Γράφει   ο  Βασίλης  Παν. Κουτουζής

         Η Ναυπηγική τέχνη  ήταν γνωστή στην περιοχή της Τροιζηνίας   από  την αρχαιότητα. Το σημερινό Νεώριο του Πόρου, κατά την αρχαία εποχή,  δεν ήταν μόνο  τόπος που αγκυροβολούσαν τα πλοία των αρχαίων Τροιζηνίων, αλλά  ήταν  και  τόπος κατασκευής τους  με ξύλο δρυός που έκοβαν από τις Αδέρες  και το Ορθολίθι - εκεί υπάρχουν ακόμη δρεις.  Εκεί  είχαν κατασκευάσει  και τις 5 τριήρεις  με τις οποίες πήραν μέρος  στη Ναυμαχία της  Σαλαμίνας (480 π.Χ).

     Αργότερα,   ταρσανάδες -  ναυπηγεία -  δημιουργήθηκαν  στο χώρο που είναι σήμερα το Προγυμναστήριο  που διατηρήθηκαν   όλη  την Ενετοκρατία, μέχρι τα χρόνια του 1829.

 Ο χώρος των πρώτων ναυπηγείων το1834  και ο  Τουρκόδρομος  στον  πίνακα  του  Στάκελμπερκ

   2001, άποψη του χώρου από τη Μπούγια.

Πρόσφατα το   poros news   αναφέρθηκε  στον   καραβομαραγκό       Μαστρο – Σταύρο   Τσίκη     που έφυγε  από  τη ζωή,  έναν   από τους τελευταίους   της   παλιάς  φρουράς  της  ναυπηξυλουργικής  τέχνης  στον Πόρο.

Ο  Πόρος  όπως και  άλλα   λιμάνια  Σύρος, Θάσος, Κουφονήσια, Πέραμα,Κοιλάδα,  Γαλαξίδι   ήταν  ονομαστός   για  τα παλιά καρνάγια ή   τους ταρσανάδες του      μια  ιστορία  που αρχίζει  από ην  εποχή  του  Καποδίστρια   και    έφθασε ακμαία   στην   Πούντα   μέχρι  το   1971  οπότε    οι ιδιοκοκτήτες   τους   ειδοποιήθηκαν   να  αρχίσουν  να  μετακομίζουν  σιγά  -  σιγά  για να απελευθερωθεί  ο παραλιακός   χώρος  προς το  εκκλησάκι  του  Σταυρού  για να δημιουργηθεί   ο  περιφερειακός δρόμος   του νησιού  που κρίθηκε   απαραίτητος    για πολλούς  λόγους. .

 Η δημοσίευση       της  δημοπρασίας 400.000  δραχμών  κατασκευής    του περιφερειακού   δρόμου  Μυλόπετρες-  Αγιος  Στέφανος

     Εκεί  επισκεύαζε   τα πλοία  του ο Μιαούλης, και εκεί  τα  βρήκε  ο Καποδίστριας. 

 Όταν όμως αποφάσισε  να κάνει εκεί  τον  πολεμικό Ναύσταθμο,  τα μετέφερε,  ίδρυσε  νέα,  μεγαλύτερης  δυναμικότητας  στην περιοχή της  Πούντας,όχι μόνο  για ξυλοκατασκευές.( από Πασχάλη - μέχρι Σταυρό) εκεί  που  τα  προλάβαμε  οι  περισσότεροι,  από το  λιτρίβι  του   Σπ. Βέττα  και μετά. Πρώτο  ήταν  το  1971  του  Αγάλου.

    Κατά   τα  πρώτα  χρόνια  του  Οθωνα, καταβλήθηκε  αξιόλογη  προσπάθεια ενίσχυσης του Στόλου. Μεταξύ 1833-1835 ναυπηγήθηκαν στον Πόρο 12 μικρές κανονιοφόροι, 45-52 τόνων,  2 ημιολίες, μία κορβέτα, κι αργότερα  άλλα μεγαλύτερα και ατμοκίνητα.  Συνολικά 20  πλοία.

    Τα  πρώτα  ατμόπλοια  που κατασκευάστηκαν στην  Ελλάδα ήταν,  το 1837   το πολεμικό "Μαξιμιλιανός", και  μετά τα "Οθων", " Λουδοβίκος" , " Αμαλία", "Ελλάς".

        Σχετικά  ο Λιμενικός  Γιάννης Πουλάκης  στο βιβλίο  του  αναφέρει ότι στον Πόρο  κατασκευάστηκαν:

     Οταν  χτίστηκε  το σπίτι του Παντελή  Πασχάλη, δίπλα  στην  ταβέρνα  Κερρά στη δεκαετία  του 1920, έβγαζαν  τεράστιες καρίνες  από το χώρο,   όπως μου  είπε  ο ίδιος.

   Από το σημείο αυτό, λοιπόν, από  το  σπίτι του Παντελή Πασχάλη άρχιζαν  τα ναυπηγεία του Πόρου  και έφταναν μέχρι   το σπίτι του  Τούσα. ( Αγάλου - μετά το λιτρίβι  Σπύρου Βέττα - και άλλων).

     Εκεί λειτούργησαν, με   διάφορες   κατασκευές   μετρίων  μεταλλικών  σκαφών  και  κυρίως   επισκευές  μεγάλων. Λειτούργησαν  πάνω από  150  χρόνια και πρόσφεραν πολλά, τόσο  στην τοπική  ναυτιλία, όσο και στην ευρύτερη.  

        Όμως μετά τη διάνοιξη του δρόμου  αναγκάστηκαν να κλείσουν  και  οι  ιδιοκτήτες  τους ηλικιωμένοι  οι περισσότεροι σχεδόν,  δεν έκαναν νέες προσπάθειες,  Ετσι την παράδοση συνέχισε οκαραβομαραγκός Μαστρο – Σταύρος,  ο  Νικόλαος Μούγιος, που και δημιούργησε  ναυπηγοξυλουργείο  στο Γαλατά -πριν από το χτήμα Τομπάζη-  μαζί με το γιο του Λάζαρο. Σήμερα το ναυπηγείο αυτό, κατασκευάζει  ξύλινα  σκάφη μέχρι 12 μέτρα, ενώ μπορεί να επισκευάσει  πάλι ξύλινα  σκάφη μέχρι 17-18  μέτρα, χωρητικότητας 60 τόνων.

       Άλλο  ένα  ναυπηγείο είναι  των   Ευαγ. και  Κυρ.  Τσάμη, στο Γαλατά, για μικρότερα σκάφη.

      Για να δώσουμε μια  πληρέστερη εικόνα  θα  αναφέρουμε  ορισμένα ναυτιλιακά  στοιχεία:

***  Το  1821  ο  Πόρος διέθετε 22  πλοία  Α  Τάξεως και 9 Β  τάξεως.

*** Το 1835   ήταν το 6^ο σε κίνηση  λιμάνι της χώρας-ανάμεσα σε 60  με κυριότερα τα 30 -μετά τη Σύρο, τον Πειραιά, την Υδρα, τις Σπέτσες, και το Ναύπλιο. Τον Πόρο ακολουθούσε η Πάτρα.

***  Το  1856, όπως γράφει ο Νικόλαος  Δραγούμης, διέθετε 11 μεγάλα σκάφη ντόπιων εφοπλιστών.

***   Το 1859   έγιναν  εκβαθύνσεις στο λιμάνι του Πόρου  για  να  χωράνε  τα  σκάφη.

      Ο  Πόρος  και  η  λαϊκή  ναυτική

      ξυλογλυπτική παράδοση του ακρόπρωρου

      Χάρη  στις συνεχείς  έρευνες της ιστορικού Τέχνης – καθηγήτριας  της Σχολής Ξεναγών  Ηρακλείου Κρήτης και του Ανοικτού Πανεπιστημίου της κρητικής μεγαλούπολης – κας Ντενίζ –Χλόης Αλεβίζου, όλο και νέα στοιχεία, σχετικά με την ιστορία του Πόρου, έρχονται στο  φως.

     Πρόσφατα εντόπισε σε πολύ παλιά κείμενα  τη  δημιουργία ναυπηγείου  στον Πόρο  από τον Πέτρο Κόσσο, που αρχικά  δούλεψε σα ναυπηγός  στα νεοσύστατα  από τον Καποδίστρια  (1829-1830)  Ναυπηγεία και Ναύσταθμο του Πόρου.   Περισσότερα εδώ.

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS,GR   Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

Αρχή  σελίδας