Γράφει  ο  Βασίλης  Παν. Κουτουζής

   Οι φωτογραφίες  είναι  του γράφοντος.

      Η χερσόνησος των Μεθάνων  δημιουργήθηκε κατά την τριτογενή περίοδο (  11 εκατ. χρόνια πριν ) από ηφαίστειο, το οποίο  «βρυχάται» συνεχώς. Ακόμη και σήμερα βγάζει αναθυμιάσεις, κι ας θεωρείται σβησμένο.

    Η πιο παλιά γνωστή έκρηξη, κατά την οποία εμφανίστηκαν και τα ζεστά ιαματικά  λουτρά-περί το 270-240 π.Χ.- αναφέρεται από τον Παυσανία στις « Ελλάδος περιηγήσεις».

     Γράφει ο Παυσανίας, που επισκέφθηκε την περιοχή γύρω στο 150  μ.X.:

   «Σε απόσταση τριάντα σταδίων από τη μικρά αυτή πόλη, βρίσκονται τα θερμά λουτρά.  Τα  νερά   των  λουτρών  ανέβλυσαν   για  πρώτη   φορά  στα  χρόνια   της   βασιλείας  του   Αντίγονου,  γιου  του   Δημητρίου  του  Μακεδόνος. Το  νερό δε φάνηκε αμέσως. Στην αρχή βγήκε  από   τη   γη μια  μεγάλη φλόγα. Κατόπιν η φλόγα έσβησε, και άρχισε  να τρέχει νερό πάρα πολύ ζεστό,  που  και  σήμερα ακόμη τρέχει».

   Ο Παυσανίας   σίγουρα  αναφέρεται  στις  ανεκμετάλλευτες πηγές   της Κουνουπίτσας στο Μακρύλογγο,    στον οικισμό  Μούσκα,   στο  βόρειο άκρο της Χερσονήσου   των Μεθάνων όπου υπάρχουν  ερείπια  τειχών και  δεξαμενής   των  Ρωμαϊκών χρόνων.

      Αυτό προκύπτει  από το γεγονός ότι  ο ίδιος   αναφέρει ότι δεν μπορούσε  κανείς  να μπει στη θάλασσα, χωρίς να κινδυνεύει  από  τα  θαλάσσια θηρία,  τα οποία  ο Αριστοφάνης, ο Ξενοφών, ο Ασπιανός  και ο Νίκανδρος  ονόμαζαν γαλέους, σκύλους, δράκαινες και καρχαρίες.

       Την τρομακτική έκρηξη του ηφαιστείου των Μεθάνων, περιέγραψε το 8  μ.X. ο Ρωμαίος  ποιητής  Οβίδιος   (43 π.Χ.-17 μ.Χ.), όταν πήγαινε για εξορία στην  Μαιώτιδα λίμνη -την  Αζοφική  θάλασσα  του  Εύξεινου  Πόντου,  που οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν σαν τόπο εξορίας. Γράφει, σχετικά, ο Οβίδιος:

      «Παρά την   Τροιζήνα  ευρίσκεται  ύψωμα  άδενδρον  και  απότομον,  το   οποίον  άλλοτε ήτο  πεδιάς. Το έδαφος, όμως, της πεδιάδος ταύτης ελήφθη λόγω  της ισχυροτάτης   πιέσεως των  αερίων, των   εγκεκλεισμένων   εντός   σκοτεινών    σπηλαίων,   τεινόντων να εξέλθουν, εις  την  επιφάνειαν   της   γης,  όπως  αναδύεται φλύκταινα εις το πρόσωπον του ανθρώπου. Το έξαρμα εκείνο, παρέμεινε μόνιμον , λαβόν  την μoρφήν λόφου, μετά την  επί μακρόν χρόνον  διαρκέσασαν στερεοποίησιν».

        Τους δύο  προηγούμενους συμπληρώνει ο Στράβων (έζησε 68 π.Χ.-20 μ.Χ.) και παρέστη αυτόπτης μάρτυς μιας έκρηξης του ηφαιστείου. Αναφέρει ο Στράβων στα  «Γεωγραφικά του»:

      « Περί  Μεθώνην δε εν τω Ερμιονικώ  κόλπω, από όρος επταστάδιον το ύψος, ανεβλήθη  γεννηθέντος αναφυσήματος   φλογώδους,  μεθημέραν  μεν απρόσιτον υπό του θερμού και της θειώδους οσμής, νύκτωρ   δε εκλάμπον πόρρω και θερμαίνων, ώστε ζέειν την θάλατταν επί  σταδίους πέντε, θολεράν δ ' είναι επί είκοσι σταδίους, προσχωθείναι δε πέτρας απορρώξι, πύργην ουκ ελάττωσιν».

       Στα    χρόνια εκείνα, από το 300 π.Χ. ως το 20 μ.X, όπως υποστηρίζει και ο ηφαιστειολόγος Φουκέ, δημιουργήθηκε η Καμένη Χώρα, που   είναι   η   πιο  πρόσφατη   έκρηξη   του ηφαιστείου.  Συμπίπτει με την εμφάνιση των  θερμών πηγών, που περιγράφει ο Παυσανίας.

      Στην Καμένη Χώρα , ακόμα και σήμερα υπάρχουν, πολλές σπηλιές που το χειμώνα βγάζουν ζεστό αέρα- και οι κάτοικοι του χωριού σταβλίζουν τα ζώα τους-  το δε καλοκαίρι παγωμένο και τις χρησιμοποιούν  για ψυγεία.   Στο  Βαθύ   υπάρχουν   αρκετά   μαστιχόδενδρα.

    Κανένας από τους αρχαίους ιστορικούς δεν αναφέρει χρήση των σημερινών λουτρών. Υπάρχουν   όμως ενδείξεις  που  πείθουν ότι    τα λουτρά της Βρωμολίμνης   εχρησιμοποιούντο κατά την αρχαία εποχή. Διότι κατά την εκσκαφή θεμελίων, για την ανέγερση των κατοικιών Λ. Μαλτέζου και Α. Μερκούρη, βρέθηκαν λείψανα αρχαίου υδραγωγείου. Στην περιοχή βρέθηκαν πρόσφατα μυκηναϊκές αρχαιότητες και θα γίνουν ανασκαφές.

    Τα σημερινά λουτρά άρχισαν να λειτουργούν πριν από 150  χρόνια.   Eκεί ελούετο και ο τότε πρωθυπουργός Αλέξανδρος  Κουμουνδούρος, που  είχε  κτήμα και  έπαυλη   στην  Τροιζήνα. Το 1906 κατασκευάστηκαν δύο μικρά υδροθεραπευτήρια,  το  ένα  κοντά  στα  φυσικά λουτρά,  και  το  άλλο  στην Πηγή Παπαματθαίου. Το 1912,   κατασκευάστηκε το υδροθεραπευτήριο Αγίου Νικολάου. Το 1930  το  Δημόσιο,  και  το 1936   το ιδιωτικό  «Αγιοι  Ανάργυροι».

   Λόγω των λουτρών τα Μέθανα  από πολύ παλιά  διαθέτουν  πολλά και άνετα ξενοδοχεία  και  φυσικά   πολλά καταστήματα  που  εξυπηρετούν  το καλοκαίρι  τον  κόσμο  που  πηγαίνει εκεί. Γενικά,  είναι  μια   πολύ εξελίξιμη, τουριστικά, περιοχή. Κάθε χρόνο, από το 1999, τις  Απόκριες οργανώνει  καρναβάλι. 

    Τα Μέθανα  έχουν  σήμερα κατάστημα  της Εθνικής Τράπεζας, υπηρεσίες του ΕΟΤ για τα λουτρά, Υγειονομικό Σταθμό,   Δασονομείο, Λιμενικό Ταμείο, Λιμεναρχείο, Αστυν. Τμήμα, Γυμνάσιο και δύο  Δημοτικά, στα  Μέθανα  και το Μεγαλοχώρι.

    Ομως φαίνεται ότι η περιοχή έχει γεωλογικό μέλλον. Στις 9 Φεβρουαρίου του 1980 στην περιοχή Βούρα, λίγα μέτρα από το δημόσιο δρόμο Στενού - Μεθάνων- άνοιξε   από  καθίζηση,  ένα   τεράστιο   πηγάδι,   διαμέτρου    20 μ. και   βάθους 35 μ.   Η  καθίζηση   συνοδεύτηκε  από  έναν  εντονότατο,  υπόκωφο    βουητό, που μετατράπηκε σε   τρομακτικό θόρυβο, ενώ παράλληλα σηκώθηκαν σύννεφα σκόνης.    

*** Στο  Ασπροβούνι  Μεθάνων (στο Στενό),  στις 13-1-1973 ανακαλύφθηκε  από ντόπιους σπήλαιο  σταλακτιτών, ηλικίας 2,5  εκατομμυρίων ετών  που ονομάστηκε  «Σπήλαιο περιστεριών».

Ο  ΠΡΩΤΟΣ     ΚΑΙ  Ο  ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ  ΔΗΜΑΡΧΟΣ   

 ΜΕΘΑΝΩΝ  ΤΗΣ  ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΗΣ  ΠΕΡΙΟΔΟΥ

     Η αρχαία πόλη των Μεθάνων-πήρε το όνομά της από το μεθάνιο- βρισκόταν στη νότια πλευρά της παραλίας του Μεγαλοχωρίου,  προς το στενό των Μεθάνων,- όπου όπως είπαμε σε άλλες σελίδες, οι Αθηναίοι , πρώτα,  και  μετά  ο Φαβιέρος, είχαν χτίσει   φρούρια.

    Όμως  τα Μέθανα  κατοικήθηκαν  από τους προϊστορικούς χρόνους (9.000 π.Χ). Ένα ειδώλιο  (κεφάλι)  που βρέθηκε πριν μερικά χρόνια, είναι Κυκλαδίτικης τεχνοτροπίας, και ανάγεται στο 3.000 π.Χ.

     Όπως  απέδειξαν οι τελευταίες έρευνες, στα Μέθανα  υπάρχουν 103, περίπου, τοποθεσίες με λείψανα πρωτοελλαδικής εποχής. Οι περισσότερες  εντοπίστηκαν στα βόρεια, περιοχές Κοσόνας  και Κουνουπίτσας. Ο σημαντικότερος οικισμός εντοπίστηκε κοντά  στο λιμάνι του Αη Γιώργη. 

                                           Αγιος  Γεώργιος  Κουνουπίτσας    και  παλιός μύλος  εκεί  κοντά.

    Πρωτοελλαδικά, Μεσοελλαδικά, Μυκηναϊκά, αλλά και νεολιθικά ευρήματα βρέθηκαν και μέσα στο Παλαιόκαστρο (Ακρόπολη), που δείχνουν ότι η τοποθεσία κατοικείτο τουλάχιστον 7.000 χρόνια.

    Για τα αρχαία Μέθανα, ο Παυσανίας, ο περιηγητής του 150 μ.X. γράφει σχετικά:

  « Από την Τροιζηνία αρχίζει ένας ισθμός που προχωρεί  στη  θάλασσα πολύ  μέσα. Πάνω  σ   αυτό  τον   ισθμό,  προς   το   μέρος της  θάλασσας, συναντάμε μια μικρή πόλη που λέγεται Μέθανα. Εκεί   βρίσκεται ένα ιερό της Ισιδος. Στην αγορά βρίσκονται  αγάλματα του Ερμού και του Ηρακλέους».

    Σήμερα εκεί που υπήρχαν τα αρχαία Μέθανα, υπάρχουν υπολείμματα τείχους  και άλλα ερείπια, γύρω από ένα λοφίσκο. Πνιγμένα, όμως,  από τα διπλανά σπίτια και  τα πολλά δένδρα. 

                                          Ακρόπολη  Βαθέος                                                  και   Βαθύ (δεξιά). Φωτογραφίες Βασίλη Κουτουζή

     Στο λόφο αυτό ήταν η Ακρόπολις των Μεθάνων. Φαίνεται όμως, ότι με καθίζηση ο λόφος «κόντινε»  και  δεν  είναι  στο  ύψος,   που αφήνει να εννοηθεί, ο Παυσανίας. Και ότι τμήμα της αρχαίας πόλης των Μεθάνων, είναι πια βυθός.

      Ανάμεσα στην αρχαία ακρόπολη των Μεθάνων (Παλαιόκαστρο) και στην χερσόνησο της Πούντας, βρισκόταν το αρχαίο λιμάνι και υπάρχουν ορατά υποθαλάσσια αρχαία (διακρίνεται αρχαία προβλήτα).       

      Ανάμεσα  στα  βυθισμένα   κτίρια, υπάρχουν  και Βυζαντινές  εκκλησίες,  που σημαίνει  ότι  οι  καθιζήσεις  συνεχίστηκαν  τα πρώτα  μ.Χ. χρόνια.

     Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Βέλτερ, η πόλη είχε περίπου 700 σπίτια.

    Ρωμαϊκή αγροικία έχει εντοπισθεί από έρευνες της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής, στην επόμενη προς τα ανατολικά της Πούντας προεξοχή της ξηράς. 

     Στην κορυφή, πριν από  χρόνια (το 1970) είχα δει , την κάτοψη ενός ναού, διαστάσεων 10 Χ 4 , που   κατά   τον   γερμανό  αρχαιολόγο,  είχε  κτισθεί  επί   λίθινης εποχής.  Εκεί υπήρχαν   τρεις   λακκούβες, σκαμμένες στο βράχο,  στις οποίες, πάντα κατά τον Βέλτερ, μάζευαν   το   αίμα   από   τις   ανθρωποθυσίες  που   γίνονταν   εκεί.   Και     θεωρούνταν «αφορισμένες». Ο ναός αυτός είχε κτισθεί προς τιμήν της Αθηνάς.

   Πιο παλιά λατρευόταν η Ισιδα. Είδα μια πέτρα που έγραφε «ΙΣΙ». Λατρεύονταν κι άλλοι θεοί: Ποσειδών, Ερμής. Προ 100 ετών οι Αγγλοι είχαν βρει το άγαλμα του Ερμή και το   πήραν.   Του   Ποσειδώνα  δεν   έχει   ανακαλυφθεί   ακόμη.    Επί     ελληνιστικών χρόνων,  χτίστηκαν   και  άλλοι ναοί. Μέσα στην Ακρόπολη υπήρχε μια λαξευμένη πέτρα όπου σύμφωνα   με τον  Βέλτερ , καθόταν   ο   βασιλιάς  κι  έγραφε  τις ανακοινώσεις του. Υπήρχαν   κι  άλλες  πέτρες  όπου έγραφαν  ονόματα  στρατηγών  και άλλων για ηρωϊκές πράξεις.

    Σε μία μεγάλη, με σκαλισμένα γράμματα, είχα διαβάσει:

«Καλλίμαχος Αριστοδάμου-Ξενοφών Τατισιμακρατέος-Αδαμαντομωνείο- Καδμεία­ IΑΝΥΣ».

    Τα τείχη της Ακρόπολης- Παλαιόκαστρου- φαίνεται ότι χτίστηκαν  κατά τον 4^ο με 3^ο αιώνα.

    Στην περιοχή είχαν βρεθεί και θολωτοί τάφοι. Κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα, ο Βέλτερ είχε ανακαλύψει ένα μυκηναϊκό τάφο.

   Κατά μία εκδοχή τα Μέθανα, αποτέλεσαν αποικία των Πτολεμαίων, και για ένα διάστημα είχαν το όνομα «Αρσινόη», προς τιμήν  της συζύγου του Πτολεμαίου του Δ (221-203 π.Χ).

    Αυτό τείνει να είναι ακριβές διότι το 2008, κατά τις ανασκαφές του Σουηδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου  στο ναό του Ποσειδώνα Καλαυρίας, βρέθηκε μια πλήρης επιγραφή, μια αφιέρωση στον Ποσειδώνα των δίδυμων αγαλμάτων της Βασίλισσας Αρσινόης και του Βασιλιά Πτολεμαίου Φιλάδελφου της Αιγύπτου, από τους κατοίκους της  Αρσινόης. Ακόμη η ύπαρξη Αιγυπτιακής φρουράς εκεί  στα Ελληνιστικά χρόνια είναι γνωστή.

              Νόμισμα των Μεθάνων =  Αρσινόη: στα αριστερά διακρίνεται η κεφαλή της Αρσινόης και

             στα δεξιά πολεμιστής με ασπίδα και δόρυ. Τρίχαλκο  του 221-203 π.Χ.

Το μυκηναϊκό ιερό στον Άγιο Κωνσταντίνο των Μεθάνων

   Όμως κατά την αρχαϊκή και κλασσική περίοδο δεν αναφέρονται στις πηγές, ίσως γιατί ανήκαν στην Τροιζήνα. Αναφέρονται όμως στην Ολυμπιάδα.

      Από την άλλη πλευρά, ανατολικά της αρχαίας πόλης, στο γραφικό νησάκι των Αγίων Αναργύρων, υπήρχαν τα  λεγόμενα «κυκλώπεια τείχη» (6ος αιών π.Χ.)ερείπια των οποίων βλέπει κανείς ακόμη και  σήμερα.

      Μία άλλη  Ακρόπολις  υπήρχε στο ύψωμα Ογάς, στην παραλία της Κοσόνας (Κυψέλη), όπου υπάρχουν ερείπια πύργου με πελεκητές πέτρες. Κι ακόμη μία στην  Μαγούλα, δυτικά του Αγίου Νικολάου  της Μούσκας. Κι  ακόμη:

       * Πάνω από το Μεγαλοχώρι, στο οροπέδιο Θρονί, βρισκόταν ως τις αρχές του περασμένου αιώνα, ένας πέτρινος θρόνος. Τα κομμάτια του βρίσκονται στο Μουσείο του Πόρου.

                                    Πύργος στα Δριτσέϊκα    και  "κυκλώπειο τείχος Μεθάνων"  στα  1819.

             Μέθανα, Αγιος Κωνσταντίνος: Επάνω αριστερά Μυκηναϊκό ζωόμορφο ρυτό  από το ιερό του χώρου, άρμα, ιππέας, ταύρος, ιππέας, ειδώλιο γυναίκας  σε σχήμα "Ψ" (1400-1200 π.Χ). Εκτίθενται  μαζί με πολλά άλλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο  Πειραιά.

      Πάνω από το νεκροταφείο των Δριτσεϊκων σώζονται ερείπια αρχαίου πύργου ή ιερού. Εκεί βρέθηκε η αρχαιότερη  επιγραφή  των Μεθάνων, και  η ταφόπετρα του Ανδροκλή (600 π.Χ- Μουσείο Πόρου).

     * Στην κοιλάδα της Χειρόμας, ΝΑ της Κουνουπίτσας, κατά τη διάνοιξη δρόμου, βρέθηκε και καταστράφηκε  αρχαίος ναός.

     * Στην κορυφή της Χελώνας, και στα οροπέδια του ηφαιστείου, υπάρχουν παμπάλαιες στέρνες και «ληνά»- πατητήρια, όπως αυτό που βρήκε ο Δέφνερ  καθώς και άλλα αρχαία λείψανα.

     * Πριν μερικά  χρόνια, ανασκαφές που έκανε η αρχαιολόγος κ. Ελένη Κονσολάκη, κοντά στο  ξωκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης - 3 χιλιόμετρα από τα Μέθανα προς Αγιο Γεώργιο - έφεραν  στο φως Μυκηναϊκό ιερό, με ίχνη θυσιών, και πολλά πήλινα ειδώλια.

                                                    ΤΙ   ΕΧΕΙ  ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΕΙ   ΕΚΤΟΣ  ΤΩΝ   ΑΛΛΩΝ   ΣΤΑ    ΜΕΘΑΝΑ

==   Στα  Μέθανα  έχουν βρεθεί και εκτίθενται  στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου ένα αρχαϊκό επίγραμμα (γύρω στο 600 π.Χ.) χαραγμένο σε κυβόλιθο από τραχείτη, επιτάφειο σήμα του Ανδροκλή, γιου του Ευμάρη,  και το ενεπίγραφο βάθρο ενός χάλκινου ανδριάντα του αυτοκράτορα της Ρώμης Μάρκου Αυρηλίου, ανάθημα της πόλης των Μεθάνων (175-180 μ.Χ.).   Ο  Ανδροκλής  ήταν  Αθηναίος δημαγωγός, από το Δήμο Πίτθου, λυσσώδης  αντίπαλος του Αλκιβιάδη (452-402 π.Χ). Όταν, μετά την εγκαθίδρυση  της ολιγαρχίας, υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα λαϊκής μερίδας,  επεχείρησε  να εμποδίσει την επάνοδό του Αλκιβιάδη, δολοφονήθηκε  πισώπλατα.

==    Κορινθιακά  κιονόκρανα της ρωμαϊκής περιόδου και  αρχιτεκτονικές τερρακόττες.

==   Κατά την  ανασκαφή   του μυκηναϊκού ιερού στον Άγιο Κωνσταντίνο των Μεθάνων    βρέθηκαν  ειδώλια και κοσμήματα,  εντυπωσιακός    αριθμός των ζωόμορφων ειδωλίων, που ανήκουν όλα στον δημοφιλή τύπο του βοοειδούς, με τις γνωστές παραλλαγές ως προς τη διακόσμηση του σώματος (κυματοειδείς ή ευθύγραμμες ταινίες, κάθετες γραμμές με ραχιαία ταινία κλπ.). Ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δεν σώζονται πολλά παραδείγματα αυτού του κοροπλαστικού τύπου σε τόσο πλήρη μορφή, είναι το ειδώλιο του μυκηναίου κρανοφόρου ιππέα. Τα υπόλοιπα ευρήματα του ιερού, ειδικά οι σπανιότεροι τύποι μυκηναϊκών ειδωλίων (ταυροκαθάπτης, ιππείς και άρματα με αναβάτες) που απέδωσε η ανασκαφή του Αγίου Κωνσταντίνου, εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο του Πειραιά.

==  Πήλινο ειδώλιο έφιππου άνδρα που φοράει κωνικό κράνος. Συγκολλημένο από διάφορα τεμάχια. Από το άλογο λείπει η άκρη του ρύγχους. Ο άνδρας έχει υποτυπώδη πόδια, που είναι προσκολλημένα στη ράχη του ζώου. Τα χέρια του δηλώνονται πλαστικά με δύο λωρίδες πηλού που καταλήγουν στον λαιμό του ζώου. Διακοσμημένο με επιμήκεις και εγκάρσιες ταινίες. Ανήκει στα αναθήματα του μυκηναϊκού ιερού που ανασκάφηκε στον Αγ. Κωνσταντίνο Μεθάνων. ΥΕ ΙΙΙ Β (13ος αι. π.Χ.)

== Πήλινο ειδώλιο γυναικείας όρθιας ντυμένης μορφής. Η γυναίκα φοράει χιτώνα και ιμάτιο που φθάνει επάνω από τα γόνατα. Ο δεξιός πήχυς κάμπτεται λοξά προς το στήθος κάτω από το ιμάτιο και το καλυμμένο αριστερό χέρι συγκρατεί την παρυφή του ιματίου. Το κεφάλι έχει υψηλή βοστρυχωτή κόμμωση γύρω από το μέτωπο και απλό χειροποίητο κρωβύλο πίσω. Ίχνη λευκού επιχρίσματος κυρίως στο λαιμό και το πρόσωπο και ερυθρής βαφής στην κόμμωση. Πρώιμοι ελληνιστικοί χρόνοι. Ανήκει σε ομάδα ειδωλίων που προέρχονται από το Βαθύ Μεγαλοχωρίου Μεθάνων και κατασχέθηκαν από την Αστυνομία λόγω παράνομης κατοχής τους από ιδιώτη.

==  Πήλινο ειδώλιο παιδιού που ιππεύει χήνα. Το παιδί είναι γυμνό, αλλά έχει το κεφάλι καλυμμένο με μυτερό σκούφο. Με το δεξί του χέρι κρατάει τη χήνα από το λαιμό, ενώ στο αριστερό, που είναι λυγισμένο μπροστά στο στήθος, κρατάει καρπό. 4ος αι. π.Χ. Ανήκει σε ομάδα ειδωλίων που προέρχονται από το Βαθύ Μεγαλοχωρίου Μεθάνων και κατασχέθηκαν από την Αστυνομία λόγω παράνομης κατοχής τους από ιδιώτη.

     Απέναντι από τους Αγ. Αναργύρους,  φυσικά,  ή  σημερινή  λουτρόπολη  των   Μεθάνων.

    Τα Μέθανα  είχαν οικισμούς και στα Βυζαντινά χρόνια. Κέντρο των Βυζαντινών το Παλαιόκαστρο, όπου υπάρχουν  λείψανα μεσαιωνικών επάλξεων  πάνω  στα αρχαία τείχη. Κοντά σ αυτά ερείπια παλαιοχριστιακής «βασιλικής», και το υπόγειο  ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου (11^ος αιών).

     Βυζαντινός οικισμός υπήρχε  μεταξύ Κουνουπίτσας και Μούσκας, γύρω από το σημερινό προσκύνημα  της Αγίας Βαρβάρας. Γύρω του  τα μεσαιωνικά  ξωκλήσια : Αη Γιάννης, Αγιος Δημήτριος,  και  το εντελώς κατεστραμμένο του Σωτήρος.   Το πρώτο, του 13^ου  αιώνα διατηρεί τοιχογραφίες σε καλή κατάσταση.  Στην περιοχή βρέθηκαν και άλλα κτίσματα και τάφοι, όπως εκείνος που περιείχε τα λείψανα της (τοπικής) Αγ. Βαρβάρας, και φανερώθηκε με όραμα στους κατοίκους της Κουνουπίτσας το 1918.

    Παλιά ξωκλήσια υπάρχουν και σε άλλα σημεία των Μεθάνων. Το πιο γραφικό είναι της Παναγίτσας πάνω από το Μεγαλοχώρι, όπου διατηρούνται ακόμη τοιχογραφίες. Πάνω από αυτό της Αγ.Παρασκευής. Παλιά είναι και  τα ξωκλήσια του Αη Γιάννη στο Μεγάλο Ποτάμι, του προφήτη Ηλία πάνω από την Αρμύρα, του Αγ. Νικολάου, του νεκροταφείου των Αγ. Θεοδώρων.

     Σε πολλά χωριά οι σημερινές εκκλησίες έχουν χτιστεί στη θέση παλαιότερων, η αρχαίων ναών,  όπως έγινε με το καθολικό της Αγίας Τριάδας στα Λουτρά. Στο ψηλότερο από τα ξωκλήσια, τον Προφήτη Ηλία (υψ. 712μ ) στη δυσπρόσιτη κορυφή της Χώριζας, υπάρχουν ερείπια κτιρίων και μεγάλες ορθογώνιες στέρνες Βυζαντινής εποχής. Πιστεύεται  ότι οι κάτοικοι της εποχής κατέφευγαν εκεί για να αποφεύγουν  πειρατικές επιδρομές.

    ***  Διακόσια  είκοσι σημεία με αρχαιότητες   έχουν εντοπιστεί στη Χερσόνησο των Μεθάνων, από την αρχαιολογική Υπηρεσία. Λόγω της πυκνότητας  των αρχαίων  λειψάνων  ολόκληρη  η χερσόνησος και το Στενό έχουν χαρακτηριστεί  ως αρχαιολογικοί χώροι. Σχετική απόφαση του ΥΠΠΟ ΑΡΧ/Α1/Φ43/54118/3272π.ε. ΦΕΚ Β 425/6-5-1998.

      Δείτε  και το Γενικό  Χάρτη της Τροιζηνίας.

*** Μέχρι  το 1821 οι κάτοικοι ολόκληρης της Χερσονήσου Μεθάνων δεν  ξεπερνούσαν τους 500-600,  το 1830 έφθασαν τους 1349,   το 1870 τους 1946  και το  1879  τους  2.149.  Το 1889  είχε 2.042, το 1907  είχε 2.6768   και το 1920  είχε  2320. 

          Η συμβολή των Μεθάνων στον εθνικο  - απελευθερωτικό αγώνα του 1821

     Ο Δήμος Μεθάνων  συστήθηκε  με   Β.Δ. της 28ης Απριλίου (10 Μαϊου) 1834 (ΦΕΚ 19),  ως δήμος Γ τάξης, της επαρχίας Καλαυρίας   με πληθυσμό 1.349 κατοίκους και έδρα τα Μέθανα. (Δείτε  ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ) 

    Με  Β.Δ. της 20ης Νοεμβρίου 1857 (ΦΕΚ 43), μετατέθηκε η έδρα του Δήμου από το χωριό Κουνουπίτσα, στο χωριό Βρωμολίμνη και με το Β.Δ. της 29ης Δεκεμβρίου 1866 (ΦΕΚ 4/1867), επανήλθε στην Κουνουπίτσα.

     Το Β.Δ. της 6ης Σεπτεμβρίου 1879 (ΦΕΚ 64), κατέταξε το δήμο στη Β' τάξη, με πληθυσμό 2.149 κατοίκους.

***** Στις  19-6-1881,   με   Β.Δ.  η  χερσόνησος  είχε  ανακηρυχθεί  Δήμος   με   δύο   πρωτεύουσες:

* Για το διάστημα 13/9-13/4  κάθε χρόνου, την Κουνουπίτσα, και από 13/4-13/9 τη Βρωμολίμνη.

    Στις    31-8-1912,   ξεχώρισαν    1) η Κοινότης  Μεθάνων  ( Δήμος το 1934)  με τους  οικισμούς Μεθάνων, Βρωμολίμνης και Δριτσέϊκων, 2) Η  κοιν. Κουνουπίτσας (ως το 1955 υπήρχε και κοιν. Μακρυλόγγου) με Μακρύλογγο, Αγ. Νικόλαο και παλαιά Λουτρά,  3)  Κυψέλης -ως  το 1955 λεγόταν  Αγ. Θεοδώρων και περιλάμβανε τους δύο οικισμούς,    και  4) Μεγαλοχωρίου, με    τους οικισμούς Βαθέος, Μεγ.Ποταμιού  και Καμένης Χώρας. Στο χώρο μπροστά  από την Καμένη  αποβίβαζαν  κομάντος  τα  υποβρύχια,  κατά τη διάρκεια της Κατοχής. 

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ  2016      Το “ΣΙΝΕ ΧΡΙΣΤΙΝΑ” στα Μέθανα, συνεχίζει να προβάλλει ταινίες

     από τον ίδιο χώρο από το έτος 1950.

ΚΟΥΝΟΥΠΙΤΣΑ  το     αριστοκρατικό   αρβανιτοχώρι   

1928

***  Βρωμολίμνη  κατ.276  άρ. 131  Ταχυδρομικό γραφείο, Δημοτικό Σχολείο.

***  Κουνουπίτσας  κατ. 371  αρ. 168

         Ταχυδρομικό Γραφείο, Δημοτικό Σχολείο.

     Κοινοτικοί Σύμβουλοι: Δ. Φλαμπούρης, Ι Παπαιωάννου, Α. Δεδεγκίκας, Ν.Φλαμπούρης,   Α. Νικολάου.

***  Αγιοι Θεόδωροι,  κατ. 375  αρ. 166

     Εδρα Αγιοι Θεόδωροι κατ. 176 άρ. 79

     Χωριά Κοσώνα

     Ταχυδρομικό Γραφείο, Δημοτικό Σχολείο.

     Κοινοτικοί Σύμβουλοι: Αντ. Γκιώνης,  Χ. Μπαμπούσκος, Γ. Παυλής, Α. Δαρεμάς, Γ. Δαρεμάς.

***   Μακρύλογγος  κατ. 261 αρ 122

      Εδρα  Μακρύλογγος (Ανω Μούσκα) κατ. 105 αρ. 48.

      Χωριά: Παλαιά Λουτρά  (Κάτω Μούσκα)

      Ταχυδρομικό Γραφείο, Δημοτικό Σχολείο

      Κοινοτικοί Σύμβουλοι:  Θεμ. Μπέτσης, Αθ. Μπέτσης, Γ. Πάλλης, Γ. Τριανταφύλλου, Ι. Θεοδώρου.

      Επαγγελματίες:

      Αντιπροσωπείες: Γ. Αραμάνης

      Παντοπωλεία: Χρ. Μπέτση, Ιωαν. Σπιλιάνη.

***   Μεγαλοχώρι:    κατ. 660   αρ.313

      Εδρα Μεγαλοχώρι κατ. 417  άρρενες  181.

      Χωριά: Βαθύ, Καμμένη Χώρα, Μεγάλο Ποτάμι, Στενό

      Ταχυδρομικό  γραφείο, Δημοτικό Σχολείο, δάσκαλος   Μ. Αγγελόπουλος.

      Ιερείς:    Α. Οικονόμου, Ι. Κοντογιαννόπουλος.

      ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Παντοπωλεία:  Γεωρ. Αρβανίτη, Π. Γεωργίου, Α. Γκίκα, Αθ.Καραγιάννη, Β. Κόλλια, Αντ. Κοντογιάννη, Πετρ. Κοντογιάννη, Σταμ. Κοτζιά, Β. Λαζάρου, Γ. Λέκκα, Ι.Λέκκα, Αντ. Μαστρογιάννη, Ι Μπετση, Ν. Μπέτση,  Ι. Παπανικολάου, Αντ. Πολίτη, Δ. Πολίτη, Ιωάν. Σταύρου, Θεοδ. Χατζίνα.

     Το 98  με το  «Σχέδιο Καποδίστριας»  έγιναν  ένας  Δήμος, με δήμαρχο-  για   πρώτη  φορά   μετά  το  1912  -  τον   κ.  Χρήστο Πάλλη. Προηγούμενος  δήμαρχος ήταν  ο  κ.  Παναγιώτης   Λάμπρου.   

      To  Μάιο του 2010 με τον "Καλλικρατη",  ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α΄),ενώθηκαν  με το Γαλατά  και την υπόλοιπη Τροιζηνία  σε  ένα Δήμο.

    Η αρχική σφραγίδα του δήμου ήταν κυκλική χωρίς έμβλημα. Το δημοτικό συμβούλιο πρότεινε ως έμβλημα   ένα  φυσικό φρούριο, αλλά η πρόταση απορρίφθηκε από την Αρχαιολογική   Υπηρεσία    και  καθορίστηκε με το Β.Δ. της 5ης Ιουνίου 1871 (ΦΕΚ 47)  το  σφυρί του Ηφαιστου με κυκλικά γύρω του τις λέξεις «Δήμος Μεθάνων»  με βάση   αρχαίο νόμισμα (370-300 π.Χ.)  Με  Β.Δ. της 17ης Ιουνίου 1905 (ΦΕΚ 103):  το έμβλημα αντικαταστάθηκε   με την κεφαλή του Ηφαιστου,  ένα  στάχυ σίτου με κυκλικά τις λέξεις Δήμος Μεθάνων πάλι   από αρχαίο νόμισμα, το οποίο ισχύει και σήμερα.

        Σύμφωνα  με τα στοιχεία  της  ΕΣΥΕ, κατά την απογραφή  του 2001  ο  Δήμος, ολόκληρη η χερσόνησος, βρέθηκε να έχει 2.057 κατοίκους, που κατανέμονται  ως εξής:

   Δημοτικό Διαμέρισμα  ΜΕΘΑΝΩΝ 1.212 (Μέθανα  1.148, Δριτσέϊκα 64 ).

     -=-     -=-      ΚΟΥΝΟΥΠΙΤΣΑΣ  263 (Κουνουπίτσα 136, Αγιος Γεώργιος 47, Αγιος Νικόλαος  16, Μακρύλογγος  30, Παλαιά Λουτρά  34).

   Δημοτικό  Διαμέρισμα  ΚΥΨΕΛΗΣ  169  (  Κυψέλη  94, Αγιοι  Θεόδωροι  75 ).

     -=-     -=-      ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ  413  ( Μεγαλοχώρι  167, Βαθύ  170, Καμένη Χώρα  35, Μεγάλο Ποτάμι  41 ).

   Το  1991   ο ΔΗΜΟΣ  ΜΕΘΑΝΩΝ  είχε 2.056  κατοίκους.

    Το  1961 είχε 2.413  κατοίκους και το 1971 2.233.

                    Ο  ΑΓΙΟΣ   ΝΙΚΟΛΑΟΣ  ΜΕΘΑΝΩΝ

            Ο  Αγιος  Νικόλαος  είναι ένα γραφικότατο ψαροχώρι  στα ΒΔ  της Χερσονήσου  των Μεθάνων.

                  Ο ναός του Αγίου  Νικολάου είναι  κτισμένος  πάνω σε ερείπια  αρχαίου  ναού.

              Η Αγία Τράπεζα  στηρίζεται  σε μια αρχαία κολώνα. Πιο κει  τα παλαιά  λουτρά του Παυσανία,

                 που αναβλύζουν και σήμερα ιαματικό  νερό και πρέπει  να αξιοποιηθούν  το  συντομότερο.

     ΤΟ  ΚΑΣΤΡΟ   ΤΟΥ  ΦΑΒΙΕΡΟΥ

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

Αρχή  σελίδας