Εικόνες από τη σημερινή Δρυόπη
Ολοι οι περαστικοί από τα γραφικά χωριουδάκια της Τροιζηνίας, διαβαίνουν μέσα από το κέντρο τους. Μόνο από ένα περνούν περιφερειακά: Από τη Δρυόπη, το Κάτω Φανάρι. Προσπερνούν κι ούτε που φαντάζονται ότι εκεί στο κέντρο του μεγάλου οικισμού χτυπά η καρδιά ενός λεβεντόψυχου πληθυσμού, που ζει τις δικές του καθημερινές στιγμές μέσα σ ένα αλλιώτικο περιβάλλον, με τις γειτονιές του, τα καφενεία του, τη μπακαλοταβέρνα του, το μεγαλόπρεπο ναό του, το Ηρώο του, που μαρτυράει τη συμμετοχή και την προσφορά των κατοίκων του στους αγώνες του Εθνους.
Αξιοσημείωτο: Ο οικισμός όλο και πλουτίζεται με νέες όμορφες οικοδομές.
Η γραφική Δρυόπη, γενική αποψη, και δεξιά η πλατεία και ο Αγιος Χαράλαμπος
Το Ηρώο Πεσόντων, το καφενείο που γυρίστηκε το σίριαλ "της αγάπης μαχαιριά", γραφικός δρόμος.
Ενα άλλο στεκι - παντοπωλείο ο Αστυνομικός Σταθμός και κάτω παντοπωλείο - κεντρικό καφενείο.
Η Δρυόπη είναι τόσο παλιά όσο και η Τροιζήνα – αν όχι παλιότερη- αφού στην περιοχή βρέθηκαν ίχνη της αρχαίας πόλης των Δρυόπων ( 1400-1300 π.Χ.) Οι Δρύοπες, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, ήταν άποικοι από την Παρνασίδα και είχαν εξαπλωθεί ως την Ερμιονίδα και την Υδρα. (Δείτε εδώ για τους Δρύοπες). Ομως Δρύοπας ονομαζόταν και ένας δισέγγονος του Πελασγού, και αδελφός του Αρκάδος (1410 - 1380 π. Χ.). Ο Δρύοψ αυτός ήταν εγγονός της Καλλιστούς, και γιος της Δίας.
Οι Δρύοπες αναμείχθηκαν με τους Δωριείς την εποχή του
Ηρακλή (1250 π.Χ.) αλλά επικράτησε η Τροιζήνα.
Η αρχαία Δρυόπη απλωνόταν στον κάμπο της Φούσας Ανω Φαναρίου, όπου υπάρχουν και
δρεις. Τα χρόνια εκείνα υπήρχε φρούριο μεταξύ της σημερινής Δρυόπης και του Ανω Φαναρίου
μέσα από πύλη του οποίου περνούσε η οδός προς Επίδαυρο. Υπήρχε όμως κι
άλλος δρόμος από το φαράγγι της
Τροιζήνας-Μ. Ποτάμι-Χώριζα.
Μετά την αρχαιότητα η Δρυόπη ξαναφαίνεται στα γραπτά κείμενα μετά το 1834, οπότε συνεστήθη και ο Δήμος Δρυόπης, που περιλάμβανε όλα τα χωριά μετά την Τροιζήνα.
Ομως τα χρόνια της Επανάστασης στο χώρο της σημερινής Δρυόπης, όπως αναφέρουν οι προφορικές μαρτυρίες υπήρχε μόνο ένα μεγάλο πουρνάρι (δρυς;) και δυο τρεις καλύβες. Μετά έγινε μια μικρή εκκλησία, ο Αγιος χαράλαμπος, και πύκνωσαν οι κατοικίες.
**** Το 1834, ΦΕΚ 19/1834, καταγράφονται επίσημα για πρώτη φορά οι κατοικημένοι οικισμοί κατά την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους. Σε αυτή την επίσημη καταγραφή ο Δήμος Δρυόπης με έδρα το ΕΣΤΕΜΟΝ (Ανω Φανάρι) αποτελείται από τους οικισμούς: ΕΣΤΕΜΟΝ, ΚΑΤΩ ΦΑΝΑΡΙ, ΠΟΤΑΜΙ, ΛΕΣΧΙΑ, ΡΑΔΟΥ, ΜΠΕΔΕΝΙ (Μπάφι), ΤΡΑΧΙΑ, ΚΑΡΑΤΣΑ, ΜΗΤΟΝ (προς Τραχειά), μονή ΒΥΔΙ με 88 οικογένειες και 475 κατοίκους. Βορειοδυτικά της σημερινής Δρυόπης όπως αναφέρουν οι παραδόσεις υπήρχε ο οικισμός Κάσε. Για να ακολουθήσει το ΦΕΚ 80 / 28-12-1836 όπου φαίνεται Δήμαρχος ο Ε. Μυλωνόπουλος και Εισπράκτωρ ο Δ Μανθόπουλος.
Με τον Νόμο ΚΕ’ του 1845 ΦΕΚ 32/8-12-1845 οι νομοί Αργολίδος και Κορινθίας επανενώνονται και μία επαρχία του νέου νομού είναι αυτή της Υδρας και Τροιζηνίας, Σπετσών και Ερμιονίδος και έδρα του επάρχου ορίζεται η Υδρα με το Β.Δ. της 5/12/1845 ΦΕΚ 34/20-12-1845. Σε εφαρμογή αυτού εμφανίζεται νέα καταγραφή των οικισμών που συνιστούν τους Δήμους. Ο Δήμος Δρυόπης συνιστάται από τους οικισμούς: Κάτω Φανάρι, Άνω Φανάρι, Ράδος, Ποτάμι, Λεσιά.
Οι άλλοι οικισμοί έχουν περιληφθεί σε άλλους Δήμους ή έχουν καταργηθεί. (Δείτε ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ)
Στις 31-8-1912, με Β.Δ. ΦΕΚ 262 Α, έγινε Κοινότητα Κάτω Φαναρίου. Το 1915, μετονομάστηκε σε Κοινότητα Ορθολιθίου.
*** Το 1928 η κοινότητα Ορθολιθίου (Δρυόπης) είχε 1.013 κατοίκους - άρρ 498
Εδρα: Κάτω Φανάρι κάτοικοι 872 άρρ 429
Χωριά: Ποτάμι, Σκαπέτι.
Υπάρχουν Αστυνομικός Σταθμός, Ταχυδρομείο-τηλεγραφείο, Δημοτικό σχολείο. Δάσκαλος ο Χ. Μυλωνόπουλος
Ιερείς: Αντ. Λιώσης, Γ. Γκιώνης.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ:
Αλευρόμυλοι: Ν. Γκιώνη, Γ. Λιώση.
Αποικιακά: Δ. Λιώση, Κ. Σακελλαρίου, Παν Τζάθα.
Ελαιοπιεστήρια: Νικ. Γκιώνης
Οινοπωλεία: Κων. Σακελλαρίου, Παν. Τζάθα.
Τυροπωλεία: Α.Γιαννόπουλος και Υιός.
Υφάσματα : Δημ. Λιώσης.
Tο 1933 μετονομάστηκε σε Κοινότητα Δρυόπης, με τα χωριά Καλλονή και Ευαγγελισμός (Σκαπέτι). Από το 1998 ανήκει στο Δήμο Τροιζήνας με έδρα το Γαλατά.
Η κοινότητα είχε έκταση 53 τ.χ, η δε Δρυόπη βρίσκεται σε υψόμετρο 270 μ. Το 1971 είχε 1396 κατοίκους. Εχει δημοτικό Σχολείο και Αστυνομικό Σταθμό.
Κατά την απογραφή πληθυσμού του 2001 το δημοτικό διαμέρισμα ΔΡΥΟΠΗΣ ευρέθη να έχει κατοίκους: Δρυόπη 316, Καλλονή 751, Μύλος 11, Νερατζιά 23, Νησίδα 3, Σκαπέτι 171, και Χώριζα 43.
Το 1981 η Δρυόπη είχε 430 κατοίκους.
*** Στη Δρυόπη υπάρχει ο βυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου.
*** Κοντά στο ακρωτήριο της Νήσιζας Δρυόπης, ανακαλύφθηκαν προϊστορικός οικισμός, γεωμετρικό νεκροταφείο και φρούριο. Εντοπίστηκε επίσης και παλιός ανεμόμυλος.
Στο Κάτω Φανάρι (Δρυόπη) της Τροιζηνίας έχει βρεθεί ένας αμφορέας των υστερογεωμετρικών χρόνων και ένας αξιόλογος ωοειδής κρατήρας με παράσταση σφίγγας και ταύρου, που χρονολογείται στο α' μισό του 7ου αι. π.Χ.
Στα Ριζανά, κάτω από το κάστρο του Ανω Φαναρίου, πιθανολογείται αρχαία πόλη. Κατά τη διάνοιξη του δρόμου Επιδαύρου - Καλλονής είχαν ανακαλυφθεί δύο κιβωτιόσχημοι τάφοι.
Η ΚΑΛΛΟΝΗ βρίσκεται στην πεδιάδα –ανώτερο
υψόμετρο 35 μ.- το 71 είχε 705 κατοίκους, ενώ σήμερα έχει Δημοτικό Σχολείο,
νηπιαγωγείο, ιατρείο, και φαρμακείο. Εχει ακόμη ξενοδοχείο και ενοικιαζόμενα δωμάτια-της Μαρ. Δανοπούλου
κ.α ταβέρνες.
Τέλος έχει λιτρίβια και ξυλουργικά εργοστάσια. Στα ψηλά της Καλλονής λειτούργησε μεταλλείο.
Πρώτη επίσημη καταγραφή του οικισμού έγινε καταγραφή του οικισμού έγινε με το ΦΕΚ 19/1834 και το 1836 (ΦΕΚ 80/28-12-1836) ως Λεσχιά και Λεσιά το 1845 (νόμος ΚΕ 5-12-1845). (Βλέπε Οικισμούς Τροιζηνίας).
*** ΛΕΣΧΙΑ: είναι φωνητική γραφή του οικισμού «Λεσιά» ο οποίος με το Β.Δ. της 26-7-1954 ΦΕΚ 188/19-8-1954 μετονομάζεται σε «Καλλονή».
Στην Καλλονή είχε κτήματα ο Ιωσήφ Αμπάτης, ο φερόμενος ως φιλέλληνας, γενναίος πολεμιστής από το Βονιφάτιο της Κορσικής, Κεφαλλονίτικης καταγωγής, στρατιωτικός που εντάχθηκε στο στρατό του Φαβιέρου και έδρασε στην περιοχή. Μετά τον Αγώνα παρέμεινε στην Ελλάδα και έφτασε μέχρι του βαθμού του Συνταγματάρχη. Το Ελληνικό Κράτος βοήθησε τον Αμπάτη να πάρει μια μεγάλη έκταση στην Καλλονή Τροιζηνίας για την προσφορά του στην Ελλάδα.
Στην περιοχή της πρώην Κοινότητας Δρυόπης υπάρχουν ερείπια πύργου –Καλλονή- και κάστρου στον Αγ. Δημήτριο , στη χαράδρα.
Λίγο μετά το χωριό της Καλλονής, προς τον Αη Γιάννη και τη Δρυόπη, είναι ο Βλυχός, εκεί που παλιά υπήρχε νερόμυλος. Τρέχουν πολλά νερά, πολύ μεταλλικά.
Η Καλλονή το 1940 είχε 199 κατοίκους, το 1951 597, το 1961 715, και το 1981 728.
*** Σύμφωνα με μαρτυρίες του κ. Γιάννη Παπαματθαίου από την Καλλονή, φωτογράφου, μπροστά στην Ψήφτα, όπου ήταν και ο ναός της Αρτέμιδας, αλλά και στον κόλπο της Καλλονής υπάρχουν υποθαλάσσια αρχαία ερείπια τα οποία έχει φωτογραφίσει. Ισως να πρόκειται για οικισμούς που χάθηκαν με τον κατακλυσμό- καταποντισμό του 1529 π.Χ. ή με τους σεισμούς.
Πάντως πρέπει να σημειώσουμε, πως αν κρίνουμε από τα ευρήματα πολλών νησιών και άλλων ηπειρωτικών περιοχών που είναι πάνω από 5.000 χρόνων π.Χ. θα πρέπει και η περιοχή της Τροιζηνίας να είχε ανάλογους οικισμούς, πολύ πριν από την Τροιζήνα που καταποντίστηκαν.
*** Τέλη του 2.004 ανακαλύφθηκαν στην Καλλονή τάφος κοριτσιού του 3.000 π.Χ .(Θέση Ντουλάπι), και ερείπια οικισμού του 1500 π.Χ στον Αη Γιώργη.
Δείτε τοπογραφικό παραλίας Καλλονής.
Νεράτζιζα. Εδώ βρέθηκαν κάποιες αρχαιότητες.
ΤΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ΠΟΤΑΜΟΣ
Ενα πολύ παραγωγικό χωριό της Τροιζηνίας ήταν ο Ποταμός, το οποίο ο Ρώσος Φιλέλληνας περιηγητής Ιωάννης Πετρώφ - ο νεότερος Παυσανίας - σημειώνει σε χάρτη του που συνέταξε το 1882. Πρόκειται για το χωριό που δημιούργησε το σημερινό Σκαπέτι, τον Ευαγγελισμό. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΓΑ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ
Το Σκαπέτι που σημαίνει «κρυμμένο», ονομάστηκε ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ, από το φερώνυμο ναό που ανήγειραν οι κάτοικοι . Βρίσκεται σε υψόμετρο 270 μέτρων, πάνω από τη λίμνη της Ψήφτας, ανάμεσα Τροιζήνας και Καλλονής. Το 1889 το Σκαπέτι είχε 22 κατοίκους, το 1907 91, το 1928 129, το 1940 159, το 1951 170, το 1961 272, το 1971 είχε 242 κατοίκους και το 1981 186. Στον Ευαγγελισμό υπάρχουν πανσιόν και λιτρίβια. Λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο.
© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .