Συνημμένο στο http://www.koutouzis.gr/Poros-Rosoi.htm
ΠΡΩΤΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ, ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ
Ο Πόρος λόγω του ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στη σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους, είχε αρκετά νωρίς γιατρούς και νοσοκομεία.
=== Το 1821 εγκαταστάθηκε εκεί ο Ι. Κλάδος ιατρός από τα Κύθηρα.
Δια θεσπίσματος του Βουλευτικού της 11ης Οκτωβρίου 1825 αποφασίστηκε η σύσταση των αναγκαίων Νοσοκομείων για την περίθαλψη των ασθενών και τραυματιών.
=== Το 1826 πήγε στον Πόρο ο φιλέλλην Ανδρέας Λουδοβίκος Γκος (1791-1873) Ελβετός γιατρός, που υπηρέτησε με ζωηρό ενδιαφέρον την Ελληνική υπόθεση.
Ο Γκος μαζί με τον Γάλλο φιλέλληνα γιατρό Μπαγύ , οργάνωσαν το 1827 το ναυτικό νοσοκομείο του ναυστάθμου Πόρου σε ιδιωτικά κτίσματα για την περίθαλψη ασθενών και τραυματιών του Ναυτικού, αλλά και των κατοίκων του Πόρου.
=== Στις 25 Νοεμβρίου 1827 εγκαινιάστηκε το αμερικανικό νοσοκομείο στον Πόρο αφιερωμένο στην Παναγία με δοξολογία από τον επίσκοπο Δαμαλών Ιωνά με την παρουσία του Μιαούλη, των αδελφών Τομπάζη, των προκρίτων κα.
Ο γιατρός Σάμουελ Χάου για τη Δημιουργία Κινητών Νοσοκομείων
Ο Σάμουελ Χάου ήταν Αμερικανός
γιατρός από τους
πραγματικούς φιλέλληνες και όχι τυχοδιώκτης, όπως ήσαν οι περισσότεροι από τους
λεγόμενους φιλέλληνες. Μετά τη λήψη του πτυχίου του της ιατρικής το 1824 από το
Μπράουν της Πρόβιντενς αποφάσισε να προσφέρει τις ιατρικές του υπηρεσίες στην
επαναστατημένη Ελλάδα, στην οποία έφθασε το τέλος του 1824.
Ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ
Χάου
ήταν ένας εξέχων Αμερικανός γιατρός, υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας,
πραγματικός φιλέλληνας, φιλάνθρωπος και πρωτοπόρος στην εκπαίδευση τυφλών και
ανάπηρων παιδιών. Γεννήθηκε στη Βοστόνη στις 10 Νοεμβρίου 1801 και καταγόταν από
πλούσια οικογένεια. Μετά τη λήψη του πτυχίου του της ιατρικής το 1824 από το
Μπράουν της Πρόβιντενς αποφάσισε να προσφέρει τις ιατρικές του υπηρεσίες στην
επαναστατημένη Ελλάδα, στην οποία έφθασε το τέλος του 1824. Ανέλαβε αμέσως
υπηρεσία στον Αγώνα, περιθάλποντας τραυματίες και άρρωστους μαχητές. To 1827
πηγαίνει στην Αμερική για να συλλέξει κεφάλαια και να ανακουφίσει από την πείνα
και τα δεινά την ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Επιστρέφει έχοντας συγκεντρώσει 60.000
δολάρια, που θα διαθέσει για εφόδια, ρούχα και δημιουργία κέντρων για τους
πρόσφυγες. Ένα μέρος από αυτά θα δοθεί, σε συνεννόηση με τον κυβερνήτη
Καποδίστρια, για την κατασκευή της προκυμαίας στην Αίγινα, ώστε και η λειτουργία
του λιμανιού να διευκολυνθεί και να βρουν δουλειά εκατοντάδες άνεργοι Αθηναίοι
πρόσφυγες, άντρες και γυναίκες, στο νησί. Οι εργασίες άρχισαν το Δεκέμβρη του
1828 και τελείωσαν τον Μάρτη του 1829.
Κατά τη διάρκεια της εδώ παραμονής του υπήρξε
γιατρός διαφόρων στρατοπέδων. Σε ιδιαίτερο ημερολόγιό του, το οποίο όμως δεν
διασώθηκε ολόκληρο, κατέγραφε κατά την παραμονή του στην Ελλάδα διάφορα γεγονότα,
τις σκέψεις του, τις κρίσεις και ενέργειές του, και τις προσπάθειές του για τη
δημιουργία νοσοκομείων εκστρατείας.
Στα ΓΑΚ,
υπάρχει επιστολή του Χάου προς την
Ελληνική Κυβέρνηση την οποία οποία έγραψε από τον
Πόρο.
«Προς τηv Σεβαστην Avτικυβερνητικήν Eπιτρoπηv.
Είναι δύω ημισυ χρόνοι, αφ ού ανεχώρησα από την Αμερικην με σκοπον να δουλεύσω την Ελλάδα, δια του επαγγέλματός μου. Έφερον συστατικα γράμματα από το εν Aμερική Ελληνικόν Κομιτάτον.
Όλα δε τα έξοδα εις τόν
δρόμον και αλλαχου εγένοντο εξ ιδίων μου. Φθάσας εις την Ελλάδα επρόσφερα τας
δουλεύσεις μου εις την τότε προσωρινην Διοίκησιν παρα της οποίας επεφoρτίσθην να
συνακολουθήσω με το Ελληνικόν Στράτευμα εις Μεσσηνίαν, Όπου ηκολούθησα μετα
χαράς. Έμεινα δύω μηνας εις Καλαμάταν επισκεπτόμενος τους εκει εκ των
στρατοπέδων πεμπομένους πληγωμένους και αλλους. Μετα ταυτα επέμφθην εις
Γραμπουσαν, Όπου έδούλευσα μηνας πέντε και εις αυτην και έξωθεν αυτης εις αλλα
μέρη. Επιστρέψας δε απο την Γραμπουσαν επεφoρτίσθην να δουλεύσω εις τα εν
Ναυπλίω Εθνικά Νοσοκομεία των ασθενων και των πληγωμένων. Το χρέος τουτο
εκτέλεσα καθ' Όσον ηδυνήθην ένα σχεδον χρόνον. Μετα ταυτα κατ' αίτησιν του
Κυρίου Αστιγξ εισηλθον εις τό Ατμοκίνητον ή Καρτερία, Όπου και μένω
έως σήμερον. Δι' Όλας τας ανωτέρω εκδουλεύσεις μου εις την Ελλάδα δεν έλαβον
σχεδον τίποτε δια μισθον μου. Διότι επιθυμούσα πάντοτε να δουλεύσω Όσον
ημπορουσα χωρίς πληρωμήν.
Μ' Όλα ταυτα δεν ευχαριστουμαι εις τας μερικας ταύτας εκδουλεύσεις. Αλλά
θέλω να φανω πρόξενος μεγαλυτέρων ωφελειων εις το Ελληνικον Έθνος. Και γράμματα
τα οποια κατ' αυτάς έλαβον απο την Αμερικην με δίδουν χρηστας Ελπίδας. Το
σχέδιόν μου είναι να συστήσω Νοσοκομείον στερεον εις τόπον κατάλληλον, δια τας
ανάγκας των στρατευμάτων της Ελλάδος, τόπον, Όστις να ημπoρή να χωρέση εκατόν
περίπου πληγωμένους. Μετα τούτο να συστήσω Νοσοκομεία κινητα δηλ. να διορίσω εις
παν στρατόπεδον επιστάτας χειρούργους, οιτινες να έχουν μεθ' εαυτών τινάς
ύπηρέτας, και Όλα τα αναγκαια Ιατρικα και λοιπα ωστε αυτοι να λαμβάνουν τους
κατα τας μάχας πληγωμένους να τους επισκέπτωνται προσωρινως και έπειτα να
φροντίζουν να τους διευθύνουν εις το στερεόν Νοσοκομειον.
Γνωρίζω εκ πείρας, Ότι οι στρατιωται Έλληνες πάντοτε φοβούνται μη πληγωθούν εν
καιρώ μάχης, προβλέποντες την έλλειψιν Ιατρού να τους επισκεφθή. Δια τούτο
επιθυμώ νά συστήσω τά κινητά Νοσοκομεία, τά όποία μάλιστα ειναι γνωστά εις όλον
τόν κόσμον. Τά Νοσοκομεία ταύτα πρέπει νά έχουν χωριστά όλα τά χρειώδη ως ζώα,
ύπηρέτας κ.λπ. Οί ύπηρέται αυτών πρέπει νά είναι ενδεδυμένοι με ιδίαν στολήν,
διά νά γνωρίζουν οί στρατιώται, ότι όταν πληγώνωνται, θέλουν δέχεσθαι παρά
τούτων, ειμελείσθαι και διευθύνεσθαι εις τό στερεόν Νοσοκομείον, διά νά
επισκέπτωνται και θεραπεύωνται εις αυτό χωρις κανεν ίδιόν των έξοδον. Τούτο
ύπόσχομαι νά κατορθώσω χωρίς νά εξoδεύση τίποτε ή Ελληνική Κυβέρνησις. Αιτώ δέ
από μέρους της μόνον και μόνον γράμματα πρός τά εν Aμερική Ελληνικά Κομιτάτα
μαρτυρούντα, ότι έκαμα τό χρέος άρκετόν καιρόν εις τήν Ελλάδα, όπου εδούλευσα
επεμελήθην καθ' όλην τήν έκτασιν τό γενικόν Νοσοκομείον, και ότι επιθυμεί ή Κ
υβέρνησις νά βαλθή εις πράξιν τό ειρημένον σχέδιόν μου.
Εν Πόρω τη 3 Μαίου / 21 Απριλίου 1827
Σ.Γ. Χάου
Αλλά όμως η πρότασή του δε βρήκε απήχηση γιατί η Αντικυβερνητική Επιτροπή απάντησε ότι δεν είχε χρήματα. Και έγραψε στον «Πρόεδρον και τά λοιπά Σεβαστά Μέλη τής ύπέρ τών Ελλήνων Φιλανθρωπικής Εταιρίας τών Ομοσπόνδων Επικρατειών τής Αμερικής να βοηθήσουν».
Ο Howe δεν έφυγε αμέσως για της ΗΠΑ. Προηγουμένως ο Jonathan Ρ. Mi1ler, Αμερικανός συνταγματάρχης, απεσταλμένος του Αμερικανικού Κομιτάτου με βοηθήματα προς τους Έλληνες τον διόρισε αντιπρόσωπό του για τη διανομή αυτή.
Ο Χάου περιγράφει στο ημερολόγιό του, ότι την 20ην Αυγούστου του 1827 κατέπλευσε από τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ το βρίκι «Ανατολή» γεμάτο με εφόδια για τους φτωχούς και το Κομιτάτο του ανέθεσε το ρόλο του συμβούλου για τη διανομή των. Την 13 Νοεμβρίου 1827 (ν.η.) ανεχώρησε με το βρίκι «Ιωάννα» για τη Ν. Υόρκη. Στο ημερολόγιό του περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην Αμερική, να πληροφορήσει την Αμερικανική κοινή γνώμη για τα προβλήματα των Ελλήνων τραυματιών:
Πρότεινε στην Κυβέρνηση την ανάγκη ιδρύσεως κεντρικού νοσοκομείου και άλλων μικρών που να ακολουθούν τα διάφορα σώματα, που έγινε αποδεκτό από αυτήν και η οποία «κατενόησε την ανάγκην του πράγματος και προέβη εις επανειλημμένας αποπείρας προς πραγματοποίησιν τούτων αλλ' αι προσπάθειαί της έμειναν ανευ αποτελέσματος εξελλείψεως χρημάτων... «και πληροφορεί ότι το δημιουργηθέν τελευταία στον Πόρο νοσοκομείο» «...Δύναται να καταστή, εξευρισκομένων των καταλλήλων πόρων, εκτάκτως επωφελες όχι μόνον προς τους απόρους ασθενείς, αλλα και προς τους πεινωντας...».
=== Το 1829 είχε 9 ιατρούς, μεταξύ των οποίων ο γιατρός μιας αγγλικής κορβέτας από την Αγγλία και δύο Aμερικανοί που υπηρετούσαν στο αμερικανικό στρατιωτικό νοσοκομείο.
Το Ναυτικό Νοσοκομείο Πόρου τα μετέπειτα χρόνια
=== Στον Πόρο ιδρύθηκε και το πρώτο ναυτικό νοσοκομείο (25-11-1829) με πρώτο διευθυντή τον αρχίατρο Χρονία Δροσινό.
=== Στο Νοσοκομείο υπηρέτησαν ο ιατροχειρουργός Ιωάννης Πρασακάκης (1800 –1884 από τη Χίο) , ο ιατροχειρουργός Πέτρος Περόγλου (1780 - ; και στη φρεγάτα «Ελλάς»), ο Στέφανος Κρήτης (1797 – 1859), με καταγωγή από την Κέρκυρα, οι ιατροχειρουργοί Πέτρος Μουσούρης, Ανδρέας Λοβέρδος και Κοσμάς Μαρδούκας, Χρήστος Σεραϊτόπουλος, Νικόλαος Μαυρουδής, Χρήστος Ευσταθίου, ο Ιωάννης Χρυσοβελόνης και άλλοι.
Ο Χρονίας Δροσινός, από τα Αμπελάκια Θεσσαλίας, υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρίας, αντιπρόσωπος της Θεσαλίας και των Αγράφων στη Συνέλευση Ανατολικής Ελλάδας, που έγινε το 1821 στα Σάλωνα ( Αμφισσα), και πληρεξούσιος στην Α Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου του 1822.
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ:
=== Σπυρίδων Κοκόλης 1830
=== Ο Βαυαρός γιατρός Ροθλάουφ, το 1837, εργαζόταν με αφοσίωση και κίνδυνο της ζωής του να αποτρέψει την εξάπλωση της πανώλης. Αλλά η φοβερή πανώλης σκορπούσε παντού τον τρόμο και τη φρίκη, και «θέριζε» αλύπητα. Ακόμα κι ο Ροθλάουφ, προσβλήθηκε από την ασθένεια και πέθανε, πέφτοντας θύμα της φιλανθρωπίας και του καθήκοντος.
=== Ο γιατρός Πέτρος Ηπίτης, από την Πάργα εστάλη στον Πόρο για να βοηθήσει. Εγραψε αργότερα πραγματεία με τίτλο «η πανώλης εν Πόρω», στην οποία διακωμωδούσε τα σπασμωδικά μέτρα που είχαν πάρει οι αρχές. Ο Ηπίτης ήταν Φιλικός, γιατρός του Αλ. Υψηλάντη και με έξοδά του είχε εξοπλίσει ένα πλοίο που πήρε μέρος στον αγώνα.
=== 1866: γιατρός, και δήμαρχος Πόρου ο Iωάννης Δροσινός( 1839-1899).
=== 1867: Σπυρίδων Καραμάνος (1821- 1895).Γιατρός, μεγάλος ευεργέτης του Πόρου, γιος του ιερέα Δημητρίου Καραμάνου που εφημέρευε στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος – ήταν εκεί που είναι η Ευαγγελιστρούλα στη Δεξαμενή.
=== 1870 γιατρός ο Επαμεινώνδας Σολωμονίδης
=== 1875: ΙΑΤΡΟΙ:
1. Ζερβός ή Παντελάκης θ., ενορία Αγ. Ιωάννου.
2. Καραμάνος Σπύρος, ενορία Αγ. Ματθαίου.
3. Κηρύκος Κ., ενορία Αγ. Γεωργίου.
4. Παναγιώτου Ιωάννης, ενορία Αγ. Κυριακής.
ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΠΟΡΟΥ:
1. Κεχαγιά Ι., στη θέση Κολώνα, ενορία Υπαπαντής.
2. Σαραβάνου Αθ., ενορία Παναγίας.
=== 1914: ΙΑΤΡΟΙ:
Αλεξ. Μπέτσης, Κων. Νικολαϊδης, Σ. Παπανδρεάδης.
Φαρμακεία:
Αλεξ. Κακουράτος, Φερδινάνδος Καμπιώτης και Αντώνιος Βιρβίλης, ο οποίος ήταν αξιωματικός Φαρμακοποιός του Βασιλικού Ναυτικού. Μετά την αποστράτευσή του άνοιξε φαρμακείο στη Πούντα ( τώρα, 2003 είναι το bar Malibu) το οποίο και παρέλαβε ο γιος του Νικος μέχρι την εκτέλεσή του το 1943. Στη συνέχεια, το κράτησε η γυναίκα του Αιμιλία με διάφορους υπεύθυνους η οποία παντρεύτηκε μετά τον Γιάννη Κατακουζηνό υπάλληλο του φαρμακείου, ο οποίος και αυτός το κράτησε (με διάφορους υπεύθυνους) μέχρι τη δεκαετία του 70 που συνταξιοδοτήθηκε.
Ο αείμνηστος Αιμίλιος Βαιάννης , γράφει στο Δημοσθένη του στα 1975 με το γνωστό γλαφυρό ύφος του:
«Το ιδρυθέν προ 70 περίπου ετών Φαρμακείο Πόρου από τον αείμνηστο Παπανδρεάδη, συνέχισε τις εργασίας του υπό των τουφεκισθέντων κατά την ναζιστικήν κατοχήν ηρωϊκών Αδελφών Βιρβίλη, εν συνεχεία, υπό του I. Κατακουζηνοΰ, Παντ. Ξάνθη και X. Παπαδόπουλου.
Ό τελευταίος, αποχωρήσας εκ Πόρου, το παρεχώρησεν εις τον κ. I. Λιαπαδημήτρην. Ό κ. Λιαπαδημήτρης. επιστήμων φαρμακοποιός, εξαίρετος νέος, κατόρθωσεν, εντός ελάχιστου χρόνου να αποκτήσει την συμπάθειαν την εκτίμησιν των συμπολιτών μας, ιδίως του ωραίου φύλου το όποιον ήρχισε να συρρέη εκεί, δια να απολαύση τα πάσης φύσεως καλλυντικά του».
=== 1925 : ΙΑΤΡΟΙ:
Μωυσής Λεμονής, Κ.Νικολαϊδης, Γεωργ. Παπαγεωργίου, Σ. Παπανδρεάδης.
Οδοντίατροι:
Ηλίας Λυγκούρης, και η δεσποινίς Καρρά.
Φαρμακεία:
Α. Βιρβίλη, Αλ. Κακουράτου, Φ. Καμπιώτη
=== 1950 ΙΑΤΡΟΙ:
Γεώργιος Παπαγεωργίου, Πάνος Παπαοικονόμου, Χρήστος Περδίκης,
Φλώρα Αθανσασούλη οδοντίατρος
1966
Στέλιος Σολωμονίδης Παθολόγος
Αθανάσιος Ανδρέου, Ειρήνη Σπυριδάκη οδοντίατροι
© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .