πιστών, μετά από μακροχρόνιες  προσπάθειες του π. Θ. Τσουκάτου.

   

==  Αγιος  Γεώργιος. Στον ομώνυμο  οικισμό. Ανακαινίστηκε  και επεκτάθηκε στη  δεκαετία του 1970.

==  Ευαγγελίστρια  Βίδι – μετόχι Τήνου Ανακαινίστηκε το 1868  από  τους Γεώργιο και Θεανώ Καλαφάτη και μαζί με 220 στρέμματα γης δωρίθηκε  στο Πανελλήνιο  Ιδρυμα Τήνου. Πρόσφατα  με ενέργειες του π. Θ. Τσουκάτου  που λειτουργεί το ναό έγινε ανακαίνιση(κηρυγμένη ως μνημείο).

==  Κοίμηση Θεοτόκου (Βίδι). Ναός  της διαλυθείσης το 1834 με διάταγμα της αντιβασιλείας Μονής Βιδίου. Ανακαινίστηκε εκ θεμελίων τη δεκαετία του 1970 με πρωτοβουλία  του π. Θ Τσουκάτου(κηρυγμένη ως μνημείο).

==  Αγιος Νικόλαος (Κοιμητηρίου). Κτίσμα του 16ου  αιώνα. Ανακαινίστηκε εκ θεμελίων το 1979 με δαπάνη  των Νικολάου και Αικατερίνης Νάκη - το γένος Βασιλάκη.

==  Αγιος Γεώργιος - περιβόλια  κοντά στο βράχο  του θησέα.

==  Αγιος Ιωάννης  Αποκεφαλισθείς.1850.  Στον περίβολο του Αγίου Ιωάννου είναι θαμμένοι ο καθηγητής των Γαλλικών  Χρήστος Φουρνιάδης – 1898/1968- που ανέδειξε τις αρχαιότητες της Τροιζήνας, άφησε  την  περιουσία του στην Τροιζήνα, και  είχε εκφράσει την επιθυμία  να ταφεί εκεί - και ο ιερέας Γεώργιος Βασιλάκης.

  Στο νοτιοδυτικό  άκρο  του παρεκκλησίου  υπάρχει παράθυρο που κατά την ημέρα  της μνήμης του,29 Αυγούστου, οι προσκυνητές περνάνε τα παιδιά τους τρεις φορές και αφήνουνε τα εσώρουχα. Λατρευτικό  έθιμο  από την εποχή που  η ελονοσία  μάστιζε την περιοχή- 1800 και πιο πριν.

== Ναϊδριο Αγίου Στυλιανού, Νίκωνος και Αλυπίου. Θεμελιώθηκε την 8-7-1974, στο κτήμα των Δημητρίου και Θεοδώρας Κρίκωνα, χτίστηκε με δαπάνη τους και δωρίθηκε  στην ενορία Αγίου Ιωάννου. Να σημειωθεί ότι  δίπλα  στο ναίδριο  υπάρχει ο τάφος των ιδρυτών  και δωρητών του ναϊδρίου  Δημητρίου και Θεοδώρας Κρίκωνα.

== Προφήτης Ηλίας στην Κοκκινιά. Χτίστηκε το 1993 από τον Αριστείδη Ηλία Κατσιάβελα και δωρίθηκε στην ενορία.

== Αγιος Αθανάσιος. Στην πλαγιά του βουνού, αρκετά ψηλά. Κατά την παράδοση χτίστηκε το 1857 όταν την περιοχή της Ερμιονίδας μάστιζε η πανώλης. Το 1990  ανακαινίσθηκε με φροντίδα του  π. Θ. Τσουκάτου.

== Γέννηση  της Θεοτόκου, πάνω από την Τροιζήνα. Χτίστηκε από τη δασκάλα Αικατερίνη  Ρουμπή και τους μαθητές της  το 1925. Το 1995 ανακαινίστηκε εκ θεμελίων με άοκνες προσπάθειες του π. Τσουκάτου  και προσφορές  ενοριτών.

== Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών, ανατολικά του  χωριού. Χτίστηκε το 1900  από τους επιστρέψαντες  από τον ατυχή πόλεμο του  1897. Ανακαινίστηκε το 1990 και το 2003 με ενέργειες του π. Τσουκάτου  και προσφορές  ενοριτών.

==  Αγιος Παντελεήμων. Στην πλαγιά της Αδέρας. Κτίσμα του 1870. Παλιότερα, πιο ανατολικά, υπήρχε ερειπωμένο ναϊδριο.

==  Αγιος  Φανούριος. Θεμελιώθηκε  την 1-6-1993  και λειτούργησε την 27-8-1993. Χτίστηκε με δαπάνη του Χρυσοστόμου Δ.Παπουτσή, στο ΒΔ άκρο του κτήματος με την επιθυμία  να ταφεί εκεί. Κάτι που έγινε  στις 8-10-2003. Εχει δωριθεί  στην Ενορία.

== Ναός Αγίου Νεκταρίου, Αγία Κυριακής, και  Αγίου Εφραίμ του Νέου. Χτίστηκε με δαπάνη του Ευθυμίου Καρφίτσα , το 2002 και δωρίθηκε στην  ενορία.

==  Στην περιοχή της ενορίας ανήκουν τα ιδιωτικά  ξωκλήσια  των Αγίου Σπυρίδωνος, Αγίου Γερασίμου και Αγίου Γεωργίου.

  ΤΕΛΟΣ  στην περιοχή  της ενορίας υφίσταται η ΜΟΝΗ της ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗΣ, στην δημιουργία της οποίας συνέβαλαν  ο εφημέριος π. Θ. Τσουκάτος  και  ο τότε (1975) πρόεδρος της Κοινότητας  Κωνσταντίνος Γ. Κόλλιας-  υδροδότηση και διάνοιξη αμαξιτής οδού.

 

ΔΡΥΟΠΗ   

 

 Εφημέριος ο πατήρ  Θεόκλητος  ( Ενορία  Δρυόπης-Καλλονής- Ευαγγελισμού).

 

==  Αγιος   Χαράλαμπος.

==  Κοίμηση της Θεοτόκου.

== Αγιοι Ανάργυροι.

== Κοίμηση  Θεοτόκου   Νερατζιάς  (κηρυγμένη ως  μνημείο).

== Αγία Αννα.

 

ΚΑΛΛΟΝΗ    Μία  ενορία  με  Ευαγγελισμό (Σκαπέτι).

 

==  Παναγία Θεοτόκος

==  Αγιος Γεώργιος

== Αγιος Ιωάννης.

 

ΣΚΑΠΕΤΙ

 

==  Ευαγγελισμός.

==  Μεταμόρφωση  του  Σωτήρος.

==  Αγιοι  Θεόδωροι

==  Κωνσταντίνου  και Ελένης.

ΠΟΤΑΜΟΣ   ΑΓΙΟΣ   ΝΙΚΟΛΑΟΣ

 

ΤΑΚΤΙΚΟΥΠΟΛΗ – ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ – ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΒΙΔΙ

( μία ενορία, εφημέριος ο πατήρ Παναγιώτης  Παπουτσής, ονομασθείς Μακάριος -παλιότερα ήταν  ο Πέτρος Κανέκα από την Ουγκάντα ο οποίος μετατέθηκε  σε εκκλησία  των Μεθάνων).

 

== Ζωοδόχος Πηγή, κέντρο Τακτικούπολης, μητρόπολη. Περικαλλής ναός που χτίστηκε το 1892 από πέντε οικογένειες.

== Αγία Σοφία, στην είσοδο του χωριού, χτίστηκε το 1920.

== Προφήτης Ηλίας, στο κοιμητήριο, χτίστηκε το 1900.

== Αγιος Γεώργιος, ξωκκλήσι,  χτίστηκε το 1930.

==  Αγιος Νικόλαος, στην παραλία Μεταμόρφωσης, χτίστηκε το 1900.

== Αγιοι Ανάργυροι, απέναντι από τον Πόρο, χτίστηκε το 1937

== Αγιος Κυπριανός, Αντώνιος και Ραφαήλ, πριν το χωριό. Αρχισε να χτίζεται  4/8/04.

==  Μεταμόρφωση, στη Μεταμόρφωση.

==  Αγιος  Κωνσταντίνος, στο ομώνυμο χωριό. 

==  Αγιοι Απόστολοι, στη διασταύρωση με τον κεντρικό δρόμο.

 

 

 

ΚΑΡΑΝΤΖΑΣ ( Μία ενορία  με Ανω Φανάρι ,Αγία  Ελένη, Ζερβαίϊκα)

   Εφημέριος ο πατήρ   Γεώργιος Βαμβακάς.

 

== Αγιος Σεραφείμ.

==  Προφήτης Ηλίας.

 

ΖΕΡΒΑΙΪΚΑ

 

==

 

ΑΝΩ ΦΑΝΑΡΙ

 

==  Αγιος Αθανάσιος.

==  Αγία Τριάδα.

==  Αγιος Νικόλαος.

==  Αγιος  Γεώργιος.

==  Αγιος Δημήτριος

 

ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ

 

==  Κωνσταντίνου  και Ελένης.

== Αγία Τριάδα   (κηρυγμένη ως μνημείο -  χτίστηκε  το 1706).

== Αγιος Πέτρος.

 

  ΜΕΘΑΝΑ       Κι    Ε Δ Ω

 

***  Τα στοιχεία  αυτά, ελλιπή  κατά  ένα   μέρος, δημοσιεύονται για να δοθούν περισσότερες πληροφορίες  από όσους είναι δυνατόν να γνωρίζουν, ιερείς, κατοίκους κ.λ. π.

    Κατά συνέπεια είναι  δυνατόν να διαφοροποιηθούν  με την πάροδο του χρόνου.

 

                                                                           Εκκλησάκια Χερσονήσου Μεθάνων

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

 

Αρχή  σελίδας

 

 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ