Τα αρχαία λείψανα που έχουν βρεθεί στα νησάκια της Πλάκας, της Αλυκής και της Αρτίμου, τα διάφορα ευρήματα στην Αρτιμο και το Λεμονοδάσος, αλλά κυρίως τα σημαντικά ευρήματα στο Μόδι και τον Κάβο Βασίλη - Κοκορέλι της Καλαυρίας, ενισχύουν την άποψη ότι οι ακτές αυτές Κοκορέλι- Μόδι-Καραπολίτι - Σκύλλαιο, ήταν ενωμένες μεταξύ τους και αποτελούσαν ενιαία ξηρά με την Αλυκή και την Αρτιμο, και κατοικήθηκαν χιλιάδες χρόνια πριν από την Τροιζήνα, τα γνωστά αρχαία Μέθανα και την Καλαυρία. Γιατί αλλιώς ποιοι θα πήγαιναν να κατοικήσουν σ αυτά τα μικρά νησάκια. (Εχουν κηρυχθεί ενιαίος αρχαιολογικός χώρος. Η σχετική απόφαση του ΥΠΠΟ είναι ΑΡΧ/Α1/Φ43/54269/3276πε./10-4-1998 ΦΕΚ Β 425/6-5-58. ) Δείτε και το Γενικό Χάρτη της Τροιζηνίας
( Σχεδίασμα Βασίλης Παν. Κουτουζής)
Που όμως, κατά καιρούς καταβυθίστηκε ώσπου η περιοχή έφτασε στη σημερινή της μορφή.
Ας δούμε τις γεωλογικές μεταβολές που σημειώθηκαν στα πανάρχαια χρόνια.
Πριν 160 εκ. χρόνια Τροιζηνία – Ερμιονίδα ήταν βυθός. Αυτό μαρτυρούν και τα απολιθωμένα μαλάκια «Αμμωνίτες», που βρέθηκαν κατά χιλιάδες στην κορυφή του Ορθολιθίου, κοντά στο Ανω φανάρι.
Τριτογενής περίοδος, πριν 11 εκατομμύρια χρόνια. Δεν υπάρχει ούτε Πόρος (Καλαυρία-Σφαιρία), ούτε Μέθανα, ούτε Τροιζηνία, ούτε Σαρωνικός Κόλπος:
Πριν 11 εκατ. χρόνια Πριν 11 εκατ. χρόνια Πριν 5 εκατ. χρόνια
Η εξέλιξη της Αιγαιϊδος και της Ελλάδας
Υπάρχει μόνο η Αιγηϊδα που συνεχώς, αλλού καταβυθίζεται, κι αλλού ανυψώνεται.
11 εκατ. χρόνια πριν, από τη Μεγαλόπολη ως το Πικέρμι, κι από την Πτολεμαϊδα ως την Κρήτη, σουλατσάρουν ελέφαντες, λιοντάρια, ρινόκεροι, πίθηκοι, ύαινες κλπ. Τα ζώα αυτά κυκλοφορούν και στην Τροιζηνία, αλλά και στον Σαρωνικό που είναι ακόμη ξηρά. Η στάθμη της θάλασσας είναι 300 μέτρα πιο χαμηλά, Και τα βουνά 300 μέτρα πιο ψηλά. Η Μεσόγειος είναι πολλές λίμνες. Το κλίμα είναι σχεδόν τροπικό. Παράλληλα οι ανακατατάξεις συνεχίζονται.
Η περιοχή του Σαρωνικού βυθίζεται (πότε;). Δημιουργούνται η Αίγινα, η Σαλαμίνα, η Καλαυρία, τα Μέθανα, η Ύδρα και οι Σπέτσες, καθώς και οι ακτές της Τροιζήνας, της Πλάκας, του Καραπολιτιού, του Σκυλλαίου και της Ερμιόνης. Παράλληλα στα Μέθανα το ηφαίστειο βρυχάται. Δημιουργεί τους σήμερα γνωστούς κρατήρες. Πολύ αργότερα, ξεσπάει και το ηφαίστειο του Πόρου.
Ώσπου φθάνουμε στο 10.000 π.Χ. που σπάει το φράγμα του Γιβραλτάρ και δημιουργεί τη Μεσόγειο θάλασσα. Μεγάλες, πάλι, οι γεωλογικές ανακατατάξεις.
Πολλοί από τους παλαιολιθικούς ανθρώπους πνίγηκαν. Αλλά αρκετοί σώθηκαν και επιβίωσαν, για να αφήσουν πίσω τα σημάδια τους, αδιάψευστες μαρτυρίες ότι υπήρξαν.
Όπως εκείνοι οι κοντόσωμοι - 1,56 οι άνδρες, 1,35 οι γυναίκες - του σπηλαίου Φράγχθι της Ερμιονίδας. Είναι από τις πιο κοντινές, στην Τροιζηνία περιοχές, που εντοπίστηκαν παλαιολιθικοί άνθρωποι.
Τα απομεινάρια τους- ευρήματα- είναι της παλαιολιθικής – μεσολιθικής εποχής: 20.000 ως 8.000 χρόνια π.Χ. τα κυριότερα ευρήματα στην περιοχή.
Κι επειδή είναι δυνατόν, οι άνθρωποι αυτοί να «όργωναν» όλη την Τροιζηνία, ή να ζούσαν κι εδώ παρόμοιοι, αλλά τα ίχνη τους χάθηκαν, ή δεν ανακαλύφθηκαν ακόμη, ας γνωρίσουμε εκείνους του Φράγχθι, - το σπήλαιο τους βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του λιμενίσκου της Κοιλάδας Αργολίδας - που τους "γνωρίσαμε", για να έχουμε μια εικόνα των ανθρώπων της εποχής εκείνης, αλλά και των ζώων που υπήρχαν στην περιοχή.
Ανθρωποι του Φράχθι, σκελετός ανθρώπου του Φράγχθι 7.000 ετών, κεραμεικά Σκυλλαιέων;.
Κυριότερη ασχολία των ανθρώπων αυτών, του Φράγχθι, που υπέφεραν από αναιμία και αρθριτικά- όπως λένε οι ειδικοί - λόγω της υγρασίας, ήταν το κυνήγι. Αυτό μαρτυρούν τα λείψανα ζώων που βρέθηκαν εκεί: βίσσωνες, αγριόχοιροι και ελάφια. Τα όπλα τους και τα εργαλεία τους, ήταν λεπίδες από πυρόλιθο. Σε μεταγενέστερα χρόνια αποδίδονται λίθινα αντικείμενα, λεπίδες, ξέστρα τριγωνοειδούς και τραπεζοειδούς σχήματος, τα πιο πολλά οδοντωτά.
Το 8.000 π.Χ., στο μενού τους περιλαμβάνεται το κόκκινο ελάφι και το βουβάλι. Παράλληλα ασχολούνται με την αλιεία, και εξαπλώνονται. Εντοπίστηκαν δυο ακόμα παλαιο - λιθικοί οικισμοί σε απόσταση 6 χιλιομέτρων από το σπήλαιο. Τα διάφορα οστρακόδερμα που βρέθηκαν εκεί, μαρτυρούν ότι κατοικούνταν μόνο το καλοκαίρι. Στους χώρους οίκησης δεν υπάρχει διακόσμηση, πολυτέλεια, καλαισθησία. Το πολιτιστικό επίπεδο είναι πολύ χαμηλό.
Ωστόσο συνεχίζουν την αλιεία, τρέφονται με οστρακόδερμα, σαλιγκάρια, άγρια όσπρια, φιστίκια, αμύγδαλα.
Τα τελευταία μεσολιθικά στρώματα χρονολογούνται περί το 7.250 π.Χ. Ανευρίσκονται κόκκαλα μεγάλων ψαριών. Και παρατηρείται χρήση οψιδιανού της Μήλου. Πράγμα που σημαίνει ότι είχαν συναλλαγές. Το όνομά του Φράγχθι είναι ταυτόσημο με την αρχαιότερη εμπορική οδό του Αιγαίου, εκείνη του μηλιακού οψιδιανού.
Ποικίλα μικροεργαλεία συμπληρώνουν την εικόνα. Στην ίδια εποχή ανήκει και ο τάφος νέου, ηλικίας 25 ετών (άνω), που είχε πεθάνει από χτύπημα στο κεφάλι. Η ταφή πρόχειρη και ίχνη φωτιάς γύρω του. Κανένα στολίδι. Πάνω στο σκελετό πέτρες. Φαίνεται πως οι κάτοικοι του σπηλαίου της Κοιλάδας, έθαβαν τους νεκρούς κοντά στην κατοικία, χωρίς τελετές και στολίδια. Αλλά το εύρημα είναι σημαντικό: ο παλιότερος ολόκληρος ανθρώπινος σκελετός που βρέθηκε στην Αιγηϊδα. Τα ευρήματα που ανήκουν στο 6.000 π.Χ. ή λίγο αργότερα, μαρτυρούν αλλαγές. Δεν υπάρχουν πλέον οστά αγρίων ζώων, αλλά εξημερωμένων, κατσικιών και προβάτων. Δύο νέοι σπόροι εμφανίζονται στην τροφή τους, το σιτάρι και το κριθάρι. Και νέα λίθινα εργαλεία.
Η κεραμική αυτής της εποχής είναι η πρωϊμότερη στον Ελληνικό χώρο, αλλά απλού τύπου, χωρίς διακόσμηση. Από τα διάφορα ευρήματα φαίνεται κάποια πολιτισμική εξέλιξη. Από τις ψήφους και τα όστρακα της παλαιολιθικής περιόδου, περνάμε στα πήλινα ειδώλια ανθρώπων – κυρίως γυναικών που συμβολίζουν τη γονιμότητα- και ζώων.
Η κατασκευή ψήφων-χανδρών- περιδεραίων, είναι γνωστή από το 6.000 π.Χ., καθώς επίσης και τα εργαλεία για την κατασκευή τους. Διαπιστώθηκε, μάλιστα ότι υπήρχε βιοτεχνία κατασκευής ψήφων.
Νωρίς ο οικισμός του Φράγχθι έφτασε στη γεωργική δραστηριότητα, και βοήθησε στην επίλυση προβλημάτων της ανθρώπινης ζωής, τόσο στον Ελληνικό, όσο και στον Ευρωπαϊκό χώρο. Και φυσικά την Τροιζηνία, από την άλλη πλευρά του λόφου, που μέχρι τώρα δεν έχει να επιδείξει κάτι ανάλογο. Εχει όμως άλλα.
Οψιδιανός
του Φράγχθι.
Στην περιοχή του Φράγχθι υπάρχει βυθισμένος οικισμός των πρωτοελλαδικών χρόνων (3η χιλιετία π.X.).
*** Κοντά στο Φράχθι της Κοιλάδας Ερμιονίδας υπάρχει μια βραχογραφία με ένα αιγυπτικό πρόσωπο. Γεγονός που μαρτυρεί πολλά για τον εποικισμό της Αργολιδο-Τροιζηνίας από Αιγύπτιους Ελληνικής καταγωγής, Δαναό κλπ.
*** Μιας και "βρισκόμαστε" στην περιοχή να αναφερθούμε στην αρχαία πόλη Αλιείς, που ήταν εκεί που είναι το σημερινό Πόρτο Χέλι. Οστρακα που βρέθηκαν εκεί μαρτυρούν ότι εκατοικείτο και τον 7ο π.Χ αιώνα, ενώ οι λεπίδες οψιανού που βρέθηκαν μαρτυρούν ότι κατοικήθηκε και κατά τη νεολιθική εποχή.
*** Αξιοθέατα στην περιοχή Ηλιόκαστρου Ερμιονίδας αποτελούν , τα ερείπια της αρχαίας πόλης Ειλεοί, που αναφέρει ο Παυσανίας ως τοποθεσία με ιερά των Ελευσίνιων θεών. Από τους ναούς της Δήμητρας και της Περσεφόνης δεν υπάρχει τίποτα σήμερα, παρά μόνο ένας πολυγωνικός περίβολος των τειχών, θεμέλια οικοδομημάτων και ίχνη μυκηναϊκών τάφων.
Οι Ειλεοί ήταν βόρεια της Ερμιόνης, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων, στα νότια των Αδερών. Μάλλον είχαν πάρει το όνομά τους από τις "Ειλεούς αμπέλους" που έβγαζαν γλυκό κρασί. Από τον οικισμό αυτό περνούσε ο δρόμος από την Ερμιόνη για την Τροιζήνα – δια μέσου των Αδερών έφτανε στο σημερινό Αγιο Δημήτριο. Σήμερα υπάρχει εκεί αμαξιτός δρόμος.
Οι πανάρχαιοι κάτοικοι των περιοχών Ερμιονίδας
-Τροιζηνίας, σύμφωνα με τα
ανακαλυφθέντα ως τώρα ευρήματα και στοιχεία.
++++ Μια άλλη περιοχή που έζησαν νεολιθικοί (4.000 π.Χ.;) είναι το Σκύλλαιο- είναι οι Σκυλλαιείς. Αλλά φαίνεται πως ήταν λίγοι. Αυτοί κατοικούσαν στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται μεταξύ του Μακρογιαννέϊκου λιμανιού και του λιμανιού Δημ. Μπίσσια (Χαρμπίλα). Κάπου το 1975, όταν ανοίχτηκε ο αμαξιτός δρόμος που ένωσε τα δύο λιμάνια, παρατήρησα στη βόρεια πλευρά, μεγάλο αριθμό κομματιών σπασμένων πήλινων αγγείων με σχέδια. Σπασμένα αγγεία καθώς και ανθρώπινοι σκελετοί, όπως αφηγούνται, είχαν βρεθεί παλιά, κατά καιρούς, από κτηματίες ενώ όργωναν τα κτήματά τους. Αλλά μέχρι σήμερα δε βρέθηκε κάτι σημαντικό , που να μας δίνει πληρέστερη εικόνα για τον τρόπο ζωής τους. Ισως έρθει στο φως αργότερα. Πάντως, και μόνο το γεγονός της καλλιέργειας της ελιάς στην περιοχή - πολλά δέντρα, στο Καραπολίτι, δείχνουν να είναι πάνω από 4.000 χρόνων - μαρτυρεί ότι κάποιοι δεν άφησαν να γίνει πευκοδάσος, όπως η Καλαυρία. Ποιοι όμως;
Ελαιόδεντρο πολλών χιλιετηρίδων υπάρχει και στην Νεράτζιζα Δρυόπης, όπως «ληνά» στο Α.Φανάρι.
Το γεγονός ότι στα Μέθανα, ο αρχαιολόγος και γλωσσολόγος Μιχαήλ Δέφνερ, ανακάλυψε κινητό «ληνό»-πατητήρι ελιών όπου έβγαζαν το λάδι- 4.000 χρόνων π.Χ.- βεβαιώνει, ότι η περιοχή Τροιζηνίας, και ιδιαίτερα το Καραπολίτι που είχε πάντα πολλές ελιές, κατοικήθηκε, ή πατήθηκε από τον άνθρωπο, την ίδια εποχή με το Φράγχθι, όπου δεν βρέθηκε τέτοιο εύρημα - "ληνό". Τέτοια ληνά είναι σκαλισμένα και σε διάφορους βράχους στην Τροιζηνία. Αλλα προϊόντα που έβγαζαν την εποχή εκείνη, (4.000 π.Χ.) ήταν το σιτάρι,το κριθάρι, το μέλι, το κερί, και άλλα. Και τα οποία δεν πρέπει να τα πήγαιναν κυκλικά -μέσω Σφαιρίας - στο διαμετακομιστικό κέντρο που ανακαλύφθηκε στο Κοκορέλι (3.000 χρόνια π.Χ.) αλλά ευθεία, αφού όλα ήταν ενωμένα.
ΚΟΚΟΡΕΛΙ: Ο ΠΙΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΓΝΩΣΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ
Σήμερα ο πιο γνωστός πανάρχαιος οικισμός της Τροιζηνίας, της 3ης χιλιετίας π. Χ., δηλαδή της Πρώϊμης Εποχής του Χαλκού είναι το Κοκορέλι, που άκμασε 1500 χρόνια πριν από την Τροιζήνα. Ανακαλύφθηκε, καλοκαίρι 2001,στην Καλαυρία, στη θέση Κάβο-Βασίλη, που συνορεύει με το Μόδι και ανατρέπει πολλά από τα μέχρι πρότινος παραδεκτά. Και φαίνεται ότι από εκεί άρχισε ο εποικισμός της περιοχής "Τροιζηνίας", σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα γνωστά, και ακολούθησαν η Δρυόπη και η Τροιζήνα.
Στον Κάβο Κοκορέλι στον Πόρο, ακριβώς απέναντι από τη βραχονησίδα Μόδι είχαν βρεθεί δύο κυκλικά κτίσματα και λίγη πρωτοελλαδική κεραμική. Λίγο πιο πέρα, στον Κάβο Βασίλη, μπροστά από τον σκουπιδότοπο, στη ΒΑ πλευρά του Πόρου, διαγράφονται δυο μικρά λιμανάκια. Εκεί ανακαλύφθηκε μια μεγάλη πρωτοελλαδική πόλη που, όπως υπολογίζουν οι αρχαιολόγοι, είχε έκταση 15-20 στρεμμάτων. Πρόκειται για έναν μεγάλο πρωτοελλαδικό οικισμό, αντίστοιχο με την Πολυόχνη, με οργανωμένη ρυμοτομία, που κατοικήθηκε γύρω στα 2300 π.Χ., εγκαταλείφθηκε ξαφνικά και ποτέ δεν ξαναπατήθηκε. Η παρουσία μιας τόσο μεγάλης πόλης σημαίνει πλούτο. Σώζονται σε ύψος μέχρι ενός μέτρου. Εχουν κατασκευαστεί από λιθοδομή και είναι εφοδιασμένα σε δύο περιπτώσεις με πήλινες εστίες στο κεντρικό δωμάτιο.
Η ανασκαφή έφερε στο φως τέσσερα κτίρια με μεγάλα δωμάτια (20 τ.μ. το καθένα) και πολλά ευρήματα κυρίως σε κεραμική. Η αποκάλυψη της μεγάλης πρωτοελλαδικής πόλης είναι σημαντική και μεταθέτει προς τα πίσω την ιστορία κατοίκησης του Πόρου, ενώ αν συνδυαστεί με τα ευρήματα των τελευταίων χρόνων στην απέναντι του Πόρου ακτή της Τροιζηνίας, όπου η αρχαιολόγος κυρία Κονσολάκη αποκάλυψε μια μεσοελλαδική ακρόπολη και θολωτούς τάφους των πρώιμων Μυκηναϊκών χρόνων, καθώς και με τα μυκηναϊκά στο Μόδι, μπορούν να γίνουν διάφορες υποθέσεις για την ιστορία της περιοχής, διότι δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες. Ισως λοιπόν κάποιος σεισμός - καταποντισμός ανάγκασε τους πρωτοελλαδίτες κατοίκους του Πόρου να εγκαταλείψουν ξαφνικά την πόλη τους στον Κάβο Βασίλη, να περάσουν απέναντι και να κτίσουν την ακρόπολη της Μαγούλας του Γαλατά. Κάπου εκεί, αργότερα, πρέπει να δημιουργήθηκε ένα μυκηναϊκό κέντρο, το οποίο αναζητούν οι αρχαιολόγοι, αφού δεν μπορεί αλλιώς να εξηγηθεί η ύπαρξη τριών περίτεχνων θολωτών τάφων που έχουν βρεθεί στην περιοχή χωρίς να γειτονεύουν με κάποιο σημαντικό μυκηναϊκό κέντρο. Και αργότερα, γύρω στον 12ο αι. π.Χ., όταν κατέρρευσε η οικονομία των Μυκηναίων, οι ίδιοι άνθρωποι δημιούργησαν τον διαμετακομιστικό σταθμό στο Μόδι για να μπορέσουν να συνεχίσουν το εμπόριό τους.
Οι ανασκαφές, που έγιναν και μας φανέρωσαν ως τώρα τα καλά διατηρημένα κτίρια, με τις μεγάλες αίθουσες και τους αποθηκευτικούς χώρους, έφεραν επίσης στο φως κιούπια, διακοσμημένα με ανάγλυφα σχέδια, που προορίζονταν για την αποθήκευση υγρών και στερεών τροφίμων, διάφορα πήλινα σκεύη, και πολλά λίθινα εργαλεία. Πιθανολογείται ότι ένα από αυτά τα κτίρια ήταν η κατοικία του τοπικού ηγέτη, γιατί μέσα σ ένα από τα δωμάτια βρέθηκε μια λίθινη σφραγίδα με χαραχτό σύμβολο, που θεωρείται ότι δήλωνε την ταυτότητα του ηγεμόνα και χρησίμευε για το σφράγισμα των εμπορευμάτων που προορίζονταν για εξαγωγή σε άλλες περιοχές. Η θέση του οικισμού κοντά στη θάλασσα σ ένα φυσικό λιμάνι, μαρτυρεί το ενδιαφέρον των κατοίκων για το θαλάσσιο εμπόριο. Κι όπως μαρτυρούν τα καλοκατασκευασμένα και καλής ποιότητας σκεύη τους, υπήρχε ευημερία, και το βιοτικό τους επίπεδο ήταν υψηλό.
Ολα αυτά θεωρούνται πιθανά και ίσως κάποτε επιβεβαιωθούν όταν μελετηθούν και άλλα ευρήματα αυτής της μακράς περιόδου.
Τότε, 6.000 χρόνια πριν, το Αιγαίο ανθούσε ( το μαρτυρούν τα ευρήματα στη Φτελιά Μυκόνου, την Κύθνο, τη Σκύρο, τη Μάνικα Χαλκίδας, τη Μήλο, τη Θήρα κλ.) και μ αυτό πρέπει να είχαν συναλλαγές.
Να λοιπόν Ο ΠΟΡΟΣ, το έσοδο!
Αρχαιότητες βρέθηκαν και στο Μόδι. Και " Μόδιον" στην αρχαιότητα ήταν συγκεκριμένο δοχείο μέτρησης ελαιοκάρπου.
Και σίγουρα η περιοχή αυτή, ήταν εδαφικά ενωμένη με την Πελοποννησιακή ακτή-Καραπολίτι κ.λ.π- που την τροφοδοτούσε με λάδι, κρασί, δημητριακά, και με το Μόδι, αλλά μια καταβύθιση τις χώρισε.
Όμως δεν αναφέρονται ονόματα ή ονοματοθεσίες.
Διότι δεν μπορεί να φανταστεί κανείς, πως αν δεν ήταν ξηρά ως εκεί, θα γινόταν στο μικρό αυτό νησί διαμετακομιστικό κέντρο. Οτι δηλαδή θα φόρτωναν σε πλοία κάποια εμπορεύματα, να τα μεταφέρουν εκεί για να τα φορτώσουν πάλι σε πλοία. Θα γινόταν ένα διαμετακομιστικό κέντρο στις γνωστές σημερινές ακτές. Αυτή η άποψη, και επειδή τα ευρήματα του Μοδίου είναι μεταγενέστερα από εκείνα στο Κοκορέλι, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρώτα έγινε το κέντρο στον Κάβο Βασίλη (Κοκορέλι) και μετά για κάποιους, άγνωστους λόγους, έγινε στο Μόδι. Οπου τελικά ο χώρος γύρω από αυτό καταποντίστηκε.
ΣΚΕΛΕΤΟΣ 15ΧΡΟΝΗΣ 5.000 ΕΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ
Ένα ακόμη πάρα πολύ σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα ανακαλύφθηκε στην Καλλονή Τροιζηνίας, που αλλάζει τα προϊστορικά και ιστορικά δεδομένα της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια εκσκαφών για την ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο του κ. Αγγελου Αγγελόπουλου, στη θέση «Ντουλάπι» της Καλλονής, αποκαλύφθηκε (τέλη 2004 ) τάφος κοριτσιού που ανάγεται στην Πρώϊμη Εποχή του Σιδήρου, ήτοι του 3.000 π.Χ.- της ίδιας εποχής με τα ευρήματα του Κάβο Βασίλη Πόρου, στο Κοκορέλι.
Μέσα στον τάφο βρέθηκε άθικτος ο σκελετός μιας 15χρονης, κατά τις εκτιμήσεις, νέας κοπέλας, δυο χάλκινα δαχτυλίδια σε σχήμα φιδιού και πολλοί αμφορείς.
Αυτή η ανακάλυψη είναι, όπως γίνεται κατανοητό, πολύ σημαντικότερη εκείνων που έγιναν στον Αη Γιώργη. Διότι αποδεικνύεται ότι στην περιοχή της Καλλονής έζησαν σημαντικού ενδιαφέροντος άνθρωποι, 1500 χρόνια πριν τον Κατακλυσμό (1530 π.Χ), και φυσικά 1800 χρόνια πριν τον Πιτθέα, την Αίθρα και το Θησέα, που κανείς δεν ξέρει ούτε ποιοί ήσαν, ούτε πως τους έλεγαν.
**** Στο λόφο του Αη Γιώργη Καλλονής ανακαλύφθηκαν (τέλος 2004) ερείπια κτισμάτων που ανάγονται στην Υστερη Εποχή του Χαλκού. Ομοιάζουν με εκείνα της Μαγούλας, και είναι της ίδιας εποχής (15ος αιώνας π.Χ.). Ολόκληρος ο λόφος του Αγίου Γεωργίου είναι διάσπαρτος με τέτοια κτίσματα, και ίσως πρόκειται για ακρόπολη της βυθισμένης πόλης που βρίσκεται μπροστά από την Καλλονή.
Κατά τη διάρκεια των μέχρι τώρα ανασκαφών βρέθηκαν πολλά αγγεία, σημαντικής αξίας τα οποία μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου.
**** Το καλοκαίρι του 2006, εκατό μέτρα από την Τροιζήνα, δεξιά στο δρόμο που πάει προς την επαρχιακή οδό και το Βίδι, έγινε ανασκαφική έρευνα που διήρκεσε από τον Μάϊο του 2006 έως τον Ιούλιο του 2007 και κατά την οποία αποκαλύφθηκε τμήμα νεκροταφείου με χρήση από τους ύστερους κλασικούς έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Τα κινητά ευρήματα που προέκυψαν μεταφέρθηκαν για συντήρηση στα εργαστήρια των Μουσείων Πειραιά και Πόρου και σήμερα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου.
Η αρμόδια ΚΣΤ' Ε.Π.Κ.Α. ενημέρωσε την ιδιοκτήτρια του οικοπέδου για την ανάγκη τροποποίησης της υποβληθείσας αρχιτεκτονικής μελέτης, προκειμένου να διατηρηθούν άθικτες (!) σε κατάχωση οι αρχαιότητες που δεν ήταν δυνατόν να απομακρυνθούν (τμήμα ταφικού περιβόλου και τρεις πώρινοι σαρκοφάγοι).
Οι εργασίες κατάχωσης πραγματοποιήθηκαν από υπάλληλο της ΚΣΤ' Ε.Π.Κ.Α. και εν συνεχεία άρχισαν οι οικοδομικές εργασίες για την ανέγερση διώροφης οικοδομής.
**** Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της Ελληνιστικής περιόδου (323 π.Χ. - 146 π.Χ.) και δύο τάφοι Βυζαντινών χρόνων, ήταν τελικά τα ευρήματα (2008) των ανασκαφών από τους αρχαιολόγους της ΚΣΤ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών αρχαιοτήτων, στους Αγίους αποστόλους της Ψήφτας. Γι αυτό και μετά τη μελέτη τους, επετράπη η…διατήρηση τους σε κατάχωση. Εκτός και αν βρεθούν και άλλες αρχαιότητες πιο πέρα.(12-1-2011)
Περισσότερα στοιχεία από τη ζωή των αρχαίων Τροιζηνίων
**** Την ίδια εποχή περιφράχτηκαν οι αρχαιότητες της Τροιζήνας στην Κοκκινιά - Κρικωνέϊκα.
**** Αρχές του 2008, κατά τη διάρκεια εκσκαφών για την ανέγερση οικοδομής στην Ψήφτα, δίπλα στους Αγίους Αποστόλους, ανακαλύφθηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της Ελληνιστικής περιόδου και δύο τάφοι Βυζαντινών χρόνων με διάφορα αντικείμενα.
ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΑΓΟΥΛΑ
Η αρχαιολόγος κα Ελένη Κονσολάκη ταυτίζει την προϊστορική Τροιζηνία με τη Μεγάλη Μαγούλα, γιατί εκεί βρέθηκαν τρεις μυκηναϊκοί θολωτοί τάφοι, εκ των οποίων ο ένας μπορεί να συγκριθεί με τον τάφο του Αίγισθου στις Μυκήνες. Εκεί κοντά πρέπει να υπάρχει ο μυκηναϊκός οικισμός και το ανάκτορο, υποστηρίζει η αρχαιολόγος κα Ελένη Κονσολάκη που έκανε τις ανασκαφές. «Οταν το 1985 βρήκαμε τους πρώτους μυκηναϊκούς τάφους στην Απάθεια του Γαλατά, καταλάβαμε ότι πρέπει να αναζητήσουμε τη μυκηναϊκή Τροιζήνα ανατολικότερα από τη γνωστή κλασική Τροιζήνα, που βρίσκεται κοντά στον οικισμό».
Οι τάφοι που βρέθηκαν στον λόφο της Μεγάλης Μαγούλας 120-150 μ. από την ακτή του ευρύτερου όρμου του Πώγωνα (σημερινό Βίδι) χρονολογούνται από τον 16ο-13ο αι. π.Χ.
Δηλαδή ανήκουν σε εποχή 400-300 χρόνων πριν από τον Τρωϊκο Πόλεμο 1200-1100 π.Χ. και 300-200 πριν από το Θησέα.
Η θέση είναι στρατηγικής σημασίας, γιατί έχει θέαση προς τη θάλασσα. Αλλωστε οι Μυκηναίοι είχαν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στη θάλασσα, από όπου αντλούσαν και τον πλούτο τους από το εμπόριο.
Στο λόφο της Μεγάλης Μαγούλας έχει βρεθεί Μεσοελλαδική Ακρόπολη μικρής έκτασης. Οι τάφοι βρίσκονται στο δυτικό άκρο της. Ο παλιότερος (16ου αι. π.Χ.) σχηματίζει εσωτερικά έναν κύκλο με διάμετρο 5 μ. και έχει μεγαλιθική είσοδο χωρίς τον χαρακτηριστικό δρόμο των θολωτών μυκηναϊκών τάφων. Ο δεύτερος είναι μικρότερος (3,80 μ.), θολωτός με υποτυπώδη δρόμο, ανήκει στην Πρώιμη Μυκηναϊκή περίοδο (15ο άι. π.Χ.), και ο τρίτος είναι πολύ μεγάλος (11 μ.), (13ου αι. π.Χ.). Ο τύμβος που τον σκέπαζε είχε διάμετρο 60 μ. «Για να κτιστεί ένα τέτοιο οικοδόμημα θολωτό, που αναλογεί σε μια τριώροφη πολυκατοικία, χρειαζόταν εξειδικευμένους τεχνίτες, ακόμη και αρχιτέκτονες», λέει η αρχαιολόγος. «Είναι σαφές ότι ανήκει σε κάποιον τοπικό ηγεμόνα». Είναι τυπολογικά συγγενής με τους Πρωτομινωικούς-Μεσομινωικούς κυκλικούς τάφους της Νότιας Κρήτης. Αν και συλημένος, η έρευνα αποκάλυψε στο κέντρο του θαλάμου του χρυσά κοσμήματα εξαιρετικής τέχνης και έναν αμφορέα από τη Χαναάν, που φανερώνει τη διακίνηση αγαθών από την Ανατολή και την Κρήτη, ένα χάλκινο ξίφος τύπου Λ και ένα χάλκινο μαχαίρι και τα δύο με επάργυρα καρφιά στη λαβή, όπως επίσης θραύσματα αγγείων και εδωλίων. Δείτε και εδώ
Στην κορυφή του λόφου έχουν βρεθεί αρχιτεκτονικά λείψανα της Μεσοχαλκής περιόδου (2000-1600 π.Χ.) τα οποία δεν έχουν πλήρως αποκαλυφθεί.
Τώρα στο μικροσκόπιο της έρευνας έχει μπει το σκελετικό υλικό των τάφων αυτών και των άλλων μυκηναϊκών της Απάθειας του Γαλατά για την ανακάλυψη του DNA των αρχαίων Μυκηναίων- έρευνα Γεώργιου Σταματογιαννόπουλου .
ΤΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΦΟΡΒΑΝΤΙΟ
Το αρχαίο Φορβάντιο
Εξ άλλου, στο δρόμο που ανοίχτηκε τελευταία πάνω από τη Μονή Κεχαριτωμένης, υπάρχουν τεράστια λαξευμένα κομμάτια πέτρας από τραχίτη, της Σφαιρίας. Ισως πρόκειται για το ναό της Ακραίας Αφροδίτης. Κομμάτια μαρμάρων, στρογγυλά, βρέθηκαν και κοντά στον Αη Γιάννη στο Λυκοπάρτη.
*** Στην επίσημη ονομασία των βουνών της Ελλάδας, οι Αδέρες Τροιζηνίας, 721 μ υψόμετρο, αναφέρονται και ως Ντάριζα ή Δάριζα, παλιά αρβανίτικη ή Τουρκική ονομασία. Λέγεται ότι προέρχεται από τις Ντάρδες (αρβανίτικα), τα αχλάδια, τα γκόρτσα, και αποδίδεται με πολλές παραλλαγές: Δάρδιζα, Δαρδίτσα, Ντάριζα, Δάριζα. Η Ντάριζα της Τροιζηνίας, είχε πολλές αχλαδιές. Η κορυφή όπου ο ΟΤΕ λέγεται Νταριζούλα. Εχει και εκεί λίγες άγριες αχλαδιές.
Κατά την αρχαιότητα εκεί υπήρχαν πολλές δρεις που όμως κόπηκαν για να φτιαχτούν πλοία. Σήμερα δρεις υπάρχουν στη Φούσα Ανω Φαναρίου, και μία, άγνωστο πως στο Καραπολίτι, σε υψόμετρο 30 μέτρων.
**** Πότε ακριβώς κατοικήθηκε η περιοχή της Τροιζηνίας, όπως είπαμε, δεν είναι γνωστό. Οπωσδήποτε, όμως, είχε κάτοικους 4. 000 χρόνια προ του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα το l530 π.Χ - είναι ο ίδιος με του Νώε και οφείλεται, όπως είπαμε, σύμφωνα με υπολογισμούς μου, στην μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που καταβύθισε την Ατλαντίδα- Σαντορίνη.
Από κει και μετά, δηλαδή από το 1500 π.Χ. και μετά, αρχίζουν οι αναφορές ονομάτων. Τα ευρήματα στο Κοκορέλι, στο Μόδι, στην Καλλονή, οι Σκυλλαιείς, το Φορβάντιο, δείχνουν ότι η ανατολική πλευρά κατοικείτο από πολύ νωρίς, 4.000 χρόνια πριν τον «κατακλυσμό», πολύ πριν τον Ωρο, τη Ληϊδα, τον Αλθηπο και το Σάρωνα, αλλά καταποντίστηκε.
Μετά τον κατακλυσμό η Τροιζήνα αποκτά αίγλη, για να αναδειχθεί, σε σημαντικό κέντρο.
Σ ότι αφορά την Καλαυρία, νεολιθικά ευρήματα ανακαλύφθηκαν κοντά στο ναό του Ποσειδώνα. Νεολιθικά στοιχεία βρέθηκαν και στα Μέθανα. Φαίνεται ότι οι δύο αυτές περιοχές κατοικήθηκαν πριν από την Τροιζήνα, ή τα ανάλογα στοιχεία της Τροιζήνας χάθηκαν σε καταποντισμό. Αυτή η άποψη πρέπει να ευσταθεί, αν παρατηρήσουμε ότι η ακτή από την πλευρά της Τροιζήνας είναι προσχωσιγενής, ενώ της Καλαυρίας απότομη. Φαίνεται δε ότι πολλοί πνίγηκαν και όσοι απόμειναν δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν ονόματα, ή ήρθαν άλλοι που δεν γνώριζαν πρόσωπα και πράγματα για τα πριν το 1530 π.Χ. χρόνια. Αλλωστε υπάρχουν και οι βυθισμένες πολιτείες.
Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε με βεβαιότητα να πούμε, ότι άνθρωποι έζησαν στην Τροιζηνία τις ακόλουθες εποχές, με βάση τα στοιχεία που έχουμε, στις ακόλουθες περιοχές και τις αντίστοιχες χρονολογίες:
9.000 π.Χ Μέθανα και Καλαυρία παλαιολιθικά και νεολιθικά ευρήματα. Κανένα όνομα. Φράγχθι.
4.000 π. Χ. Σκυλλαιείς + Μέθανα εύρεση "ληνού" από Δέφνερ.
3.000 π.Χ Κοκορέλι εποχή χαλκού, διαμετακομιστικό κέντρο-ηγεμόνας.
3.000 π.Χ Τάφος κοπέλας Καλλονής.
1.600-1500 π.Χ Φορβάντιο (Καλυβίτσα), ΑΠΑΘΕΙΑ, ΜΑΓΟΥΛΑ , ΚΑΛΛΟΝΗ
Δεν υπάρχουν όμως ονόματα. Ο κατακλυσμός δε βοήθησε να διασωθούν, όπως σ άλλες
περιοχές του ευρύτερου χώρου. Δείτε γνωστά ονόματα.
1.500-1200π.Χ ΜΟΔΙ-κατακλυσμός, Δευκαλίων
1.400 Δρυόπη- Δρύοπες, Τροιζήνα Ωρος, Ληίς, Αλθηπος, Σάρων, Ανθας, Πιτθέας κλπ
δείτε πιο κάτω. Από εδώ αρχίζουν επώνυμες αναφορές για την Τροιζηνία.
1.100 Ναός Ποσειδώνα Καλαυρίας Ευρυσθένης, Πρόκλης, Μέδων, Ιωσήφ
Ετσι η επώνυμη ιστορία στην περιοχή της Τροιζηνίας αρχίζει μετά το 1530 π.Χ. ενώ όπως αναφέραμε στην αρχή τα ευρήματα μαρτυρούν Τροιζηνιακή ιστορία χιλιάδων ετών προ αυτού του έτους.
Γνωστά πρόσωπα -Βασιλείς της Τροιζήνας
Κείνα τα χρόνια σε άλλες περιοχές ζούσαν:
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ..........................................................................ΑΙΓΥΠΤΟΣ............................ΙΣΡΑΗΛ
1.560 π.Χ Λιβύη, ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ.. Φορονεύς, Ακταίος……………………Αμενόθιος ή Αμένωφις……....Λάμεχ
1.530 Κεκροψ,Βήλος Ελλην ηφαίστειο Σαντορίνης-ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ…Τούθμωσις Α (1540-1515)….....ΝΩΕ
1.500 Κραναός,Δαναός,Πελασγός, Αίολος, Μακεδών,..........................Τούθμωσις Β..............Σήμ,Χάμ,Ιάφεθ
Αμφικτύων,Ξούθος,Δώρος….......................................................Χατσεπσούτ(1520-1484)
1.470 Ιων,Λυγκεύς,Κρηθεύς,Ράρος,Ατθίς,Κριθώ………………………….Τούθμωσις Γ ( 1501-1488).......Αρφαξάδ
1.440 Άβας,Πελίας , ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ……….……………………….............Αμενόθιος Β (1479-1147)........Καϊνάν
1.410 Εριχθόνιος, Ακρίσιος, Ιάσων…ΟΡΦΕΑΣ-ΟΡΦΙΚΟΙ…ΩΡΟΣ.........Tούθμωσις Δ (1420-1411)......Σαλά
ΑΡΚΑΣ
1.380 Κρέουσα,Υψεύς,Δανάη,Πανδίων Α ΔΡΥΟΨ,.Βορέας, ΛΗΙΣ.......Αμένοφις Γ (1418-1372)........Εβερ
1.350 Στίλβη,Περσεύς,Ερεχθεύς , ΑΛΘΗΠΟΣ, ΔΡΥΟΠΗ, ΚΑΛΑΒΡΟΣ....Αμένοφις Δ (1380-1370.........Φάλεκ
1320 Λαπίθης,Αλκαίος,Κέκροψ Β, Τάνταλος, ΣΑΡΩΝ………………........Τουταγχαμών (1358-1320)......Ραγάν
1.290 Φόρβας,Αμφιτρύων,Σκείρων,Πανδίων Β, Πέλοψ, ΑΝΘΑΣ……...Σέθωσις…………..................Σερούχ
1.260 Αυγείας,Ηρακλής,Αιακός,Αιγεύς Πιτθεύς,Ατρεύς, ΑΕΤΙΟΣ..............Σέσωτρις-Ραμσής Β (1292-1225)Ναχώρ
1.230 Αγαμένων,Μενέλαος,Υλλος,Τελαμών,ΘΗΣΕΑΣ, Μίνωας…............Μενεφθά (1246)…......……..ΘΑΡΑ
1200 Πολύξενος,Κλεοδαίος,Αίας, Αχιλλεύς,Ακάμας....ΤΡΩΪΚΟΣ………..Σέθωσις ........ΑΒΡΑΑΜ |Ναχώρ | Αράν
Μια άλλη αναφορά σε μυθικό πρόσωπο είναι η εξής:
Ένας μύθος λέει πως ο Κάρας, γιος του β. του Αργους Φορονέα και της Λαοδίκης εγγονός του Ιναχου και της Μελίας ή Αργείας, γύρω στα 1500 π.Χ απογοητευμένος από τον έρωτα, ήρθε στην περιοχή, εγκαταστάθηκε σε μια σπηλιά και πέθανε εκεί. Και εκ του Κάρας -πολίτης, πήρε το όνομά του το Καραπολίτι, που φαίνεται να κατοικήθηκε νωρίς απ ότι δείχνουν οι πολύ χοντρές ελιές.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Ολόκληρη η ανατολική Τροιζηνία, μέχρι τα Βλαχέϊκα, έχει να παρουσιάσει πολλά, που μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικήθηκε νωρίς, και σε όλες τις περιόδους.
Όμως δεν έχουν ερευνηθεί:
· Στην Παναγίτσα ( Τσελεβίνια) βρέθηκαν αρχαιότητες.
· Στο Φουρκαρί, που φαίνεται να ήταν ενωμένο με το νησάκι «Σουπιά» - δύτες έχουν δει ερείπια σπιτιών και κιούπια. (Εχει κηρυθεί αρχαιολογικός χώρος ΦΕΚ 759/10-10-1994).
· Στο Τσαρκί είχαν εντοπιστεί τρεις παλαιοί οικισμοί: Στην Αγία Κυριακή, στο Αλωνάκι, και στον Κοσμά. Στον τελευταίο, είχαν βρεθεί και τάφοι με οστά, που ανήκαν σε ανθρώπους πολύ ψηλούς.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝ. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ
Δημοσιογράφος - ερευνητής
Νέα προϊστορικά ευρήματα στην Τροιζηνία Της Ελένης Κονσολάκη
© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .
