ΝΑΥΠΗΓΟΙ - ΝΑΥΠΗΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Ναυπηγική (Naval Architecture) είναι η επιστήμη και τεχνική (κλάδος της Μηχανικής) που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη και σχεδίαση πλοίων.
Μέχρι κάποια εποχή η τεχνική αυτή γινόταν καθαρά πρακτικά, μεταβιβαζόταν προφορικά από τον ένα τεχνίτη-ναυπηγό στον άλλο, από τον πατέρα στο γιο..
Σήμερα η Ναυπηγική διδάσκεται σε Ανώτατες και Ανώτερες Τεχνολογικές Σχολές. Στην Ελλάδα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Αθήνα) διδάσκεται στη Σχολή Ναυπηγών - Μηχανολόγων – Μηχανικών, που ιδρύθηκε το 1969.
Ναυπηγική διδάσκεται και στα ΤΕΙ Αθήνας.
Ας δούμε πως ξεκίνησε η διδασκαλία της Ναυπηγικής.
Το 1966, με το ΝΔ 4564/10-10-66 ιδρύθηκε η Ανώτερη Σχολή Ναυπηγών Περαιά.
Αργότερα, παράλληλα με το ΕΜΠ, με το ΝΔ 652/70 (ΦΕΚ 180/τ.Α./29-08-70) ιδρύθηκε η Ανωτέρα Σχολή Τεχνολόγων Μηχανικών των ΚΑΤΕ Αθήνας η οποία είχε και Τμήμα Τεχνολόγων Ναυπηγών. Οι σπουδές στις Ανώτερες Σχολές Τεχνολόγων Μηχανικών είχαν διάρκεια τρία έτη.
Με το ΠΔ 337/73 καθορίστηκαν τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των τμημάτων:
α) Τεχνολόγων Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Αυτοματισμού, β) Τεχνολόγων Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και γ) Τεχνολόγων Ναυπηγών.
Με το Ν. 298/16.4.76 καθορίστηκαν οι ισοτιμίες των πτυχίων των Σχολών ΚΑΤΕ και άλλων Τεχνικών Σχολών και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Eιδικότερα:
α. Τα πτυχία των τμημάτων Τεχνολόγων Πολιτικών, Τεχνολόγων Μηχανολόγων και Τεχνολόγων Ηλεκτρολόγων των ΚΑΤΕ είναι ισότιμα και ισοδύναμα με τα πτυχία των αντίστοιχων τμημάτων των Ανωτέρων Σχολών Υπομηχανικών (ΝΔ 3971/59 και ΝΔ 4564/66).
β. Τα πτυχία των τμημάτων των Τεχνολόγων Ηλεκτρονικών και Τεχνολόγων Ναυπηγών των ΚΑΤΕ είναι ισότιμα και ισοδύναμα με τα πτυχία των Ανωτέρων Σχολών Ηλεκτρονικών και Ναυπηγών αντίστοιχα (ΝΔ 4 564/66).
Με το νόμο Ν. 1404/83 (ΦΕΚ 173/τ.Α./24-11-1983) ιδρύονται τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ), τα οποία ανήκουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Το Π.Δ. 472/85 στο άρθρο 5 καθορίζει την εγγραφή στο ΜΕΚ πτυχιούχων ανωτέρων Τεχνικών Σχολών και αναλυτικότερα των πτυχιούχων υπομηχανικών, των πτυχιούχων ΤΕΙ και των πρώην ανωτέρων Τεχνικών Σχολών για τις ειδικότητες:
Ναυπηγών Υπομηχανικών και Τεχνολόγων Ναυπηγών
ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
Πολλοί ήταν εκείνοι που διετέλεσαν καθηγητές της ναυπηγικής. Μερικοί είναι:
Κων. Φιλίππου Γεννήθηκε στη Γαλλία το 1930.
Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός Π.Ν. ναυπηγός, ο οποίος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ιδιότευσε ως ελεύθερος επαγγελματίας, με πλούσια προσφορά στα ναυπηγικά δρώμενα έως περίπου το τέλος της δεκαετίας του 1960.
Εσπούδασε μηχανολογία και ναυπηγική στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπως και ο πατέρας του.
Εδίδαξε στην Ανωτέρα Σχολή Ναυπηγών Πειραιώς και σε σχολές επιμορφώσεως αξιωματικών του Εμπορικού Ναυτικού για θέματα ναυτικής ασφαλείας.
Δείτε ένα σάιτ του κ. Κώστα Φιλίππου.
Ιωάννης Αθ. Σταθόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Γεννήθηκε το 1951 στο Βόλο, δίδαξε στην Ανωτέρα Σχολή Ναυπηγών Πειραιώς κλπ..
Φ Τοπαλής
Ο Φραγκίσκος .Β. Τοπαλής απεφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου το 1979. Εργάστηκε ως μελετητής μηχανικός στη Διεύθυνση Μελετών Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών (1979-80) και ως ωρομίσθιος καθηγητής στην Ανωτέρα Σχολή Ναυπηγών Πειραιά
Η ΝΑΥΠΗΓΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στους δύσκολους αιώνες της Τουρκοκρατίας η Σαλαμίνα απολάμβανε ειδικά προνόμια καθώς τα ναυπηγεία της διακρίνονται στο παλάμισμα των πλοίων του Σουλτάνου.
Μετά τον Αγώνα η ναυπηγική στην Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσεται από τον Πόρο. (δες σχετικό άρθρο).
ΤΟ ΝΕΩΡΙΟΝ ΣΥΡΟΥ
Το Ναυπηγείο «Νεώριον» Σύρου ιδρύθηκε το 1861. Η ιστορία του είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις προσπάθειες της Ελλάδας για οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη. Αποτέλεσε στην ουσία την πρώτη βαριά μεταποιητική βιομηχανία στην Ελλάδα. Συνεχίζει δε και σήμερα να αποτελεί τη μοναδική αξιόλογη βιομηχανική επιχείρηση στο Ελληνικό αρχιπέλαγος.
Η ενεργή παρουσία του όλα αυτά τα χρόνια, αποτέλεσε την αιτία για τη δημιουργία στη Σύρο μιας σημαντικής βιομηχανικής παράδοσης στις ναυπηγικές εργασίες, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καθώς μεταφέρεται από πατέρα σε γιο.
Αρκεί να σημειωθεί ότι στο ΝΕΩΡΙΟ ναυπηγήθηκε, κατά το τέλος του 19ου αιώνα, το πρώτο στην Ελλάδα μεταλλικό εμπορικό πλοίο, ενώ όλο το 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου, συναγωνίζονταν τον Πειραιά, το άλλο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, στις βαριές κατασκευές.
Η σύγχρονη ιστορία του Νεωρίου ξεκινάει με την εξαγορά του, το 1969 από τους εφοπλιστές Αδελφούς Γουλανδρή που κατάγονται από τις Κυκλάδες. Η νέα ιδιοκτησία του ναυπηγείου ξεκινάει αμέσως μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων του.
Εγκαθίστανται δύο πλωτές δεξαμενές, ανεγείρονται νέα μηχανουργεία με σύγχρονα για την εποχή μηχανήματα, επεκτείνονται οι προβλήτες, ενώ αυξάνεται σημαντικά η απασχόληση.
'Eτσι, το ΝΕΩΡΙΟ καθίσταται η τρίτη σε μέγεθος ναυπηγική μονάδα της χώρας και ταυτοχρόνως συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της Σύρου.
Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομική κρίση του τέλους της δεκαετίας του 70, που είχε σημαντικές επιπτώσεις και στη ναυτιλία, δεν άφησε ανεπηρέαστο το ΝΕΩΡΙΟ. Το 1979, οι Αδελφοί Γουλανδρή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την επιχείρηση λόγω των συνθηκών που είχαν δημιουργηθεί. Έτσι, την επιχείρηση αναλαμβάνουν οι πιστώτριες κρατικές τράπεζες, Εθνική και ΕΤΒΑ.
Υπό τον έλεγχο των δύο κρατικών τραπεζών, το ΝΕΩΡΙΟ παραμένει μέχρι το 1992, οπότε και η τότε κυβέρνηση αποφασίζει το κλείσιμό του, καθώς η λειτουργία του ήταν έντονα ζημιογόνος.
Το Σεπτέμβριο του 1994 το ΝΕΩΡΙΟ μεταβιβάζεται στην εταιρεία «ΝΕΩΡΙΟΝ ΝΕΑ Α.Ε. ΝΑΥΠΗΓΕΙΩΝ ΣΥΡΟΥ».
Από την ημερομηνία αυτή, το ΝΕΩΡΙΟ εισέρχεται ξανά σε μια φάση πραγματικής ανάπτυξης. Αποκτά νέους ρυθμούς, εκσυγχρονίζεται με νέες σημαντικές επενδύσεις, επεκτείνει τη δραστηριότητά του σε ναυπηγήσεις καινούργιων πλοίων και αναλαμβάνει παραγγελίες από διεθνείς εταιρείες αμυντικού υλικού
Σήμερα, ο όμιλος στον οποίο ανήκει η "Ναυπηγικές και Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Σύρου" αποτελεί το μεγαλύτερο και πλέον σύγχρονο ναυπηγικό όμιλο στην Ελλάδα που επιπλέον ελέγχεται αποκλειστικά από ελληνικά κεφάλαια.
Η εταιρεία που λειτουργεί το ναυπηγείο ΝΕΩΡΙΟ ΣΥΡΟΥ και ελέγχεται σε ποσοστό 100% από την ΝΕΩΡΙΟΝ ΑΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ.
ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΝΑΥΠΗΓΕΙΟ ΣΤΑ ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ
Το Κρατικό Ναυπηγείο Αμπελακίων (Σαλαμίνας) άρχισε να κατασκευάζεται το 1942 από τους Γερμανούς με την επωνυμία «Ναυπηγεία Μεσογείου Α.Ε.» σε θέση όπου βρισκόταν προπολεμικά το ναυπηγείο των Θ. και Ν Ζέρβα. Μέχρι το τέλος της Κατοχής οι εργασίες βρίσκονταν σε εξέλιξη. Από τα έγγραφα του αρχείου προκύπτει ότι επρόκειτο για ναυπηγείο ξύλινων πλοίων μικρής μάλλον χωρητικότητας, με πολύ καλή τεχνική υποδομή. Μετά την απελευθέρωση της χώρας θεωρήθηκε λεία πολέμου και τέθηκε υπό τον έλεγχο του Κράτους, υπαγόμενο στην «Διεύθυνση Θαλασσίων Μεταφορών», ενώ παράλληλα συνεχίστηκε η ναυπήγηση δύο πλοίων που είχαν αρχίσει να κατασκευάζουν οι Γερμανοί. Ο προβληματισμός για το μελλοντικό ιδιοκτησιακό καθεστώς του ναυπηγείου φαίνεται ότι κατέληξε στην εκποίηση της περιουσίας του ναυπηγείου, το 1947.
ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ ΚΑΙ ΠΕΡΑΜΑ
Στην περιοχή του Πειραιά λειτούργησαν τα ναυπηγεία Βασιλειάδη (1900) στη Δραπετσώνα και τα Ναυπηγεία Περάματος, διάφορες ιδιοκτησίες με ποικίλες δυνατότητες. Τα πρώτα ναυπηγεία άρχισαν να ιδρύονται το 1928.
Η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Πειραιά- Περάματος έχει παίξει σημαντικό ρόλο, κυρίως ως προς τις επισκευές, με αυτόνομες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων αυτών, οι οποίες τα τελευταία χρόνια βρέθηκαν σε βαθιά κρίση, υπερέβησαν κατά καιρούς το 50% του συνολικού επισκευαστικού έργου που εκτελείται στην Ελλάδα, χάρη στη σημαντική επισκευαστική και κατασκευαστική τεχνογνωσία των συνεργείων που απασχολούνται στη Ν/ Ζώνη.
Από το πλήθος των μεσαίων και μικρών μονάδων στο Πέραμα ξεχωρίζουν: τα «Ενωμένα ναυπηγεία Περάματος – Ιτέας», το Ναυπηγείο "Αργώ", τα η «Επισκευαστική Βάσις Κυνοσούρας Α.Ν.Β.Ε.» Τα «Ναυπηγεία ΝΑΥΣ» των Αφων Φιλίππου, το Ναυπηγείο Γενικών Επιχειρήσεων Περάματος (συγκρότημα της Εμπορικής Τράπεζας), τα «Ναυπηγεία Αναστασιάδη – Τσορτανίδη», τα «Ναυπηγεία Γκούμα», τα «Ναυπηγεία Κορωναίου», τα «Ναυπηγεία Ψαρρού», «Κωττάκη», ναυπηγεία «Αφοί Χαλκίτη», ναυπηγείο των αδερφών Τζακάκου και άλλα.
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑ
Το 1958 ιδρύθηκαν τα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά ήταν η πρώτη μεγάλη ναυπηγική μονάδα που θεμελιώθηκε μεταπολεμικά στην Ελλάδα. από τον εφοπλιστή Σταύρο Νιάρχο, για την συντήρηση των πλοίων του, αλλά και τις μετασκευές των μεταχειρισμένων σκαφών που η ναυτιλιακή αγόραζε. Ως θέση επελέγη ένα παλαιότερο ναυπηγείο του (τότε) Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού το οποίο, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είχε αχρηστευθεί λόγω των εκτεταμένων ζημιών. Θα παραμείνουν κατ' αποκλειστικότητα σε αυτές τις εργασίες εώς το 1965, όταν η συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό έχει ως αποτέλεσμα την κατασκευή της κλάσης παράκτιων περιπολικών "Παναγόπουλος".
Σε αυτήν την φάση, τα ναυπηγεία γνωρίζουν ιδιαίτερη ανάπτυξη και αρχίζουν την ναυπήγηση νέων κατασκευών πολιτικών και στρατιωτικών σκαφών. Αυτή η περίοδος ακμής θα διατηρηθεί μέχρι περίπου τη δεκαετία του 1980. Το 1985 η ΕΤΒΑ αγοράζει την εταιρία. Με την κρίση στην ελληνική βαριά βιομηχανία να συνεχίζεται, τα ναυπηγεία προσπαθούν να επιβιώσουν συνεργαζόμενα με τα γερμανικά Blohm+Voss για την παραγωγή εν Ελλάδι των νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού ΜΕΚΟ 200ΗΝ - κλάση "Ύδρα"). Τρία από τα τέσσερα πλοία που παραγγέλθηκαν κατασκευάστηκαν εκεί, και παραδόθηκαν τα έτη 1992-1994. Η συνεργασία συνεχίστηκε με την κατασκευή των νέων υποβρυχίων τύπου 214 και την αναβάθμιση των παλαιότερων 209 (πρόγραμμα Neptune).
Ακόμα και έτσι όμως, η εταιρία ιδιωτικοποιήθηκε κατά 50%, με μορφή συνεταιρισμού. Το υπόλοιπο 50% περνάει στην αγγλική Brown & Root, από την οποία αγοράζονται από την γερμανική HDW και όταν η τελευταία γίνει ιδιοκτησία του ομίλου χάλυβα Thiessen (2 Ιανουαρίου 2005) τα ναυπηγεία θα ακολουθήσουν. Η δύσκολη κατάσταση στην ευρωπαϊκή ναυπηγική όμως έχει εγείρει προσφάτως φήμες για πώληση των ναυπηγείων σε ασιατικό όμιλο βαριάς βιομηχανίας.
Σήμερα, ο ρόλος των ναυπηγείων είναι πολλαπλός, καθώς εκτός από τα έργα νέων κατασκευών, επισκευών και μετασκευών, έχουν αναλάβει και την κατασκευή βαγονιών συρμών του ΟΣΕ και του Μετρό και άλλων μεγάλων μεταλλικών κατασκευών στην Ελλάδα. Οι υπεύθυνοι των ναυπηγείων δηλώνουν ότι διαθέτουν τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό ακόμα και για την παραγωγή αεροσκαφών.
ΤΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ
Τα ναυπηγεία Ελευσίνας ιδρύθηκαν από τον εφοπλιστή και τραπεζίτη Στρατή Ανδρεάδη το 1970. Από τότε μέχρι σήμερα, περιήλθαν δύο φορές στον έλεγχο του κράτους, το 1975 και το 1995 και δύο φορές σε ιδιώτη, το 1992 και το 1997. Από το 1997 μέχρι και σήμερα λειτουργούν υπό την ιδιοκτησία του ομίλου Ταβουλάρη. Τα ναυπηγεία το 1974 απασχολούσαν 3.500 εργαζόμενους, το 1992 τους μείωσαν σε 1800 και σήμερα απασχολούν σε ημερήσια βάση 1000 εργαζόμενους εκ των οποίων οι 750 είναι μόνιμοι και οι 250 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή έργου ανάλογα με τον όγκο των εργασιών. Η μείωση από τους 1800 μόνιμους εργαζόμενους στους 750 πραγματοποιήθηκε σταδιακά, ενώ ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων αποχώρησε μετά την μεταβίβαση της ιδιοκτησίας της εταιρείας στον όμιλο Ταβουλάρη, με συνοδευτικά μέτρα κοινωνικής προστασίας τριών κατηγοριών: οικειοθελείς αποχωρήσεις με κίνητρα, πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και μετατάξεις σε εταιρείες του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Οι εργασίες των ναυπηγείων Ελευσίνας επικεντρώνονται στην κατασκευή πλοίων για το πολεμικό ναυτικό και την κατασκευή βαγονιών για τον ΟΣΕ. Σε ότι αφορά τις επισκευές, υπολογίζονται κατά μέσον όρο σε 160 πλοία το χρόνο, κύρια του εμπορικού ναυτικού, ενώ γίνονται και εκτεταμένες μετασκευές πλοίων. Επίσης, υπάρχει μια δραστηριότητα που αφορά στην κατασκευή γερανογεφυρών για τον ΟΛΘ, πλωτών εξέδρων, γεφυρών και δεξαμενών, μίας ναυπηγικής κλίνης από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, καθώς και μια σειρά άλλων μηχανοκατασκευών για άλλους κλάδους της βιομηχανίας.
ΤΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
Τα Ναυπηγεία Χαλκίδας (CHALKIS SHIPYARDS S.A.) ιδρύθηκαν το 1973 από τον όμιλο ΚΑΡΡΑ. Το 1986 περιήλθαν στον έλεγχο της ΕΤΒΑ και το 1989 ενοικιάστηκαν για 10 χρόνια στα Ναυπηγεία Αυλίδας Α.Ε. εταιρεία του ομίλου ΛΕΛΑΚΗ.
Τον Ιούλιο του 1998 η ΕΤΒΑ προκήρυξε Δημόσιο Διεθνή Πλειοδοτικό Διαγωνισμό για την πώληση των Ναυπηγείων και ξεχωριστό διαγωνισμό για την πώληση της Πλωτής Δεξαμενής ΑΥΛΙΣ ο οποίος έληγε τον Αύγουστο του 1998. Στον πρώτο Διαγωνισμό υποβλήθηκε τελικά μία προσφορά συμφερόντων του μέχρι τότε ενοικιαστή Α. Λελάκη και για τον λόγο αυτό ο διαγωνισμός αυτός κηρύχθηκε μετά από λίγο άγονος.
Η ΕΤΒΑ επανέλαβε τον Διαγωνισμό πώλησης τον Νοέμβριο του 1998 με λήξη την 6 Δεκεμβρίου του 1998. Στον Διαγωνισμό αυτό υποβλήθηκαν τρεις προσφορές : Μία εταιρείας συμφερόντων του ομίλου Λελάκη μία του ομίλου Στασινόπουλου και τέλος αυτή της σημερινής ιδιοκτησίας κ. Σταύρου Ηλία η οποία και πλειοδότησε.
Η Τράπεζα κάλεσε τους ενδιαφερόμενους και σε δεύτερο κύκλο προσφορών στον οποίο οι προσφορές έγιναν σε τίμημα απολύτου μετρητοίς και στον οποίο πλειοδότησε ο κ. Ηλίας προσφέροντας το ποσό των 3 ΔΙΣ. Επιπλέον αυτού του ποσού καταβλήθηκαν και τρεις εγγυητικές συνολικού ύψους 1 δις που αφορούσαν την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας την υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων κλπ.
Τα Ναυπηγεία Χαλκίδας μεταβιβάστηκαν στην σημερινή ιδιοκτήτριά τους κ. Ηλία τον Οκτώβριο του 1999 και επαναλειτούργησαν στις αρχές του επόμενου έτους αφού από τον Απρίλιο του 1999 οι εργασίες είχαν διακοπεί.
Αλλα ναυπηγεία:
ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ
ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΗ στη Σαλαμίνα
Μπεκρή στη Σαλαμίνα
Πύλου
Καλαμάτας
«Νέα Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε.» στην περιοχή Πούντα Αμπελακίων Σαλαμίνας
Ναυπηγεία Κουπετώρη στην Σαλαμίνα
Και πολλά άλλα σε άλλα λιμάνια.
3-11-07
© KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .