Χρόνια τώρα  ο Πειραιάς  μεγαλώνει  σε ύψος, αλλά μένει στάσιμος  σε  πληθυσμό, ή μειώνεται  χρόνο με το χρόνο ελαφρά.  Δηλαδή  τα κτίρια ψηλώνουν συνεχώς, αλλά οι κάτοικοι δεν αυξάνονται.  Οσα κτίρια ανακατασκευάζονται, κυρίως στο κέντρο  γίνονται  κτίρια για γραφεία  και  καταστήματα. Εξαίρεση αποτελούν  οι συνοικίες  Χατζηκυριακείου, Καλλίπολης,  Πειραϊκής, Φρεατίδας, Καστέλας, Προφήτη Ηλία, Καμινίων,  Παλαιάς  Κοκκινιάς, Αγίας Σοφίας. Οι περιοχές αυτές  απορροφούν  όσους φεύγουν από το κέντρο,- αν  δεν μετοικήσουν  μακρύτερα - ή αυτούς που έρχονται για  εγκατάσταση στον Πειραιά.

    Ετσι  η γρήγορη  αλλαγή που άρχισε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, συνεχίζεται  ακάθεκτη, σαρώνοντας το παλιό  γραφικό χρώμα του Πειραιά. Σήμερα μόνο μερικά παλιά, διατηρητέα,  αναπαλαιωμένα κτίρια,  σκόρπια εδώ και κει, μαρτυρούν την παλιά  γραφικότητά του.

    Ο πολιτισμός σάρωσε  και  σαρώνει  τα  πάντα,   γραφικότητα, ομορφιά, κοινωνικότητα και ζεστασιά  του παρελθόντος. Βέβαια  έγινε  μια σύγχρονη  πόλη  που όλο συμπληρώνεται, αλλά και που  παράλληλα  αναπτύσσει  άγχος,  ψυχική  και  πνευματική μοναξιά.

   Σήμερα  2.005, ο  Πειραιάς έχει ελάχιστους κατοίκους στο κέντρο  του. Είναι πολύ μεγάλος  την ημέρα, μέτριος  το σούρουπο, και πολύ μικρός τη νύχτα.

 Πασαλιμάνι 1920.        Αρχή δεκαετίας   80. Ο  Πειραιάς είναι ακόμη ανθρώπινος.   1995, το τσιμεντένιο τέρας έχει γιγαντωθεί.

   Είναι ο μαγνήτης  που τραβάει   περιστασιακά – εκτός από τους  εργαζόμενους – όσους θέλουν να κάνουν τα ψώνια τους, των γύρω Δήμων,  και  κυρίως τους νέους για διασκέδαση. Δεν έχει τα   αριστοκρατικά καφενεία και ζαχαροπλαστεία  που  είχε ως τις αρχές της δεκαετίας του  80.  Εχει  ελάχιστα χειμερινά (ΑΥΛΑΙΑ- ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ) και θερινά θέατρα (ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΟ- ΒΕΑΚΕΙΟ), το ίδιο και κινηματογράφους (ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ, ΖΕΑ, ΚΑΣΤΕΛΑ, ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ - Χάϊ Λάϊφ, Σινεάκ, Αττικόν).  Οσοι θέλουν να πάνε  στον κινηματογράφο  στρέφονται προς το «Βίλατζ» του Ρέντη).

       Κεντρικά καφενεία  όπως παλιά, για τους μεγάλους δεν υπάρχουν, μόνο  καφε-ζαχαροπλαστεία  στην πλατεία Κοραή, το "Νέο ΑΚΡΟΠΟΛ",  το "Θέατρο" η  « Στάνη» και οι καφετέριες  «Εν Πειραιεί»  και «Σκηνικό» για κάποιες  σύντομες συναντήσεις, το ζαχαροπλαστείο  «Χαραμή» στην Τερψιθέα, το "Καταμαράν",το «Παπαγαλίνο»,  - το παλιό «Παπασπύρου»- στο Πασαλιμάνι, -όπου  τα βράδια  γίνεται και η «πασαρέλα». Πολλές οι καφετέριες  και τα μπαράκια, σε κάθε  στενό, για τους νέους   και για περαστικούς.  Λίγα τα   πολύωρα  «στέκια».

      Το ενδιαφέρον πολλών στρέφεται στη μέτρια πνευματική και καλλιτεχνική κί­νηση. Η Φιλολογική Στέγη Πειραιά, η Εταιρεία Γραμμάτων και Τεχνών Πει­ραιά, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, το Γαλλι­κό Ινστιτούτο, ο «Ζήνων», ο Πολυχώρος στα Καμίνια και άλλες οργανώσεις είναι μερικά από τα «πνευματικά στέκια» που επιμένουν  ακόμα.

                                          ΟΙ   ΚΑΤΟΙΚΟΙ     ΤΟΥ    ΠΕΙΡΑΙΑ 

    Σήμερα ο Πειραιάς  δεν έχει  την  Τρούμπα με το έντονο χρώμα της, τα καμπαρέ και τα άλλα  ύποπτα κέντρα λιγόστεψαν, το ίδιο  και οι έγχρωμοι, που στα  1983-1986  είχαν δημιουργήσει  «γκέτο»  εκεί, η οδός Φίλωνος,  από τη Β. Γεωργίου  ως τη Σκουζέ έχει   γεμίσει παπουτσάδικα. Το ίδιο   και η Νοταρά έχει γίνει πιο εμπορική, αν και είναι στενός δρόμος.

    Σήμερα η  άλλοτε εργατούπολη,  η ρομαντική  αν θέλετε,  έχει   αλλάξει  πρόσωπο και εμφάνιση.  Τα ίχνη των αλλαγών  είναι εμ­φανή σε κάθε βήμα των κατοί­κων και των επισκεπτών. Νέα  πολυώροφα  κτίρια, νέοι πεζόδρομοι, διαμόρφωση της Πλατείας Κοραή και άλλων πλατειών, νέα οδοσήμανση,  και  άλλα.

     Όμως από μακριά  ο Πειραιάς φαίνεται σαν ένα τσιμεντένιο τέρας.

                                        ΜΕΓΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ

         Ο Πειραιάς είναι πόλη της ημέρας. Και είναι επόμενο, αφού είναι η ναυτι­κή πρωτεύουσα, με τα πολλά ναυτικά γραφεία, με τους διακινούμε­νους ναυτικούς και τις άλλες δραστη­ριότητες, που σταματούν μετά το με­σημέρι. Έτσι, το δειλινό βρίσκει τον Πειραιά ήρεμο, και τα ενδιαφέροντα των κατοίκων του στραμμένα στην ψυ­χαγωγία, στα λιγοστά καφενεία που απόμειναν, κυρίως στην περιφέρεια, στα ζαχαροπλαστεία, στις καφετερίες και στα πολλά φαστφουντάδικα  που ξεφύτρωσαν το ένα μετά το άλλο μετά το 1983 - για τη νεολαία, που κι αυτή αργά το βράδυ αποσύρεται στους περιφερειακούς  Δήμους.

                                                      Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

        Ήρεμος αλλά και άγριος συνάμα είναι ο Πειραιάς της νύχτας. Ήρεμος με τις  πολλές  κάθε λογής  ταβέρνες  και άλλα  φαγάδικα  του Προφήτη Ηλία, του Μικρολίμανου, του Ν. Φαλήρου και της Πειραϊκής, αλλά και τα πολύβουα μπαράκια της Ακτής Πρωτοψάλτη, εκεί που  από τη δεκαετία του 50 μονοπωλούσε  η ταβέρνα  «Λάμψη της Σελήνης». Άγριος  από την άλλη πλευρά  του λιμανιού  με τα καμπαρέ  που απόμειναν και τα άλλα  κέντρα  της περιοχής Τρούμπας με την παλιά της φήμη, για τους κυρίως ξένους  και γενικά ναυτικούς,  που κυκλοφορούν εκεί.  Εφυγαν  το 1968 οι ιερόδουλες, χάθηκε  η παλιά  βρώμικη  «δόξα» της,  αλλά το όνομα  και ένα μέρος  από το παρελθόν έμειναν.

                                                         ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ

     Το  ξεχωριστό χρώμα  που έδιναν  νύχτα - μέρα  στις αρχές της δεκαετίας του  90,  στον Πειραιά, οι χιλιάδες έγχρωμοι, ναυτικοί και άλλοι, που κυκλοφορούσαν  κυρίως στην περιοχή της Τρούμπας,  έχει κάπως ξεθωριάσει. Τα  στοιχεία που κάπου - κάπου μαύριζαν  το ποινικό του μητρώο,  τώρα έχουν  μειωθεί.

     Η εγκληματικότητα στον Πειραιά, το μεγάλο αυτό λιμάνι της Μεσογείου, είναι μικρή  σε σχέση με άλλα λιμάνια.  Γιατί πέραν των  άλλων έγινε  και αποκέντρωση του λιμανιού  δυτικά, προς  τη  Δραπετσώνα, το Κερατσίνι, το Πέραμα.

                                                               Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

       Από την τουριστική πλευρά, ο Πει­ραιάς είναι περισσότερο κέντρο διακί­νησης. Τα καραβάνια των τουριστών περνούν από τον Πειραιά, αλλά δε μένουν. Λίγοι αναλογικά  εκείνοι  που διαμένουν στα ξενοδοχεία  ΜΥΣΤΡΑΛ, ΣΑΒΟΫ,  ΝΟΥΦΑΡΑ και μερικά  άλλα. Παρ' όλα αυτά, ο Πειραιάς συμμετέχει σε μεγάλο ποσοστό στο συναλλαγματικό όφελος που προέρχε­ται από τον τουρισμό. Θα ήταν δυνατό να έχει περισσότερα οφέλη, αν είχαν αξιοποιηθεί και προβληθεί διάφορα αξιοθέατα, όπως τα Θεμιστόκλεια Τεί­χη, η σπηλιά της Αρετούσας, το Σηράγγιο - σπηλιά του Παρασκευά, το «Φονικό δικαστή­ριο», η Ηετιωνεία Ακτή, το Δημοτικό Θέατρο, ένα από τα ωραιότερα κτί­ρια σε λιτή νεοκλασική γραμμή, το Ναυτικό  Μουσείο, η Δημοτική Πινακοθήκη,  το Αρχαιολογικό Μουσείο, το αρχαίο θέατρο, το Βεάκειο  θέατρο, τα νεοκλασικά κτίρια, που  είναι δυνατό να συγκινή­σουν ξένους και Έλληνες.

       Είπαμε στην αρχή ότι η μεγάλη κίνη­ση στον Πειραιά σημειώνεται το πρωί, τις εργάσιμες μέρες. Κίνηση πάρα πο­λύ μεγάλη, σε σχέση με την ηρεμία του δειλινού, που δημιουργεί κυκλοφορια­κό αδιαχώρητο στο τροχοφόρα. Φαινό­μενο που προκαλεί παροδικό υδροκεφαλισμό, αφού συγκεντρώνει κόσμο απ' όλους τους γύρω Δήμους και από τα νησιά  του  Σαρωνικού, που μετά το μεσημέρι επιστρέφουν στις εστίες τους.

                                                                                                  ΒΑΣΙΛΗΣ  Π. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ
                                                                                                Δημοσιογράφος-ερευνητής

                                                                                                              2-4-2005

©  KOUTOUZIS.GR  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται  μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

Αρχή σελίδας