Ο Νικόλαος Δημ.  Μελετόπουλος (1814 — 1878) ήταν ένας  από τους  πρώτους  οικιστές  του   Πειραιά και μεγαλοκτηματίας.  Γεννήθηκε στο Αργος.  Παντρεύτηκε την επίσης Αργείτισα  Μαριάννα (1825- ;) το γένος Αναστασίου Μπόνη. Σημαντικός οικονομικός παράγων του Πειραιά, το   1844  ίδρυσε την πρώτη  Τράπεζα του επινείου.  Το  1865, στη συνοικία Καραβά, ίδρυσε με δαπάνες του  τη  «Σχολή  Απόρων Παίδων Ν. Μελετόπουλου».     

      Το 1869 δώρισε οικόπεδο στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο για την ανέγερση Ναυτικού Ασύλου. Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος (1852-1866) πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου (1855-1858, 1874-1878), μέλος του Αδελφάτου Τζανείου Δημοτικού Νοσοκομείου.

      Στη  δεξιά πλευρά του σταθμού Πελοποννήσου, στον Πειραιά, βρισκόταν το σύμπλεγμα συνοικιών που ιδρύθηκαν περίπου το έτος 1840, και αποτελού­σαν τότε μία συνοικία με διάφορες ονομασίες, όπως ΒΩΚΟΥ  ή ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ή ΚΑΡΑΒΑΣ ή ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ - που χτίστηκε σε οικόπεδα που πούλησε ο μεγαλοκτηματίας Νικόλαος Μελετόπουλος.

    Μεταξύ των οδών Δερβενακίων - Σαλαμίνος - Αρτεμισίου και Παλαμηδίου βρισκόταν ο «Μέγας Κήπος Νικ. Μελετόπουλου» ο οποίος και οικοπεδοποιήθηκε.

    Η περιοχή ονομάστηκε  και «Νεάπολη».

    Κτήματα ο Ν.Μελετόπουλος είχε και προς τον Αγιο Δημήτρη -Κερατσίνι,  κι  ακόμη στη Χαραυγή Κερατσινίου και τη Δραπετσώνα, τα οποία διακατέχει το Δημόσιο και οι Δήμοι αλλά τα διεκδικούν δικαστικά  οι κληρονόμοι του Αιμιλία χήρα Αλεξ. Μελετοπούλου, 2.Αναστάσιος Μελετόπουλος του Αλεξάνδρου, 3. Σπυρίδων Μελετόπουλος του Αλεξάνδρου, 4. Θεοδώρα χήρα Ιωάννου Μπενετάτου, το γένος Αναστασίου Παντελάκη, 5. Ευφροσύνη θυγ. Αναστασίου Παντελάκη, ό.Ανδρέας Παντελάκης του Αναστασίου, 7. Μιλτιάδης Αρβανιτίδης του Βασιλείου, 8. Μαρία - Ελένη χήρα Διονυσίου- Γουλιέλμου Δρόσου, το γένος Λαυρεντίου (Ιωάννου-Λορέντζου) Μελετοπούλου, 9. Αλέξανδρος Μελετόπουλος του Λαυρεντίου, 10. Πόπη - Ζαννίν συζ. Πασχάλη Σταυρίδη, το γένος Αλεξάνδρου Ν. Μελετοπούλου, 11. Μαρίνα Παπατσώνη του Όθωνος, 12. Ιωάννης Παπατσώνης του Όθωνος, 13. Ελένη χήρα Όθωνος Παπατσώνη, 14. Σταύρος Νησιώτης του Λεωνίδα και 15. Ελένη συζ. Βασ. Κουρτάκη, οι οποίοι βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη με το Δήμο Κερατσινίου Δραπετσώνας.

   Ο Νικόλαος και η  Μαριάνα απόκτησαν 12 παιδιά:

1) Σωτήριος ;;;;

2) Γεώργιος ;;;;

3) Δημήτριος (1842-1920) σύζυγος Ιουλίας το γένος Ιωσήφ Μοράλη,

     γιος Νικόλαος Δ. Μελετόπουλος (1898- ;) + Πόπη Λυκουρέζου.

4) Αικατερίνη (1843-1844)

5) Αναστάσιος (1845-1882) σύζυγος Ελένης  παιδιά τους  Νικόλαος και Στέφανος

5) Πολυξένη (1846- ;) σύζυγος Κωνστ. Βερσή

7) Ιωάννης ή Βατίκος (1848-1894)

8) Ελένη (1850-1871) σύζυγος Χ. Σταμόπουλου

9) Ελισάβετ (1853- ;) σύζυγος Αλέξανδρου Ρετσίνα

10) Αλέξανδρος (1855- 1927) σύζυγος Μαρίας  το γένος Λορέντζου Καμπάνη από τη Μύκονο. Δείτε περισσότερα πιο κάτω.  

      Λαυρέντης 25 Jan 1897 -. 02 Jan 1965 + Λιλή Παπαλουκά

                        Μελετοπούλου Μαρία+  Διονύσιος Γουλιέλμος Δρόσος

                                            Μαρία

                                            Αλεξάνδρα

                        Μελετόπουλος  Αλέκος( πέθανε 2009)  + Παμπούκη  Εφη

                                            ΛΩΡΗΣ + Σκαφίδα Ελένη

                                            Λάουρα

        Ιωάννης (1903-1980) + Λιζα Στυλιανού (+1985) Δείτε περισσότερα πιο κάτω.  

11) Θεόδωρος (1856- ;)

12) Ολυμπία (1861 στη Μύκονο- 7-9-1923 ) σύζυγος Δ. Σούτζου (14 Oct 1882 Πειραιάς- 18 Sep 1904)

                  Ελπίς+ Χάρολδ Μέρλιν

                  Νικόλαος + Αντωνία Χάγκερ

                  Αλέξανδρος + Σούτσου Ευφροσύνη

                  Ευάγγελος+ Ελι Ραλλού Σούτσου

 Ο   Αλέξανδρος  Ν. Μελετόπουλος  σπούδασε  αρχαιολογία και νομισματική στο Παρίσι και ανέπτυξε έντονη επιστημονική, κοινωνική και πολιτική δράση. Διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος (1883-1887, 1912-1914), πολιτικός σύμβουλος του δημάρχου Θ. Ρετσίνα (1889-1895) και δημιούργησε σημαντική συλλογή αρχαίων νομισμάτων  που τον κατάλογό της τύπωσε στα 1884,  τμήμα της οποίας δώρισε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Ηταν ένας από τους  συνεργάτες του πρώτου φύλλου του περιοδικού «ΑΠΟΛΛΩΝ» του Μαϊου του 1883.

Tον   Ιωάννη  Μελετόπουλο   γνώρισα  το 1075   στο  τυπογραφeίο  του Nίκου   ΦραγΚούλη     Κολοκοτρώνη  38  στον  Πειραιά  όπου τύπωνα    την  εφημερίδα μου  ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ   και κάναμε  πολλές φορές  παρέα    συζητώντας   διάφορα Θέματα   αναγνωρίζoντας  τη  δουλειά μου.

      Η συμβολή του Αλέξανδρου  Μελετόπουλου στη  σπουδή και την ερευνά της τοπικής  ιστορίας υπήρξε  αξιόλογη. Παράλ­ληλα ασχολήθηκε με τη νομισματική επιστήμη και κατόρθωσε να καταρτίσει μία από τις πληρέστερες, στην εποχή του, συλλογές αρχαίων νομισμάτων, και στάθηκε  μοναδικός συλλέκτης αρχαίων επιγραφών και σ' αυτόν οφείλεται ή δημοσίευση της συγγραφής των όρων  κατασκευής της Σκευοθήκης του Φίλωνος, ενός από τα σημαντικότερα έργα του αρχαίου Πειραιά. («Πειραϊκαί αρχαιότητες: Ανέκδοτος επιγραφή. Η Σκευοθήκη του Φίλωνος». Εν Α­θήναις, 1882). Η επιγραφή αυτή, που βρέθηκε, όπως γράφει ο ίδιος ο Μελε­τόπουλος, «εν τω μυχώ του λιμένος Ζέας, παρά την διασταύρωσιν του οδών Σωτείρας καί ανωνύμου, κάτωθεν του εν Μουνιχία θεάτρου»  και αποτελείται από 97 στίχους με 54 γράμματα σε καθένα απ' αυτούς, υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, όχι μόνο γιατί μας πληροφόρησε πώς ήταν κατασκευασμένη ή περίφημη «Σκευοθήκη του Φίλωνος». αλλά και γιατί έδωσε παράλληλα τη δυνατότητα στους νεώτερους να σχηματίσουν μια πληρέστερη ιδέα για τα τεχνικά έργα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Τη σπου­δαιότητα της επιγραφής, σαν πρωτότυπης αυθεντικής πηγής της ναυτικής ι­στορίας των Αθηνών και της τοπογραφίας του αρχαίου Πειραιώς, καταδείχνει άλλωστε και το γεγονός ότι ασχολήθηκαν, κατά καιρούς, μ' αυτήν οι  διαπρεπέστεροι δικοί μας και ξένοι αρχαιολόγοι.

       Έκτος όμως από τη συγγραφή των όρων κατασκευής της «Σκευοθήκης του Φίλωνος», πού βρίσκεται σήμερα στο επιγραφικό μουσείο Αθηνών, στον Αλ. Μελετόπουλο οφείλεται ή συλλογή και πολλών άλλων επιγραφών και λοιπών αρχαιολογικών ευρημάτων, που πρόσφερε αργότερα στο επιγραφικό μουσείο καθώς και στα αρχαιολογικά μουσεία Αθηνών και  Πειραιώς, ενώ  και το υπόλοιπο μέρος της αρχαιολογικής συλλογής του από 115 αντικείμενα, δωρίθηκε μετά το θάνατό του στο Αρχαιολογικό Μουσείο  Πειραιά από το  γιο του Ιωάννη  Μελετόπουλο.

 Ο   Ιωάννης Αλεξ. Μελετόπουλος (1903-1980) γιος του Αλέξανδρου,  γεννήθηκε στον  Πειραιά. Δικηγόρος παρ'  Αρείω  Πάγω     ανέπτυξε  κοινωνική και συγγραφική δραστηριότητα. Χρημάτισε γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας (1967-1976) και έφορος του Εθνικού και Ιστορικού Μουσείου. Διετέλεσε πρόεδρος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου των δημοσίων Πειραϊκών Σχολών, δημοτικός σύμβουλος (1947-1950) και μέλος του Αδελφάτου του Τζανείου.

     Εκ των   ιδρυτών   και   μεγάλων   ευεργετών   του   Ναυτικού   Μουσείου της Ελλάδος,  ιδρυτής του  Ιστορικού Αρχείου του δήμου  Πει­ραιώς   και   Ιδρυτής   και   μέγας  δωρητής   της   Δημοτικής   Βιβλιοθήκης   Μυκόνου,  στην πλατεία της Αγίας Κυριακής  την   οποία    στέγασε  στο αρχοντικό Καμπάνη του 1735, που ανήκε στην οικογένεια Μαυρογέννη και ανακαινίσθηκε με δωρεά του Ιωάννη Μελετόπουλου.
      Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει περίπου 10.000 τόμους βιβλίων από την δωρεά του ιστοριοδίφη Αλέξανδρου Μελετόπουλου και άλλων δωρητών. Ανάμεσα στα εκθέματά της περιλαμβάνονται έγγραφα του 18ου και 19ου αιώνα, μια πλούσια συλλογή από φωτογραφικό υλικό καθώς και μια σπάνια συλλογή από αρχαία νομίσματα και παλιές σφραγίδες.  

     Εκ των ιδρυτών και πρώτος πρόεδρος της Νομισματικής Εταιρείας.

    Εκδόσεις : Έξέδωκε: «Το δικαιοστάσιον της 'Εφέσσου» (1936), «Δικαστικά πινάκια» «Πειραϊκά» (1945), «Το πρώ­τον στάδιον της πόλεως Πειραι­ώς» (1948), «Καθορισμός πύλης πειραϊκού περιβόλου», «Πράσις επί λύσει» (1949), «Αρχαιότη­τες του λιμένας Πειραιώς» (1949), «Πειραϊκαί αρχαιότη­τες» (1960), «Όδηγός Εθνικού Ιστορικού Μουσείου» (1964), «Εικόνες του Αγώνος, Ι. Μα­κρυγιάννη - Π. Ζωγράφου» (1966 και 1972), «Το Ναυτικό του '21» (1971), «Η δευτέρα μεγάλη εξόρμησις εις την λαϊκήν εικονογραφίαν» (1973), «Η έκθεσις της Ιστορίας της Φιλικής Εταί­ρας εν τω Έθνικώ Ίστορικώ Μουσείω» (1964), «"Εκθεσις -Προσωπογραφιών αγωνιστών του 1821 εν τω Έθνικώ Ίστορικώ  Μουσείω» (1971), «Ή Φιλική Εταιρεία - 'Αρχείον Π. Σέκερη» 1967), «"Εγγραφα "Οθωνικής εποχής. Το σύνταγμα του 1844» (1972), «Το Πάνθεον του 21» (1976), «Ή ιστορία της νεωτέρας  Ελλάδος εις την λαϊκήν εικονογραφίαν»  ( 1968), «Προσωπογραφίαι αγωνιστών του 1821 του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου» (1976), «Γεράσιμος Πιτσαμάνος» (1977), «Γνώμαι επιφανών "Ελλήνων και ξένων περί της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου» (1977), «Ή ναυμαχία της Ναυπάκτου» (1978», «Τα πρώτα  έτη της 'Οθωνικής εποχής εις τας υδατογραφίας του Κολν  Μπέργκερ» (1976), «Λαϊκαί  εικόνες της Ελληνικής ιστορίας   Νεωτέρων χρόνων» (1976), «Λεύκωμα της Ελληνικής ιστορίας» (1976) και πολλά ξενόγλωσσα.

     Ηταν ένας εκ  των συντακτών της παλαιάς Μεγάλης Ελληνικής εγκυκλοπαίδειας και συνεργάτης της  Εγκυκλοπαίδειας  του  «ΗΛΙΟΥ».

     Δώρισε:

α) Στο Δήμο Πειραιά: Το  οικογενειακό  αρχείο  του και της οικογενείας του, το όποιο  έγινε η βάση του Ιστορικού αρχείου της πόλης.  Χάλκινο  ανδριάντα του Θεμιστοκλέους, έργο  Ελληνα γλύπτη ο οποίος τοποθετήθηκε   στο χώρο που ήταν παλιά το Ρολόϊ. Χάλκινο  άγαλμα του 'Ελευθέριου  Βενιζέλου,έργο επίσης Ελληνα  γλύπτη, το οποίο τοποθετήθηκε  στον κήπο απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο.   Χάλκινη  προτομή του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη, έργο  του παλαιού γλύπτη Δρόση, η οποία  τοποθετήθηκε   στη  μικρή  πλατεία   μπροστά  στο  ναό  του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου ήταν άλλοτε η οικία  του  Υδραίου  Ναυάρχου.

β)  Στο αρχαιολογικό μουσείο  Πειραιώς: Όλόκληρη  τη  συλλογή του από  116 αρχαιολογικά  αντικείμενα   προερχόμενα  κυρίως  από τον Πειραιά.

γ) Στο Ναυτικό Μουσείο  της Ελλάδος: Ελαιογραφίες  αγωνιστών του 21  ομοιώματα πυροβόλων, μετάλλια, έγγρα­φα κ.λ.π.

δ) Στο  Δήμο Μυκόνου: Γήπεδο  για την κατασκευή υδατοδεξαμενής, καθώς και ένα δενδροφυτεμένο  κτήμα του  στο κέντρο  της πόλης, εντός του οποίου υπάρχει εκκλησία των Ταξιαρχών,  για να χρησιμεύσει  ως Δημοτικός κήπος.

ε) Στην Ιστορική  και Έθνολογική   Εταιρεία  της Ελλάδος: Αγάλματα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του Γεωργίου Α' και του Γεωργίου Καραϊσκάκη, και προτομές των: Παπαφλέσσα, Φαβιέρου, Μιαούλη και Παπούλα, ανάγλυφους δε προτομές  των Κριεζή, Σκουφά και  Σατωμπριάν.  Επίσης διάφορα κειμήλια και ενθύμια των αγώνων του έθνους, έγγραφα, βιβλία, όργανα, αγαλματίδια των Τσακάλωφ. Αρματωλού, ευζώνου και άλλα.

 ζ) Στο Πολεμικό Μουσείο της Ελλάδος χάλκινες προτομές του Γρηγορίου του  Ε, του Καποδίστρια  και άλλα.  

     Τιμητικές  διακρίσεις: Χρυσούς Σταυρός Γεωργίου Α', αργυρούν μετάλλιον της Ακαδημίας Αθηνών, χρυσούν μετάλλιον του δήμου Μυκόνου.

     Επίτιμος πρόεδρος και μέγας ευεργέτης του Ναυτικού Μου­σείου της Ελλάδος, μέγας ευεργέτης της Ιστορικής και Ε­θνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, επίτιμος πολίτης και μέ­γας ευεργέτης Μυκόνου, της οποίας μία οδός φέρει το όνομα του.

     Το αρχοντικό του Νίκου Μελετόπουλου  ήταν ένα από τα πιο διακριμένα της εποχής  του. Στο άκρο της  Ζέας  προς τη Φρεατίδα, ήταν τα κτίρια του Μελετόπουλου,  που  αργότερα αγοράσθηκαν  από τη Βασίλισσα  Ολγα   και διαμορφώθηκαν  σε  Ρωσικό Νοσοκομείο (σήμερα  Ναυτικό).

                                                                                   Βασίλης  Παν. Κουτουζής

                                                                                  Δημοσιογράφος ερευνητής

                                                                                                                       28-4-11

Πηγές:  Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΥ, ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΕΙΡΑΪΚΗΣ ΖΩΗΣ Γιάννη Χατζημανωλάκη, διάφορες δημοσιεύσεις, STEFANOS ZANNOS,  ΕΛΙΑ, Προσωπικές εμπειρίες.    

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Δεκτή κάθε πληροφορία που μπορεί να τροποποιήσει   ή να συμπληρώσει προς  το καλύτερο  το παρόν άρθρο.

 © KOUTOUZIS NEWS  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

Κεντρική σελίδα