ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΛΟΙΑ ΤΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΟΙ ΦΑΡΟΙ
Του Βασίλη Παν. Κουτουζή
Μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομικής ζωής του Πόρου και ολόκληρης της Τροιζηνίας, έπαιξε η ναυτιλία που υπήρξε κινητήριος μοχλός της, από πολύ νωρίς.
Δείτε: Λιμάνι του Πόρου: Τότε, σήμερα, μετά....
Το 1821 στον Πόρο είχαν πλοία οι Δημήτριος Λογοθέτης-Δουζίνας σκούνα, Κωνσταντίνος Λογοθέτης- Δουζίνας σκούνα, Αναστάσης Ευσταθίου σκούνα, Γεώργιος Βατικιώτης, Γεώργιος Καραδήμας πολεμικό σκάφος και άλλοι (Δείτε αγνωνιστές). Για τα πλοία δείτε και ΝΑΥΠΗΓΙΚΗ.
Το 1835 ο Πόρος ήταν το 6ο λιμάνι της χώρας. Και το 1856 είχε 11 μεγάλα πλοία ντόπιων εφοπλιστών. Στα 1835 μεγάλος καραβοκύρης ήταν ο καπετάν Γιώργης Φάρσας που ταξίδευε ως την Κωνσταντινούπολη (βλέπε πανώλη) και (Μονή-Αθάνατο Νερό).
Το 1871 στο Σαρωνικό έκανε ταξίδια το τροχήλατο ατμόπλοιο «ΕΥΝΟΜΙΑ».
Στις 21 Ιουνίου 1871, ενώ βρισκόταν μεταξύ Δοκού και Ύδρας, εκδηλώθηκε φωτιά στο λέβητα, και κάηκαν ζωντανοί 50 άνθρωποι. Έπειτα μετονομάστηκε σε «Ίρις». (Δείτε περισσότερα)
ΘΗΡΑ (1865−?) Το πλοίο αυτό αναφέρεται να κάνει δρομολόγια στον Αργοσαρωνικό στις 19/4/1897.
Αλλα πλοία της περιόδου1880−1910
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ−ΕΛΠΙΣ
Μικρό πλοίο 303 τόνων, ναυπηγημένο με το όνομα HELEN στη Σκοτία το 1872. Ήλθε στην Ελλάδα το 1894 αγορασμένο από τον Πόρτολο και τον Μανιανή. Εκανε ορισμένα δρομολόγια στον Σαρωνικό το 1897.
ΑΙΓΙΝΑ
1905,πρώην ΑΡΓΟΛΙΚΟΣ (144 η 98 τόνοι, μήκος 44.1 μέτρων) Μικρό πλοίο, που άνηκε στον Κατραμάδη. Αγοράσθηκε από τον Μιχάλη Γκίκα γύρω στο 1911 και έγινε ΑΙΓΙΝΑ. Υστερα έγινε το ΒΑΝΝΑ των Σταθάκη και Διακάκη, το 1925. Με μεγάλη ιστορία στον Αργοσαρωνικό όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της "ζωής του". Το βρίσκουμε εκεί από τις 14/9/1898 μέχρι τις 26/6/1916.
ΑΘΗΝΑ το 1905, ΑΥΡΑ πρώην υδροφόρα με καπετάνιο το Ποριώτη Παναγιώτη Βατικιώτη (Ρομπότση).
Το 1903 το ατμόπλοιο «ΠΟΡΟΣ» του Ιωάννη Παπαδόπουλου εκτός από εμπορικές μεταφορές, εκτελούσε και δρομολόγια στη γραμμή Πειραιάς - Αίγινα - Μέθανα – Πόρος, αλλά και κρουαζιέρες από την εξέδρα του Ν. Φαλήρου μέχρι τη Βουλιαγμένη, ως το 1916.
ΑΣΤΡΑΠΗ
ΕΛΕΝΗ του Μιχ. Γκίκα 500 τόνων.
ΣΠΕΤΣΑΙ
η
«πάπια» του Γουδή, ήταν το κλασσικό πλοίο Αργοσαρωνικού από το 1883 μέχρι
τουλάχιστον το 1912.
ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ
Μικρό πλοίο (326 τόνοι)της Ατμοπλοΐας Μεσογείου−Εύξεινου, το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ήταν στον Αργοσαρωνικό το 1919, πχ, 26/6/1919.
**** Ένα από τα πρώτα ατμόπλοια που έκανε δρομολόγια στο Σαρωνικό - και Πόρο- ήταν το «ΑΥΛΙΣ». Το ΑΥΛΙΣ (1888−1941), 141 τόνων, μήκους 41 μέτρων, ήταν μικρό προπολεμικό πλοίο του Φίλιππου Καβουνίδη. Ναυπηγήθηκε στη Σκωτία το 1888 σαν θαλαμηγός TIGHNAMARA .
Αρχικά ήταν θαλαμηγός του Ανδρέα Συγγρού (1891).
Μετά το θάνατό του (1899) το αγόρασε ο τότε πλοίαρχος πρίγκιπας Γεώργιος- γιος του Γεωργίου Α- και μετά από αυτόν (1910), ο Καβουνίδης το έβαλε στη γραμμή Πειραιά- Αίγινα-Μέθανα –Πόρο. Το πλοίο αυτό βυθίστηκε στα τέλη Απριλίου του 1941, από τα γερμανικά «στούκας» στις «Λεούσες» Αίγινας, αλλά πρόλαβε να βγάλει τους επιβάτες στο νησάκι. Εκεί βυθίστηκε και το αντιτορπιλικό «ΥΔΡΑ».
Το " ΑΘΗΝΑ" 1905 Το "ΜΑΝΑ" 1938
ΧΡΥΣΩ (1891− 1932) μήκος 33,8 μέτρων, Μικρό πλοίο της γραμμής Αργοσαρωνικού κυρίως στην περίοδο 1922−1933. Το ΧΡΥΣΩ ναυπηγήθηκε αρχικά σαν η θαλαμηγός QUEEN MAB και ήρθε στην Ελλάδα το 1922. Ανήκε στην εταιρεία Μπιτούνη.
Άλλα επιβατηγά στο Σαρωνικό, προπολεμικά, (1910-1949) ήταν τα, « Αθηνά » , « Γόησσα», «Μοσχάνθη» του Τόγια - ομοίωμά του υπάρχει στο Μουσείο Κυκλαδικής Λαογραφίας του Μπενέτου Σκιαδά στην Πάρο-, ΜΑΝΑ, «Χελιδών», «Ιωάννα», «Τόγιας», «Υδράκι», "ΥΔΡΑ" του Λεούση (1900-1930), "Κεραυνός" 1912 που έφτανε ως το Παράλιο Αστρος, "Λήμνος", "Τρίγλια", "Πόρος", "Αρης", "Ελλη Δασκαλάκη" ιδιοκτησίας Δημητρίου Δασκαλάκη, ο οποίος ήταν και ιδιοκτήτης εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας στις Σπέτσες, που το 1933 μετωνομάστηκε σε σε «ELLI TOYA», "Κωνσταντίνος Τόγιας" "Χειμάρα" και άλλα:
ΑΣΤΡΑΠΗ αργότερα ΔΩΡΙΣ (1876−1934) μήκος 58,8 μ. Ναυπηγήθηκε στην Σκωτία το 1876 σαν γιότ με το όνομα DOBHRAN που στα Ουαλικά σημαίνει υδροσκόπος! Ηρθε στην Ελλάδα το 1902 και ονομάστηκε ΑΣΤΡΑΠΗ . Ανήκε στην εταιρεία Κομηνού και Πόρτολου και μπήκε αμέσως στο δρομολόγιο Πειραιάς - Ιόνια νησιά - Αμφιλοχίας και Βόνιτσα. Στον Αργοσαρωνικό δρομολογήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1902 και παρέμεινε μέχρι το 1922. Το 1909 αγοράστηκε από την εταιρεία Λεούση (που κατόπι πριν τον πόλεμο είχε το ΥΔΡΑ) και χρησιμοποιήθηκε σε άλλες γραμμές. Μετά από 26 χρονιά, αγοράστηκε από την Ατμοπλοία Άμφισσας και ονομάστηκε ΔΩΡΙΣ. Έμεινε σ αυτή την γραμμή μέχρι το 1934, οπότε και απεσύρθη της γραμμής σε ηλικία 60 ετών. (Πηγή www.nautilia.gr)
ΙΩΑΝΝΑ (1869− 1934), 179 τόνων. Το ΙΩΑΝΝΑ ήταν ένα από τα κατ εξοχήν πλοία του Αργοσαρωνικού για τρεις δεκαετίες. Είχε ναυπηγηθεί το 1869 σαν γιότ με το όνομα KATHLEEN . Αγοράστηκε από τον Ελευθέριο Βελιωτη το 1916 και έμεινε στην γραμμή Αιγίνης, Πόρου, Ύδρας, Ερμιόνης, Σπετσών, Λεωνιδίου, Αστρους και Ναύπλιου μέχρι το 1934 που απεσύρθη. (Πηγή www.nautilia.gr)
ΑΡΗΣ αργοτερα ΜΥΚΟΝΟΣ και ΛΕΥΚΑΣ (1904−1941) 52,4 μέτρων. Ναυπηγήθηκε στην Ιταλία το 1904 για την Ακτοπλοία Παπαλεονάρδου και χρησιμοποιήθηκε σαν ΑΡΗΣ στον Αργοσαρωνικό (από το 1916 μέχρι το 1920). Μετά μπήκε σε άλλες γραμμές. Βομβαρδίστηκε και βυθίστηκε στον Ψαθόπυργο στις 24 Απριλίου 1941. (Πηγή www.nautilia.gr)
ΑΚΤΙΟΝ (1915− 1945), 56.4 μ., Γερμανικό ναρκαλιευτικό του 1915 με το όνομα Μ10.Το 1920 αγοράστηκε από την Ανώνυμο Ελληνική Εταιρεία Θαλασσίων Επιχειρήσεων Παληός. Εκανε ταξίδια στον Αργοσαρωνικο τον Ιουνιο 1924. Αργότερα πουλήθηκε στον Καναδά .
ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ του Παπαλεοναρδου (1886− 1932) 56
μέτρων, αρχικά θαλαμηγός με το όνομα FIRE FAY. Τον Ιούλιο 1914 το βρίσκουμε να
κάνει δρομολόγια στον Αργοσαρωνικό.
ΕΛΛΗ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ(1899−1937) 62.6 μέτρων, ναυπηγήθηκε στο Κίελο το 1899 με το όνομα PRINZ SIGISMUND, και ταξίδευε από την Γερμανία στην Δανία. Το 1925 αγοράστηκε από την Ατμοπλοίια Δασκαλάκη και δρομολογήθηκε σε παράκτιες διαδρομές. Εκανε και ιδιωτικές κρουαζιέρες. Στον Αργοσαρωνικό το βρίσκουμε 12/6/1926 με 25/6/1928.
Το "Μοσχάνθη" του Τόγια 1935 Οι κάποιας ηλικίας αναγνώστες μας θα θυμούνται το ατμόπλοιο "ΓΛΑΡΟΣ" του Καβουνίδη που έκανε δρομολόγια στα νησιά του Σαρωνικού τη δεκαετία του 60. Οι νεότεροι ας πάρουν μια γεύση... εδώ.
ΤΟ πλοίο ΚΕΡΑΥΝΟΣ
*** Το 1928 αγοράστηκε από την Ατμοπλοϊα Σαρωνικού, το μήκους 45 μέτρων ατμόπλοιο «ΜΑΝΑ», και μπήκε αμέσως στη γραμμή.
Είχε ναυπηγηθεί στη Γλασκώβη της Σκωτίας το 1904, και ήταν ένα από τα πρώτα Ελληνικά κρουαζιερόπλοια που από το 1921 πραγματοποιούσε κρουαζιέρες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ηταν το ταχύτερο πλοίο του Σαρωνικού την εποχή εκείνη κι έμεινε στη γραμμή έντεκα χρόνια, ως το 1939 που επιτάχθηκε από το πολεμικό ναυτικό ως «πλοίο φραγμάτων». Στις 24-4-1941 βυθίστηκε από τα γερμανικά στούκας στη Γιάλτρα της Εύβοιας.
*** Ένα άλλο πλοίο της ίδιας εποχής ήταν το «ΠΤΕΡΩΤΗ» 35.1 μετρων, του ευτραφέστατου καπετάν Σταμάτη Σαχτούρη.Ναυπηγήθηκε το 1897 στη Δαλματια με το όνομα SAN MARCO. Μετά από πολλά χρόνια στον Αργοσαρωνικό, γύρω στο 1940, κατέληξε στη γραμμή Χαλκίδας-Αιδηψού, ώσπου στις 20-4-1941 βυθίστηκε από τα γερμανικά στούκας
*** Το 1943 ο Νομικός έφερε το ΕΦΦΗ - μετά το πήρε ο Λάτσης, 1950- που έφτανε μέχρι την Μονεμβασιά.
1950
*** Το 1946 δρομολόγια στο Σαρωνικό έκανε το πλοίο " ΝΙΚΗ" με καπετάνιο τον αείμνηστο Γιάννη Λάτση.
To ΚΑΛΑΜΑΡΑ, 1953, όπως ήταν αρχικά. Στην πλατεία, τα λεωφορεία. Μετά, όταν προσάραξε στα Τσελεβίνια (1954) και επισκευάστηκε, διαμορφώθηκε αλλιώς και ονομάστηκε "ΠΟΡΟΣ".
1956, το ΠΙΝΔΟΣ και ο θρυλικός καπετάνιος του Γιάννης Τρύπος. Το « Αιγινάκι»
Μετά τον πόλεμο, τον τοπικό εφοπλισμό αντιπροσώπευσε επάξια η οικογένεια Βατικιώτη, Το 1948 πήραν το ατμόπλοιο «ΚΑΛΑΜΑΡΑ» μετέπειτα «ΠΟΡΟΣ» - όπως είπαμε- που έκανε για πολλά χρόνια δρομολόγια στο Σαρωνικό. Το 1963 οι ίδιοι, αφού το πρώτο είχε γεράσει, έβαλαν στη γραμμή το πανέμορφο δηζελόπλοιο «ΚΑΜΕΛΙΑ» που σήμερα ταξιδεύει ακόμη σ΄άλλες θάλασσες, με άλλο όνομα. Ο Κώστας ήταν ο καπετάνιος, ο Γιώργος ο μηχανικός, και ο Νίκος υπεύθυνος άλλων τομέων.Το "ΚΑΜΕΛΙΑ" ήταν το πρώτο επιβατηγό πλοίο που κατασκευάστηκε σε Ελληνικά Ναυπηγεία εξ ολοκλήρου μετά το Β. Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1962, στα ναυπηγεία Αναστασιάδη-Τσορτανίδη στο Πέραμα.
Την ίδια εποχή με το «Καλαμάρα» ,και μετέπειτα, ταξίδευαν στο Σαρωνικό τα πλοία «ΓΛΑΡΟΣ», «ΕΦΦΗ», «ΚΥΚΝΟΣ», «ΠΙΝΔΟΣ», «ΑΙΓΙΝΑ», «ΣΑΡΩΝΙΣ», «ΜΑΡΙΩ» , «ΕΡΙΕΤΤΑ» , «ΣΠΥΡΟΣ» και «ΠΟΡΤΟ ΚΑΛΗΣ ΗΛΙΟΣ» του Κώστα Λάτση, το «ΜΥΚΗΝΑΙ» , το «ΝΕΡΑΙΔΑ» του Γιάννη Λάτση και άλλα. Το «Νεράϊδα» που το 2013 έγινε Πλωτό Μουσείο ήταν η πρώην θαλαμηγός του Τσιάνο, του γαμπρού του Μουσολίνι.Επίσης τα ΑΥΡΑ, ΜΑΧΗ, ΧΑΡΑ κ.α.
Για το ΠΙΝΔΟΣ και άλλα πλοία και πρόσωπα δείτε εδώ
Το " ΜΥΚΗΝΑΙ" κατασκευάστηκε στο Πέραμα.
Ακολούθησε το «ΜΑΧΗ» του Ι. Τρύπου, το πρώτο ιπτάμενο του Λάτση, το «ΕΞΠΡΕΣ» -Μ.Πέμπτη του 62-,
Τραυματίας σώζεται από το ιπτάμενο
το ΥΔΡΑ του Τυπάλδου, μετά τα φέρυ-μπώτ, ώσπου φθάσαμε στα σημερινά «δελφίνια», και πλοία. (Πολλά μπορεί να συμπεράνει κανείς από τις διάφορες φωτογραφίες).
**** Το γνωστό στους παλιότερους, ευέλικτο θαλασσόμαχο, ταχύπλοο επιβατηγό πλοίο, το «ΑΙΓΙΝΑ», της 10ετίας του 60, το οποίο όλοι αποκαλούσαν «ΑΙΓΙΝΑΚΙ» και που εξυπηρετούσε καθημερινά με δρομολόγια το Σαρωνικό , μέχρι τον Πόρο, στις αρχές Δεκεμβρίου του 2006 έγραψε την τελευταία σελίδα της «ζωής» του. Ρυμουλκήθηκε στα διαλυτήρια της Τουρκίας.
Μετά τον Πόρο, το «ΑΙΓΙΝΑ», με καινούργιο όνομα «Πυθαγόρας», από το 1984 συνέδεε το Πυθαγόρειο της Σάμου με την Πάτμο, εκτελώντας ημερήσιες κρουαζιέρες και τη Σάμο με το Κουσάντασι της Τουρκίας. Τον τελευταίο χρόνο παρέμενε παροπλισμένο στο λιμάνι του Πυθαγορείου της Σάμου, περιμένοντας καρτερικά το τέλος του.
Ωστόσο θα συνεχίσουμε να το βλέπουμε στις Ελληνικές ταινίες που έχουν γυριστεί στην Αίγινα και τον Πόρο, και οι οποίες προβάλλονται συχνά.
Οπως και πολλά από τα άλλα πλοία πάνω στα οποία έχουν γραφτεί χιλιάδες ιστορίες, έχουν καταγραφεί χιλιάδες εικόνες, προσωπικές, γενικές, αξιοπαρητήρητες....
Ποιος από τους παλιούς δεν θυμάται εκείνους που έβγαζαν στο λότο ένα μεγάλο ψάρι, όπως ο Ποριώτης Σπύρος Παχής, που κλήρωνε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ένα από Πόρο- Αίγινα, κι ένα από Αίγινα - Πειραιά.
Σήμερα 2005, τη γραμμή εξυπηρετούν τα πλοία της HELLENIC πρώην ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ ΦΕΡΡΙΣ "ΑΠΟΛΛΩΝ", "ΠΟΣΕΙΔΩΝ", "ΝΕΦΕΛΗ", "ΕΥΤΥΧΙΑ", "ΓΕΩΡΓΙΟΣ II ". Ακόμη τα " ΦΟΙΒΟΣ" και "ΑΘΗΝΑ".
Τα τελευταία 30 χρόνια πολλά ήταν, και είναι, τα πλοία που κάνουν κρουαζιέρες στο Σαρωνικό, με ενδιάμεσο σταθμό τον Πόρο.
Ολη αυτή η ναυτιλιακή κίνηση, οδήγησε στην τουριστική ανάπτυξη του Πόρου και του Γαλατά, έφερε ένα καινούριο προϊόν, τον τουρισμό. Με παράλληλη τη συνεχή δημιουργία πολλών νέων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων , ξενοδοχείων και «πανσιόν», αλλά και ταξιδιωτικών γραφείων, καταστημάτων ειδών λαϊκής τέχνης , και άλλων, που συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Και αφού το ένα φέρνει το άλλο, να σημειώσουμε ότι ανάλογη υπήρξε τα τελευταία χρόνια και η οικοδομική δραστηριότητα, αφού κατασκευάστηκαν πολλές βίλες, σπίτια , κέντρα, καταστήματα διάφορα, σούπερ – μάρκετς και πολλά άλλα.
Το ΚΑΜΕΛΙΑ Το ΣΑΡΩΝΙΣ στον Πόρο.
Το ΚΥΚΝΟΣ στην αποβάθρα του Πειραιά.
Ο «Πορτοκαλής Ηλιος» (1965), που σήμερα με το όνομα " ΓΙΩΡΓΗΣ" κάνει κρουαζιέρες στον Αργοσαρωνικό.
Και το « Νεράϊδα» μέσα από κινηματογραφικές ταινίες».
« ΛΕΜΒΟΥΧΟΙ» και «ΑΧΘΟΦΟΡΟΙ»
Όπως θα θυμούνται οι παλαιότεροι - αλλά και όσοι επισκέπτονται με πλοίο μερικά νησιά - οσάκις τα ακτοπλοϊκά σκάφη δεν μπορούσαν να πλευρίσουν στις προβλήτες των νησιών, ή άλλων λιμανιών, έριχναν τις άγκυρες ανοιχτά και οι επιβάτες με τις αποσκευές τους μεταφέρονταν από και προς την ξηρά με λέμβους. Για τις υπηρεσίες τους αυτές οι λεμβούχοι και οι αχθοφόροι ελάμβαναν διοικητικά καθορισμένα δικαιώματα τα οποία αναφέρονταν αντίστοιχα ως «λεμβουχικά» και «αχθοφορικά». Από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960, όμως, με τη βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων των νησιών, τα ακτοπλοϊκά άρχισαν σιγά - σιγά να διακινούν τους επιβάτες κατευθείαν από τις προβλήτες, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται η διαμεσολάβηση λεμβούχων και αχθοφόρων.
Ηταν ένα απαραίτητο αλλά και επικερδές επάγγελμα, με κοινωνικές προεκτάσεις.
Το 1905 οι λεμβούχοι του Λεωνιδίου είχαν συστήσει εταιρεία τριετούς διάρκειας για την από κοινού εκμετάλλευση της μεταφοράς των επιβατών και αποσκευών τους από και προς τα πλοία. Αργότερα συστάθηκαν και άλλες λεμβουχικές εταιρείες. Όταν η εταιρεία διαλυόταν, κάτι που συνέβαινε συχνά, οι ήσυχοι βαρκάρηδες γίνονταν Αλγερίνοι Κουρσάροι στην προσπάθεια τους ποιος θα φθάσει πρώτος στο καράβι που προσέγγιζε. Στα 1933 αυτός ο άκριτος ανταγωνισμός είχε τραγικό θύμα τον Ιωάννη Γ. Χιώτη.
Όμως σιγά – σιγά σε διάφορα λιμάνια οι λεμβούχοι έπαψαν να χρησιμοποιούνται, με πρώτο τον Πειραιά. Και φυσικά να τίθεται θέμα κατάργησης των λεμβουχικών δικαιωμάτων. Στις 18.11.1901 το περιοδικό «Ναυτική Ελλάς» κατήγγειλε ως πληγή την ύπαρξη των λεμβούχων, γιατί τότε βέβαια δεν υπήρχαν προβλήτες να πρυμνοδετήσουν τα ατμόπλοια. Στη συνέχεια, το 1930 που ιδρύθηκε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), εμφανίστηκαν ορισμένοι ένστολοι λιμενεργάτες και αποσκευομεταφορείς οι οποίοι ζητούσαν να πληρωθούν και από τους επιβάτες, παρ' όλο που ήταν έμμισθοι του ΟΛΠ.
Την άνοιξη του 1946, ο πλοιοκτήτης καπετάν Γιάννης Λάτσης με το ατμόπλοιο «Νίκη» αντιμετώπισε τους δύο λεμβούχους που υπήρχαν στην Αίγινα και που θέλησαν να επιβάλουν τους όρους τους στους επιβάτες. Τότε με τέχνη ο καπετάνιος του «Νίκη» πλεύρισε το πλοίο στο κεφαλόσκαλο χωρίς να δέσει το βαπόρι και αποβίβασε τους επιβάτες με σκάλα από την πλώρη. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους των λεμβούχων του Αργοσαρωνικού, γιατί ένα χρόνο αργότερα ο τότε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Θ. Κιζάνης με υπουργική απόφαση κατάργησε τους λεμβούχους, τόσο στο λιμάνι του Πειραιά όσο και στα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Αυτό συνέβαινε και στον Πόρο μέχρι τη δεκαετία του 1930.
Το ίδιο συνέβη και με τους αχθοφόρους. Σιγά - σιγά, με την είσοδο των ιδιωτικών αυτοκινήτων στη ζωή των επιβατών και τη δυνατότητά τους να μετακινούνται στα νησιά με οχηματαγωγά πλοία, η τεχνολογική εξέλιξη οδήγησε στην εξαφάνιση των αχθοφόρων, τόσο στο λιμάνι του Πειραιά όσο και στα νησιά, και μετέτρεψε τους αποσκευομεταφορείς σε τάξη εργαζομένων μιας «περασμένης εποχής».
Σήμερα λεμβούχοι και αχθοφόροι υπάρχουν σε ορισμένα νησιά, όπως στη Θήρα, εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη σωματεία λεμβούχων που αριθμούν ελάχιστες δεκάδες μέλη.
ΠΟΡΙΩΤΕΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΣΑΝ ΤΟ ΛΕΩΝΙΔΙΟ
Κατά το 19ο αιώνα, μετά την απελευθέρωση Λενιδιώτες και Πραγματευτιώτες έμποροι σύσταιναν εταιρείες με χονδρέμπορους Αθήνας – Πειραιά, τους οποίους προμήθευαν με τα παραγόμενα στον κάμπο του Λεωνιδίου οπωροκηπευτικά, λάδι και κτηνοτροφικά προϊόντα, ενώ απ' εκεί έφερναν αλεύρι, στάρι και είδη παντοπωλείου.
Ναύλωναν πλοία από Σπέτσες, Πόρο, Κρανίδι ακόμη και Θεσσαλονίκη για μεταφορά από Λεωνίδιο, Πραγματευτή και Μονεμβασιά κυρίως λεμονιών και δευτερευόντως πορτοκαλιών και άλλων ειδών στην Κων/λη και Θεσσαλονίκη και από εκεί προμηθεύονταν στάρι και "άλλα εμπορεύσιμα είδη".
Η προσέγγιση ατμοπλοίων στο Λεωνίδιο άρχισε πριν το 1883. Όταν είχε θαλασσοταραχή, τα ατμόπλοια επέστρεφαν και διανυκτέρευαν στο Ναύπλιο για να ξαναέρθουν την επομένη. Τότε τα πλοία αγκυροβολούσαν εκατό περίπου μέτρα μακριά από την ακτή και από εκεί επιβάτες και αποσκευές επιβιβάζονταν σε λέμβους, για να βγουν στην ξηρά.
Στα 1908 δύο ατμόπλοια φαίνεται πραγματοποιούσαν πλόες από και προς το Λεωνίδιο. Ατμόπλοιο της Ελληνικής Ατμοπλοΐας Τζων Μακ Δουαλ και Βαρβουρ που απέπλεε από Πειραιά κάθε Παρασκευή πρωί. Επίσης το ατμόπλοιο "Αμφιτρίτη" της ατμοπλοΐας Παπαλεονάρδου με απόπλου από Πειραιά κάθε Δευτέρα και Πέμπτη πρωί.
Στα 1934 από τα δύο πλοία του εφοπλιστή Πετσάλη μόνο το "Ύδρα" προσέγγιζε το Λεωνίδιο δύο φορές τη βδομάδα, ενώ ο "Κεραυνός" αναπαυόταν στον Πειραιά για λόγους οικονομίας. Τα πλοία αυτά περνούσαν πρώτα από τον Πόρο.
Στα 1937 κι ενώ τα ατμόπλοια και μάλιστα το χειμώνα έμεναν έξω από το λιμάνι, επειδή χρειαζόταν εκβάθυνση, η "Μοσχάνθη" του εφοπλιστή Τόγια έμπαινε πάντα μέσα στο λιμάνι διευκολύνοντας τους επιβάτες.
Το 1946 προστέθηκε στην εξυπηρέτηση της συγκοινωνίας της επαρχίας μας το ατμόπλοιο "Λήμνος".
ΕΙΝΑΙ ΚΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο φάρος στις αρχίς του 19ου αιώνα και τα τελευταία χρόνια
Είναι κι αυτός ένα μνημείο. Γιατί έχει κι αυτός τη δική του ιστορία. Εννοούμε τον παλιό φάρο στο ακρωτήριο Ντάνα του Πόρου –στο Μπογάζι - που κατασκευάστηκε το 1870 από την Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Το ύψος του πύργου του είναι 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 32 μέτρα.
Εκατόν σαράντα και πλέον χρόνια εξυπηρέτησε και εξυπηρετεί τα πλοία, μ όποια μορφή κι αν είχε.
Φωτογραφία του 1931 με επισκέπτες, χειρόγραφο ευχαριστήριο και δεξιά ο Κων. Ζεντέλης
Στο φάρο αυτό υπηρέτησαν και Ποριώτες φαροφύλάκες του Π.Ν. όπως ο Κωνσταντίνος Ζεντέλης 1931-1937, και ο γιος του
Δημήτριος Κ. Ζεντέλης (+2007), ως το 1945, που ο φάρος έγινε αυτόματος.
Σήμερα το παλιό κτίριο του 1870, καίτοι γραφικό, έχει εγκαταλειφθεί από το ΠΝ στην τύχη του, και αποτελεί στέγη κατσικιών και εστία μολύνσεων.
Δείτε για τους φάρους του Σαρωνικού και της χώρας.
© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .