Προσαρτημένο  http://www.koutouzis.gr/trizina.allaxronia.htm

 Το  ταπεινό,  αλλά    σημαντικό    Βίδι   της Τροιζήνας 

Το  σημερινό,  ταπεινό,  αλλά   γραφικό    Βίδι της  Τροιζήνας       Β-ΒΑ     του Αγίου  Γεωργίου, που  με  το κανάλι του, το  νεκροταφείο πλοίων, τις  εξέδρες  φόρτωσης  νερού  στα υδροφόρα πλοία  για τα  νησιά , τα ερειπωμένα  νεοκλασικά   και  τόσα άλλα,  αποτελεί  αξιοθέατο  ενώ παράλληλα   προσπαθεί  να  εξελιχθεί   τουριστικά,   στο  παρελθόν  γνώρισε  μεγάλες   δόξες. Εκτός από  την αρχαιότητα  που  ο  Πώγων  ήταν  το πολεμικό λιμάνι  της  Τροιζήνας,  εκεί  ο  Καποδίστριας   δημιούργησε   το  Ελληνικό  στρατόπεδο. 

    Στο αρχαίο λιμάνι του ,  κατέπλευσε μέρος του Ελληνικού στόλου πριν  από  την ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στα   πλοία  αυτά  προστέθηκαν  και  5 τριήρεις  της  Τροιζήνας και όλα μαζί  ξεκίνησαν για  τη νικηφόρο  ναυμαχία   του 480 π.Χ.'Οπως πιστεύεται, στο  Βίδι  γεννήθηκε  ο Θησέας και  από  τότε  η  αρχαία κώμη που  υπήρχε  εκεί ονομάσστηκε Γενέθλιο.  ΒΑ του Γενέθλιου κτίστηκε αργότερα ο ναός του .Άρη, επειδή ο Θησέας νίκησε τις Αμαζόνες. Κατά τη νίκη του ο Θησέας απήγαγε  και συνδέθηκε ερωτικά με την αμαζόνα Ιππολύτη ή Αντιόπη, με την  οποία απέκτησε τον Ιππόλυτο. Ανατολικά,   παρά το   σημερινό Δρεπάνι  και  το  Κρυονέρι , επί της ακτής του Πώγωνα, υπολογίζεται ότι  υπήρχε η αρχαία κώμη Κελενδερίς.  Κοντά στο Δρεπάνι είναι  η Μαγούλα όπου το 1997   έγιναν  ανασκαφές  με επίβλεψη της  αρχαιολόγου κας Ελένης Κονσολάκη,  και  ανακαλύφθηκαν  ερείπια παλατιού   μυκηναϊκής  εποχής  και θολωτοί τάφοι, μεταξύ των οποίων και ένας βασιλικός. Επίσης  άλλα σημαντικά  ευρήματα   τα   οποία   μελετώνται. Ισως πρόκειται   περί της  Κελενδερίδας.  

Κάπου  εκεί  πιστεύεται  πως  ήταν το παλάτι  του  Πιτθέα,  του παππού του  Θησέα. Οι θαλαμοειδείς  τάφοι της Απάθειας  δείχνουν οίκηση  ανατολικά  της  σημερινής  Τροιζήνας.

v Με το  διάταγμα  της 3ης Φεβρουαρίου 1828 - δημιουργήθηκε  εδώ το στρατόπεδο των Ελληνικών Δυνάμεων  της εποχής - οργανώθηκαν οι χιλιαρχίες- . Και όπως   γράφει   η Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ  ΕΛΛΑΔΟΣ   /εφημερίς  της  Κυβερνήσεως/  φύλλο 33/1828       στις 16 του  μήνα   ο κυβερνήτης  επισκέφθηκε  με  πλοίο   το Βίδι και  επέδωσε ο ίδιος   τις πολεμικές σημαίες.  Από  εκεί ξεκίνησαν  τα στρατεύματα  του Καποδίστρια  με επικεφαλής τον Δημήτριο Καλλέργη και πήγαν στην Πλάκα του Πόρου για να καταστείλουν την επανάσταση του  Ανδρέα Μιαούλη.

   Στο Βίδι   σε  σχισμή  του  κορμού   ενός  δέντρου  βρέθηκε  πλάκα     στην  οποία  όπως   λέγεται  έγραψε   ο Γέρος του Μωριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, την  ημερομηνία της Εθνοσυνέλευσης.   

 Στα ψηλά  ανατολικά  της σημερινής Τροιζήνας  ο  πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1868)  είχε  χτίσει  βίλα όπου πέρασε  πολλά καλοκαίρια.  Στην  έπαυλή  του φιλοξενήθηκαν  οι βασιλείς Γεώργιος Α και Ολγα και άλλοι. Στις  δόξες της  η έπαυλη  είχε  πιάνα και πολλά  άλλα αριστοκρατικά  αντικείμενα. Στους κάμπους της Τροιζήνας,  όπου είχε  ένα τεράστιο  χτήμα έκαναν  ιππασία. Σήμερα  την έπαυλη  και το τεράστιο χτήμα  που φτάνει ως τον Αγιο Παντελεήμονα  και το παλιό μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου  τα έχει  ο  Γιώργος Στ. Κλάδος.

Απέναντι από τη  Σκάλα= προβλήτα για τα   πλοία,  ήταν τα "Μαζώματα" πολύ  παλιό   χωριό, σήμερα  η  περιοχή λέγεται Κακουράτου ή     "Γερμανικά" από τον Γερμανό ιδιοκτήτη Κιρκώφ , που έκτισε κοντά στη θάλασσα μικρά σπίτια, για να τα κανει μπαγκαλοους. Το   1834  τα  Μαζώματα  ήταν  χωριό,  ιίχαν  καταγραφεί  18  οικογένειες  με  63  άτομα. Απογραφή   1920   ΦΕΚ   Α  244  1921     17  άνδρες  14 γυναίκες.Υπαγόταν   στην  Τακτικούπολη  όπως  και το Βίδι το  οποίο  τ'οτε  είχε  29  κατοίκους, 34 άνδρες κδι  5 γυναίκες.

Τα  τελευταία χρόνια  στην περιοχή  αυτή  που  διεκδικεί  και  το  Ελληνικό Δημόσιο,  διάφοροι  ιδιώτες  εξέτρεφαν  γουρούνια, πρόβατα ή μελίσσια.  Η δε  παραλία της, διάσπαρτη  από  τα  όστρακα  χτένια,  συγκέντρωνε  τους  λάτρεις  του   είδους.

Στρίβοντας από την Επαρχιακη Οδό , στο σημείο που είναι ο κυλινδρόμυλος του Ιωαννη Δροσινού, και πηγαίνοντας   προς  το  κανάλι        αριστερά  συναντάμε    το  βυζαντινό  ναό της Ευαγγελίστριας, μετόχι της Ευαγγελίστριας της  Τήνου ανακαινίστηκε το 1868 από τους Γεώργιο και Θεανώ Καλαφάτη. Πρόσφατα με ενέργειες του π. Θεόδωρου Τσουκάτου έγινε νέα ανακαίνιση.   και πιο  κάτω δεξιά πριν  από τη  γέφυρα  το ναό  της Θεοτόκου, εκεί  όπου  ήταν παλιά το  Μοναστήρι  της  Παναγίας που κατάργησε το 1834 ο  Οθωνας αναγκάζοντας   τον μοναδικό   τυφλό  μοναχό  Καλλίνικο  να  μετακομίσει   στη  Μονή   ζωοδόχου  πηγής  Πόρου.  Ο ναός που απέμεινε ανακαινίστηκε εκ θεμελίων τη δεκαετία του 1970 με πρωτοβουλία  του  μακαριστού  π. Θεόδωρου Τσουκάτου. Είναι κηρυγμένη ως μνημείο.   Τις δεκαετίες 50 και 60  γινόταν  μεγάλο πανηγύρι το δεκαπενταύγουστο στο ναό της Θεοτόκου στο  Βίδι:     θα πάμε στην Παναγία στο Βίδι, έλεγαν οι παλιοί, και  με βάρκες πήγαιναν από τον Πόρο και τον Γαλατά να εορτάσουν και να πανηγυρίσουν πολλοί κάτοικοι και παραθεριστές του Πόρου και του Γαλατά.

      Εκεί είχε αναπτυχθεί  ο οικισμός του Βιδίου (προ του 1923) - το 1834  σύμφωνα  με απογραφή  είχε  1 κάτοικο  το μοναχό- γιαυτό  υπαρχουν εως σήμερα κάποια κτίσματα και πολλά ερείπια κατοικιών,   η γειτνίαση με το κεντρικό κανάλι καθώς και τα μικρότερα ελώδη κανάλια ,  οι συνθήκες υγρασίας και κουνουπιών , οδήγησαν τους λίγους κατοίκους να μετακομίσουν στη Τροιζήνα , όπου το αλάνθαστο κρητήριο των αρχαίων Τροιζηνίων  , είχε επιλέξει να κτίσει το χωριό στο ιδανικό σημείο. Απογραφή   1920    ΦΕΚ   Α  244  1921   5  άνδρες  29  γυναίκες . Μούλκια /Αγιος  Γεώργος/  43  άνδρες  46  γυναίκες,   

  Βέβαια  το μεγάλο  πρόβλημα  εντοπιζόταν    στην  περιοχή   που  σήμερα  Κατάρα,  στο τρίγωνο  Αγιος Γεώργιος - Δρεπάνι- Αγιος Επιφάνιος και είχε πάρει  το όνομά  του από την κατάρα των κουνουπιών που μάστιζε  την περιοχή -υπήρχαν πολλά έλη, μούλκια - και το 1766 είχαν συντελέσει  στη μεγάλη εξάπλωση της ελονοσίας, κάτι που κράτησε για δεκάδες χρόνια. Ωστόσο  σύμφωνα  με την  απογραφή  του 1834 στην  Κατάρα  έμεναν  14  οικογένειες  με  34  άτομα.

Απογραφή   1920    ΦΕΚ   Α  244  1921  6 άνδρες 5  γυναίκες.  Σήμερα  η    Κατάρα έχει  κάποιες  αγροικίες.

    Μετά   το κανάλι  συναντάμε  το  νεοκλασικό  κτίριο  του  παλαιού ελαιοτριβείου του Κακουράτου, που στην συνέχεια έγινε ξυλουργικό εργοστάσιο.      Δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 1ου μισού του 20ου αιώνα.

    Επίσης  ερείπια αποθηκών  και  Τελωνείου  που  χτίστηκαν  από Τούρκους  αιχμαλώτους το 1912-1913.

Στο  μέσο   του  καναλιού απέναντι  από  τη  γέφυρα   είχε  το πρόχειρο  καφενεδάκι του ο μπάρμπα  Παναγιώτης  Σαραντόπουλος, ο επιλεγόμενος  λιμενοφύλακας  λόγω της  μόνιμης   διαμονής του   δίπλα  στο  κανάλι. Στο Βίδι  υπήρχε  «σκάλα»  προβλήτα  στην  προσέγγιζαν  τα  πλοία   από την  εποχή  του  Καποδίστρια.     Η  περιοχή  ολόκληρη είναι αρχαιολογικός  χώρος.(ΦΕΚ 743/Β/29-11-1991 και ΦΕΚ 454/Β/15-7-1992).

Στο  Βίδι   έχει  γυριστεί   και ένα  μέρος  της  ταινίας   ΚΑΠΕΤΑΝ  ΦΑΝΤΗΣ  ΜΠΑΣΤΟΥΝΙ   με την Μάρω  Κοντού  το Λάμπρο Κωνσταντάρα και τον Λαυρέντη  Διανέλο.

Στο βίδι  είχε  αναπτυχθεί    η Κεραμοποιεία:  «ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, «ΞΕΝΑΚΗΣ  ΕΝ ΠΟΡΩ»(Βίδι,   «ΑΔ & ΣΙΑ  ΕΝ  ΠΟΡΩ»,  «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ»,  «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ   ΤΡΑΓΑΝΑΣ». Κάποια  τεμάχια  μας  έδωσε ο  αρχιτέκτονσς  κ. Γεώργιος  Βασιλακόπουλος. Το τελευταίο κεραμοποιείο – τουβλοποιείο στο Βίδι ήταν του Γεωργίου  Μπουρίτη, , κοντά στη   σημερινή Παναγίτσα,  που λειτούργησε  από το 1915 ως το 1935, κι έφτιαχνε  τούβλα , κεραμίδια,   στάμνες κ.ά.  Η επεξεργασία   και  η τέχνη του πηλού, ήταν   γνωστή  από  τα  πανάρχαια χρόνια ,  κι έφτιαχναν  κεραμικά, αγγεία και  πλίνθους- τούβλα- άψητα και ψημένα στον ήλιο,  με τους  οποίους έχτιζαν  σπίτια και ναούς.  Επισημάνθηκαν   και  «καμίνια»  σε Τροιζήνα- Καλλονή.  

         Κατά   μήκος της   παραλίας   στο  Βίδι  ή  Μούλκια   υπήρχαν  πολλοί ευκάλυπτοι  που  όμως  ξεράθηκαν-άνω.

  Συνεχίζοντας  το  δρόμο  μετά  τα Γερμανικά,  φτάνουμε στον κάμπο του Αγίου Νικολάου, οπου στην διασταύρωση  ένας  δρόμος   δεξιά οδηγεί  στο ναίδριο των Αγίων  Αναργύρων στον όρμο του Αγίου Νικολάου, όπου  φύονται  μαστιχόδενδρα όπως αυτά τα μοναδικά  της  Χίου-άνω.   Ανακαινίσθηκε από τον ιερομόναχο Μακάριο  Παπουτσή το 1984   σήμερα  εφημέριο  τακτικούπολης, Και αριστερά  στην  Τακτικούπολη  αφού περάσουμε  τις  εγαταστάσεις  της  ΣΤΑΝΤΑΡ ΜΠΕΤΟΝ.

 Εδώ  και  πολλά  χρόνια  στο  Βίδι, δίπλα στο κανάλι,   έχει  τις  εγκαταστάσεις  της  η ανώνυμη βιομηχανική - εμπορική εταιρία Κωνσταντιίνος Αυγερινός εισαγωγές - εξαγωγές νωπών οπωροκηπευτικών και λοιπών γεωργικών προίόντων.

       Ανατολικά  στο ΔΡΕΠΑΝΙ το οποίο φέρει την ονομασία λόγω της ομοιότητας του καμπύλου τμήματος λωρίδας γης που εισέρχεται στην θάλασσα , βρίσκεται η παλαιά Ξενοδοχειακή Μονάδα "STELLA MARIS" , μερικώς ανακαινισθήσα από τον νεώτερο ιδιοκτήτη Μπάμπη Βωβό καθώς επίσης πλησίον   λειτουργεί  η  σχολή θαλάσσιου  σκι   του  Σωτήρη Κύπριου, ενώ  πολλοί  έχουν τα  εξοχικά τους.

ΔΕΚΤΗ   ΚΑΘΕ  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ  ΓΙΑ   ΔΙΟΡΘΩΣΗ  Η  ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ  ΤΟΥ   ΘΕΜΑΤΟΣ

                                                                                            Κοπυράϊτ:  ΒΑΣΙΛΗΣ  Π.   ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

                                                                                                      Δημοσιογράφος- ερευνητής

                                                                                                                        25-2-2016

©  KOUTOUZIS.GR    Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .