Σύμφωνα  με τον «Οδηγό»  του Μιλτιάδη Μπούκα  έτους 1875, που δημοσίευσε στο βιβλίο του  ο   Λιμενικός  Γιάννης  Πουλάκης:

 ΔΗΜΟΣΙΕΣ  ΑΡΧΕΣ:

1. Ειρηνοδικείο, στη συνοικία Αγ. Νικολάου.

2. Εφορία στην ενορία Υπαπαντή.

3. Λιμεναρχείο στη θέση Σταυρός, ενορία Αγ. Ιωάννου.

4. Ναύσταθμος στη Θέση Στενό.

5. Ταχυδρομείο στη συνοικία Αγ. Νικολάου.

6. Τελωνείο στη Θέση Σταυρός, ενορία Αγ. Ιωάννου.

7. Υγειονομείο στη Θέση Σταυρός, ενορία Αγ. Ιωάννου.

8. Χωροφυλακή στο Δημοτικό Κατάστημα.

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ  ΑΡΧΕΣ:

1. Δημαρχία, στο κέντρο της Αγοράς, ενορία  Υπαπαντής.

2. Δημοτική Αστυνομία, στο Δημοτικό Κατάστημα.

 ΣΧΟΛΕΙΑ:

1. Δημόσιο Ελληνικό Σχολείο, πάνω από την «Κολώνα».

2. Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Αρρένων, στην  ενορία Υπαπαντής.

3. »  » Κορασίων, στη Θέση  «Σταυρός».

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΕΙΑ:

Παπακυριακού Δημ., στη συνοικία Αγ. Γεωργίου.  

 ΤΡΑΠΕΖΕΣ  ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ:

1. Εταιρεία των εν Βρωμολίμνη των Μεθάνων υπό την επωνυμία "Ξενών εν Βρωμολίμνη", ιδρυθείσα τον Ιούλιο ταυ 1873.

2. Υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης, Διευθ. κ. Πάνας, στην οδό Παλ. Ναυστάθμου.

3. Πρακτορείο της Ελληνικής Ατμοπλοίας.

4. Πρακτορείο Ασφαλιστικής Εταιρείας "Φοίνικος'".

 ΙΑΤΡΟΙ:

1. Ζερβός ή Παντελάκης θ., ενορία Αγ. Ιωάννου.

2. Καραμάνος Σπύρος, ενορία Αγ. Ματθαίου.

3. Κηρύκος Κ., ενορία Αγ. Γεωργίου.

4. Παναγιώτου Ιωάννης, ενορία Αγ. Κυριακής.

 ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ:

1. Κεχαγιά Ι., στη θέση Κολώνα,  ενορία Υπαπαντής.

2. Σαραβάνου Αθ., ενορία Παναγίας.

 ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑ:

1. Γκούμα, ενορία Παναγίας.

2. Κρητικού Ζ., ενορία Παναγίας.

3. Κύρλα Πέτρου, ενορία Παναγίας.

4. Πασχάλη Βασ..    »     »

5. Φράγκου Σπ.       »     »

ΚΑΦΕΝΕΙΑ:

1. Βατικιώτη Ιω., ενορία Ευαγγελισμού.

2. Κιζάνη Πέτ..         »      »

3. Μπαλούρδου Α.,     »       »

4. Πολυχρόνη Π., Θέση Κολώνα.

5. Σωτηριάδη Γ. ενορία Παναγίας.

6. Ταμβακοπούλου  ενορία  Υπαπαντής.

7. Φάρσα Δ.          »         »

8. Φωτοπούλου  Ιω.  »         »

 ΕΜΠΟΡΟΙ:

1. Βασιλείου Ι., ενορία Ευαγγελισμού ή Τριών Εκκλησιών.

2. Κιζάνης Γ.,     »    Αγ. Νικολάου.

3. Μαντόπουλος Γ.,   ενορία  Ευαγγελισμού.

4. Κοντογιαννόπουλος Π., ενορία Μητροπόλεως.

5. Νικολάου Γ., ενορία Μητροπόλεως.

6. Χρυσανθόπουλος Σπ ενορία Ευαγγελισμού.

7. Χρυσανθόπουλος Κων. ενορία Αγ. Νικολάου.

 ΕΜΠΟΡΟΡΑΠΤΕΣ:

1. Δουζίνας Ιω., Θέση Κολώνα.

2. Κασιμάτης Αθ.   »     »

ΜΕΣΙΤΕΣ:

1. Καραδήμας Ιω., ενορία Αγ. Νικολάου

2. Φάρσας Δ., ενορία Αγ. Ιωάννου.

ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ:

1. Βρέλος Παναγ., ενορία Aγίου  Ιωάννου.

2. Γκιωνάκης Αλέξ.,    »    »      »

3. Δέδες Κ., ενορία Μητροπόλεως.

4. Δημητρίου Αναγνώστης,  ενορία Αγ. Κων/νου.

5. Δουζίνας Γεώργιος, ενορία Υπαπαντής.

6. Δουζίνας Δημήτριος, ενορία Ευαγγελισμού.

7. Δουζίνας Θεόδ., ενορία Μητροπόλεως.

8. Δουζίνας Κωνατ., ενορία Υπαπαντής.

9. Δουζίνας Σταμ.,       »        »

10. Δουζίνας Χρ.         »        »

11. Ευσταθίου Δημ., ενορία Αγίου Κων/νου.

12. Ευσταθίου Ευστάθιος, ενορία Μητροπόλεως.

13. Ευσταθίου Ιω., ενορία  Αγίου Κων/νου.

14. Ζσνετόπουλος Ιω., ενορία Υπαπαντής.

15. Ζανετόπουλος Σπ.,       »       »

16. Καραγιαννόπουλος Σωτ., ενορία Υπαπαντής.

17. Καρράς Ν., ενορία Μητροπόλεως.

18. Κιζάνης Α., ενορία Ayiou Ιωάννου.

19. Κριεζής Αναγ., ενορία Μητροπόλεως.

20. Λάντζας Κωνστ., ενορία Αγίου Κων/νου.

21. Λάτσης Σταμ.,     »     »     »

22. Μαρινόπουλος Α.,  »    »      »

23. Μαρίνος Μ.   ενορία Αγ.  Ματθαίου.

24. Μπέθος Γεώργ., ενορία Αγ. Ιωάννου.

25. Μπουρταχής Δημ., ενορία Υπαπαντής.

26. Νικολάου Γιάννης, ενορία Αγίου Κων/νου.

27. Νικολάου Γ. Κυριάκος,   »   »    »

28. Παπαδόπουλος Ανδρέας, ενορία Αγίου Κων/νου.

29. Παπαδόπουλος Χαρ.,       »      »      »

30. Παππαλεονάρδος Κωνστ.,  ενορία Μητροπόλεως.

31. Πιντέρης Ανάργυρος, ενορία Αγίου Ματθαίου.

32. Πολίτης Δημ., ενορία Αγίου Ιωάννου ή Πούντας.

33. Σακελλαρίου Γ., ενορία Ευαγγελισμού.

34. Σχοινάς Σπύρ.,     »    Αγίου Κων/νου.

35. Χρυσανθόπουλος Γ., ενορία  Αγίου Ματθαίου.

36. Χρυσίνης  Σταύρος       »      »      »

 ΟΙΝΟΠΩΛΕΙΑ – ΤΑΒΕΡΝΕΣ:

1. Αιγινήτη θ., ενορία Παναγίας.

2. Βαρβέρη Ν.,   »    Υπαπαντής.

3. Γκιωνάκη Γ.,   »   Αγίου Νικολάου.

4. Δουζίνα Σπυρ.  ενορία Υπαπαντής.

5. Δουζίνα Δημ.,      »       »

6. Δούρου Βασιλ.,   ενορία Αγίου Νικολάου.

7. Ευθυμίου Δημ.,  ενορία Υπαπαντής.

8. Ευθυμίου Σπυρ.,   »        »

9. Κακαβέλα Ιω.,     »        »

10. Κονελλάκη Χ.,    »         »

11. Κσνέλλη Θεοφάνη, ενορία   »

12. Καραδήμα Κ.,       »       »

13. Λέκα Σταμ.,        »       »

14. Μάνεση Α.,         »       »

15. Μάνεση Π..         »       »

16. Μπάθου Κωνστ., ενορία Παναγίας.

17. Μπαλούρδη Γ., ενορία Αγίου Νικολάου.

18. Μαργκούνη Δημ., ενορία  Παναγίας.

19. Παντελάκη Κ.,       »    Αγίου  Νικολάου.

20. Παπαντωνίου Αγyελή, ενορία Υπαπαντής, κάτωθεν της Χωροφυλακής.

21. Πασχάλη Ιω., ενορία Αγίου Νικολάου.

22. Πασχάλη Ευστάθ.,    »     »

23. Πέτρου Ι. Γεώρ., ενορία   Υπαπαντής.

24. Ρακετζή Κωνστ.,    » Αγίου Νικολάου.

25. Ρακετζή Λ..          »    »    »

26. Σακελλαρίου Δ.,  ενορία  Υπαπαντής.

27. Στρατή Π.,          »       »

28. Τσαλίκη Ν.,          »      »

29. Φιλίππου Ηλία,    ενορία  Παναγίας.

30. Φτώχια Ιω.,      ενορία Υπαπαντής.

       Στο παλιό βιβλίο του  Μπούκα, που εκδόθη­κε το 1875 και κυκλοφόρησε ως τουριστικός χάρτης της Ελλάδος, βρήκαμε πως την εποχή εκείνη στον Πόρο λειτουργούσαν πολλά κα­ταστήματα κι επιχειρήσεις, που ανήκαν σε 8 ενορίες του νησιού.

     Οι ενορίες αυτές ήταν της Υπαπαντής, στην αγορά, όπου βρι­σκόταν το Δημαρχείο, η Χωροφυλακή, το Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Αρένων, το πρακτορείο της ελληνικής ακτοπλοΐας, το πρακτο­ρείο της ασφαλιστικής εταιρείας "Ο Φοίνικας", το Λημόσιο Ελλη­νικό Σχολείο πάνω από τη θέση "Κολώνα", πολλά καφενεία όπως του Ταμβακόπουλου, του Λ. Φάρσα, του Ιω. Φωτόπουλου, του Π. Πολύχρονη, το φαρμακείο του Κεχαγιά, τα ιατρεία των γιατρών Ιω. Λουζίνα και Αθ. Κασιμάτη, πολλές ταβέρνες, δέκα τον αριθμό, που οι μεγαλύτερες ήτανε του Ν. Βαρβέρη, Σπυρίδωνα, Λουζίνα, Χ. Κανελάκη, Αγγελή Παπαντωνίου, Ν. Τσαλίκη και του Ιω. Φτώχια. Επίσης στην ίδια ενορία υπήρχανε και άλλα εμπορικά καταστήμα­τα. Η ενορία της Υπαπαντής ήτανε τότε η μεγαλύτερη του Πόρου.

      Αλλη μεγάλη ενορία ήταν αυτή του Αγ. Ιωάννη στην Πούντα. Εκεί βρίσκουμε να είναι τότε το Λιμεναρχείο, το Τελωνείο και το Υγειονομείο στη θέση "Σταυρός". Επίσης στην ίδια θέση "Σταυρός" ήτανε και το Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Κορασιών. Στην ενορία του Αγ. Ιωάννη στη Πούντα ήτανε και το ιατρείο του Β. Ζερβού ή Παντελάκη, καθώς και τα παντοπωλεία-οινοπωλεία του Παν. Βρέλου, του Αλ. Γκιωνάκη, του Α.Κιζάνη, του Γεω. Μπέθου και του Λημ. Πολίτη.

      Μεγάλη ενορία ήτανε του Ευαγγελισμού ή Των Τριών Εκκλησιών, εκκλησίες οι οποίες βρισκόντουσαν στη πλατεία του Αγ. Γεωργίου. Στη μικρή αυτή πλακόστρωτη και γραφική πλατεία υπήρχαν παλιά τρεις εκκλησίες, κολλημένες θάλεγες η μία δίπλα στην άλλη. Ήτανε ο ναός του Ευαγγελισμού –η Ευαγγελιστρούλα - που σώζεται μέχρι σήμερα, ο ναός του Αγ. Σπυρίδωνα και ο ναός της Αγ. Κυριακής. Εκεί που σήμερα βρίσκεται η παλιά πέτρινη δεξαμενή του Πόρου, το "ντεπόζιτο", κάτω από δύο μεγάλα καταπράσινα πλατάνια ήτανε παλιά ο ναός του Αγ. Σπυρίδωνα. Νότια  του παλιού ναού της Ευαγγελίστριας ήτανε ο ναός της Αγ. Κυριακής. Ο πιο παλιός από τους τρεις αυτούς  ναούς, αφού κτίστη­κε λίγα χρόνια μετά από το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Καστέλι, που είναι κι ο παλιότερος ναός του νησιού, που κτίστηκε γύρω στα 1580 με 1590. Η ιερά τράπεζα της Αγ. Κυριακής ήτανε εκεί που σήμερα βρίσκεται το περίπτερο του Μπονάτσου, δίπλα στο γέρο φοίνικα, που άπλωνε εκεί το μπόι του από εκείνα τα χρόνια.

    Από τις τρεις αυτές εκκλησίες πήρε το όνομα της η γύρω περιο­χή, που τη λέγανε "ΤΡΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ". Έτσι την ξέρανε τη γειτονιά αυτή οι παλιοί Ποριώτες. Προτού κτιστεί ο ναός του Αγ. Γεωργίου το 1861, οι "τρεις Εκκλησίες" ήτανε η δεύτερη πιο μεγάλη ενορία του Πόρου.

     Αλλά, και το 1875 που εκδόθηκε ο τουριστικός χάρτης του Ιωάννη Μπούκα, δηλαδή δέκα τέσσερα χρόνια μετά το κτίσιμο του Αγ. Γεωργίου, βρίσκουμε ν' ανήκουνε στην ενορία των "Τριών Εκκλησιών" πολλά καταστήματα κι επιχειρήσεις. Εκεί ήτανε τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Δ. Δουζίνα, του Γ. Σακελάρη και του Δ. Σέγκου, τα εμπορικά καταστήματα του Γ. Μαντόπουλου, Σπ. Χρυσανθόπουλου, και Α.Μαρινόπουλου. Εκεί επίσης βρίσκουμε τα καφενεία του Ι. Βατικιώτη, του Π. Κιζάνη, του Α. Μπαλούρδου, Γ. Βασιλείου, καθώς και τα ιατρεία του Γ. Κηρύκου και Ιω. Παναγιώτου.

     Τον ιερό ναό του Αγ. Σπυρίδωνος κατεδάφισε το 1881 ο δήμαρ­χος Σπ. Καραμάνος, για να κατασκευάσει εκεί, όπως προαναφέρθη­κε, την πρώτη δεξαμενή ύδρευσης «ντεπόζιτο», που εξυπηρέτησε τους Ποριώτες για πολλά χρόνια, ενώ τον ιερό ναό της Αγ. Κυριακής είχα­νε κατεδαφίσει μερικά χρόνια νωρίτερα γι άγνωστους λόγους.

    Πιο παλιά ακόμα η κάθε μία από τις τρεις αυτές εκκλησίες είχε τη δική της ξεχωριστή ενορία. Ο Αγ. Σπυρίδωνας είχε την ενορία που απλωνότανε ανατολικά προς την πλευρά της Μπρίνιας, η Ευαγγελίστρια στην περιοχή δυτικά και βόρεια προς τον Αη Γιώρ­γη και το Ρολόι και η Αγ. Κυριακή την ενορία που βρισκότανε προς τη περιοχή του Μύλου και της βόρειας Μπρίνιας, περιοχή που τη λέγανε "Παλιόμυλος". Όταν όμως χτίστηκε η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου και έγινε η Μητρόπολη του νησιού, πήρε πρώτα τις ενο­ρίες της Αγ. Κυριακής και του Αγ. Σπυρίδωνα και σιγά- σιγά απορ­ρόφησε και όλη την ενορία του Ευαγγελισμού.

    Άλλες ενορίες την εποχή αυτή στο νησί ήτανε η ενορία του Αγ. Κωνσταντίνου, η ενορία του Αγ. Νικολάου, η ενορία του Αγ. Ματ­θαίου και η ενορία της Παναγίας.

    Στην ενορία του Αγ. Νικολάου ανήκαν το Ταχυδρομείο και το Ειρηνοδικείο, ενώ μεγάλα εμπορικά καταστήματα στην ενορία αυτή ήτανε του Κ . Χρυσανθόπουλου και του Γ. Κιζάνη, παντοπωλεία - οινοπωλεία του Γ. Γκιωνάκη, του Β. Δούρα, του Γ. Μπαλουρδή, του Κ. Παντελάκη, του Ι. Πασχάλη, του Κ. Ρακετζή και του Λ.Ρακετζή. Εκεί είχε και το μεσιτικό του γραφείο ο Ιω. Καραδήμας.

    Στην ενορία της Παναγίας ήτανε το φαρμακείο του Αθ. Σαραβάνου, τα ζαχαροπλαστεία του Ι. Γκούμα, του Ζ. Κρητικού, του Πέτρου Κύρλα, του Β. Πασχάλη και του Σπ. Φράγκου. Στην ίδια ενορία ήτανε και τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Β. Αιγινήτη, του Κ. Μπάθου, του Δ. Μαργκούνη, του Ηλία Φιλίππου, του Χρ. Δουζίνα και το καφενείο του Γ. Σωτηριάδη.

    Στην ενορία Αγ. Κων/νου υπήρχανε μόνο παντοπωλεία - οινο­πωλεία, όπως του Δ. Αναγνώστη, του Δημ Ευσταθίου, του Ιω. Ευσταθίου, του Σπ. Σχοινά, του Α. Μαρινόπουλου, των Κων. και Σταμ. Λάτση, των Ιω. και Κυρ. Νικολάου, του Αντ. Παπαδόπουλου και του Χαρ. Παπαδόπουλου.

    Στην ενορία Μητροπόλεως, δηλαδή αυτήν του Αγ. Γεωργίου, βρίσκουμε το συμβολαιογραφείο του Δ. Παπακυριακού, τα παντοπωλεία - οινοπωλεία του Κ. Δέδε, του Ν. Καρρά, Ευστ. Ευσταθίου και Κων. Παπαλεονάρδου. Μεγάλα εμπορικά καταστήματα στην ενο­ρία αυτή ήτανε του Π. Κοντογιαννόπουλου και Γ. Νικολάου. Βέβαια μετά το 1900 η ενορία Μητροπόλεως απορρόφησε σταδιακά τις ενο­ρίες των Τριών Εκκλησιών και έγινε η μεγαλύτερη του νησιού.

    Τέλος στην ενορία του Αγ. Ματθαίου ανήκαν τα παντοπωλεία -οινοπωλεία του Μ. Μαρίνου, Αναργ. Πιντέρη, Γ. Χρυσανθόπουλου και Σταύρου Χρυσίνη. Στην ίδια ενορία είχε και το ιατρείο του ο γιατρός - Δήμαρχος Σπ. Καραμάνος.

    Να σημειωθεί ότι την εποχή εκείνη, δηλαδή περί το 1875, σύμ­φωνα πάντα με τον τουριστικό χάρτη του  Μπούκη ο Πόρος είχε 7.850 κατοίκους, ενώ σύμφωνα με την απογραφή κατοίκων που είχε γίνει με εντολή του κυβερνήτη Καποδίστρια το 1828 στη περιοχή του Πόρου - Γαλατά κατοικούσαν 7.464 κάτοικοι.

     Τότε στο Γαλατά υπήρχαν μόνο 250 καλύβες, στις οποίες κατοικούσαν κυρίως γυναίκες. Η περιοχή του Γαλατά είχε μετατραπεί σε γκέτο γυναικών ελευθερίων ηθών από τον καιρό της ίδρυσης του Ρωσικού Ναυστάθμου στην περιοχή "Νεώριο" του Πόρου.

                                     (ΓΙΑΝΝΗ ΠΟΥΛΑΚΗ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΡΟ
                                                          ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ

                                                Εκδόσεις ΚΑΛΑΥΡΙΑ, Κώστας Κυριακόπουλος)

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

 Αρχή