ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑ

ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Η ηλεκτρονική επιστολή μιας αναγνώστριας που μας ζητούσε στοιχεία για το παλιό ξενοδοχείο του Πειραιά «ΑΙΝΟΣ», μας έβαλε τη σκέψη να αναρωτηθούμε ποια ήταν τα παλιά ξενοδοχεία του Πειραιά, ποια η ιστορία τους, και τι έχει απομείνει από αυτά σήμερα.

Σε ότι αφορά στο «ΑΙΝΟΣ» από το όνομα των βουνών της Θράκης ή της Κεφαλονιάς, εικάζεται ότι ο ιδρυτής του θα πρέπει να καταγόταν από τη Θράκη ή την Κεφαλονιά.

Αν ο ιδρυτής του ήταν από τη Θράκη, θα μπορούσε να έχει μετονομαστεί σε «ΕΒΡΟΣ», παλιό ξενοδοχείο του Πειροιά που βρισκόταν στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως.

Ετσι αρχίσαμε το ψάξιμο...γύρω από αυτούς που γνώριζαν ή ασχολούνται με τον παλιό Πειραιά.

Τελικά μετά, μετά από καιρό, με πληροφορίες από τον Δημήτρη Κρασονικολάκη, ο Δημοσθένης Μπούκης του Γιάννη, εντόπισε το ξενοδοχείο αυτό σε φωτογραφία που έχει τραβήξει ο ίδιος,, και μας την έστειλε με ι μέιλ.

Το ξενοδοχείο αυτό βρισκόταν στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως 14, είναι το κτίριο που βλέπετε.

Το ξενοδοχείο, λοιπόν, βρέθηκε, να δούμε αν θα βρεθεί και τι απέγινε το μωρό.

Στον ίδιο δρόμο βρισκόταν και τα ξενοδοχείο «ΣΠΑΡΤΗ».

Ένα άλλο ξενοδοχείο με το όνομα «ΣΠΑΡΤΗ» βρίσκεται σήμερα Καποδιστρίου 18 και Ναυαρίνου, σένα παλιό νεοκλασικό.

Το πρώτο ξενοδοχείο στον Πειραιά ήταν το πανδοχείο του Γιαννακού Τζελέπη (1829)στην ομώνυμη ακτή.

Ακολούθησε «το χάνι του Βώκου» 12 δωματίων (1836) δίπλα στην τότε Σχολή Ευελπίδων - το σημερινό λεγόμενο οικόπεδο

του ΙΚΑ - και τη σημερινή Δημοτική Βιβλιοθήκη – Παλιό Ταχυδρομείο.

Αλλα ήταν το «Μεγάλη Ελλάς» Γούναρη και Φωκίωνος - σήμερα το κτίριο νοικιάζεται-, το «Λακωνία» στην οδό Γούναρη και «Ο Πειραιεύς» στην Ακτή Μιαούλη. (φωτό από το http://www.flickr.com/photos/ml_p/)

Η ΚΟΜΜΑΝΤΑΤΟΥΡ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Στην καρδιά του Πειραιά κρατώντας κρυμμένο ένα μεγάλο μυστικό, περιμένουν τα δύο διατηρητέα κτίρια επί των οδών Φίλωνος 117 - 119, Σκουζέ και Νοταρά 116 όπου στεγάζονταν τα παλιά ξενοδοχεία «Σικάγο» και «Φαίδρα» ή «Γαλλία».

Εκεί στεγαζόταν η «Κομαντατούρ» του Πειραιά».

Η Μαίρη Αδαμοπούλου έγραψε σχετικά 20 Απριλίου 2010 στα ΝΕΑ.

«Εντυπωσιακά - αν και ερειπωμένα - στέκουν στην καρδιά του Πειραιά κρατώντας κρυμμένο ένα μεγάλο μυστικό. Διότι οι περισσότεροι γνωρίζουν τα δύο διατηρητέα κτίρια επί των οδών Φίλωνος 119, Σκουζέ και Νοταρά 116 ως τα παλιά ξενοδοχεία «Σικάγο» και «Φαίδρα». Ελάχιστοι όμως είναι εκείνοι που γνωρίζουν πως εκεί είχε την έδρα του το διοικητήριο των Γερμανών στον Πειραιά, αντίστοιχο της Κομαντατούρ της οδού Κοραή στην Αθήνα, από το 1941 έως το 1945.

Ενα πορτρέτο του Αδόλφου Χίτλερ, ένας ένστολος γερμανός υποδεκανέας που διαβάζει την εφημερίδα του, ένας υπολοχαγός που κάθεται μπροστά σε ένα τραπέζι με ένα ποτήρι μπίρα και το πορτρέτο μιας κοπέλας είναι μερικές μόνο από τις πολύχρωμες ζωγραφιές που εντοπίστηκαν από ειδικούς συντηρητές στα δωμάτια και τους διαδρόμους του ξενοδοχείου «Σικάγο» και έρχονται να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά του.

Περισσότερο ενδιαφέρον έχουν όμως οι γελοιογραφίες, που θα μπορούσαν να έχουν ξεπηδήσει από σελίδες κόμικς:

ένας στρατιώτης βγαίνει από ένα καράβι και σβήνει έναν φάρο. Ενας υπερμεγέθης αξιωματικός στέκει πίσω από το γραφείο του, ενώ μπροστά του βρίσκεται σχεδόν αόρατος ένας στρατιώτης.

Για την εποχή όμως φαίνεται πως μιλά περισσότερο μια άλλη σκηνή: πάνω στον χάρτη της Αγγλίας κάθεται ένα λιοντάρι που πέρδεται από τον φόβο του καθώς το πλησιάζει ένα υποβρύχιο με κανόνι, πάνω στο οποίο βρίσκεται ένας ναύτης!
«Πρόκειται για ένα συνδυασμό γκράφιτι και ζωγραφικής», εξηγεί στα «ΝΕΑ» έμπειρος συντηρητής. «Μπορούμε να διακρίνουμε το χέρι ενός καλού ζωγράφου που γνώριζε και την τεχνική της γελοιογραφίας και σχολίαζε τα γεγονότα της εποχής του. Αν ερευνηθεί ο χώρος περισσότερο, είναι πιθανό να βρεθούν και πιο πλούσιες σκηνές». Η ταυτότητα του καλλιτέχνη δεν μπορεί να βρεθεί, αλλά η περίπτωση του Πειραιά δεν ταυτίζεται με εκείνη της Κομαντατούρ της Αθήνας, όπου τα γκράφιτι έχουν γίνει από τους κρατουμένους. Στο Διοικητήριο του Πειραιά τους τοίχους ζωγράφιζαν στρατιώτες ή αξιωματικοί που εργάζονταν και ίσως διέμεναν στο κτίριο.

Τα κτίρια που ανεγέρθηκαν τη δεκαετία του ΄30 και λειτουργούσαν ώς τη δεκαετία του ΄80 κηρύχθηκαν διατηρητέα το 1986. Ακόμη και τότε όμως ούτε το υπουργείο Πολιτισμού γνώριζε για τη χρήση του ως διοικητηρίου των Γερμανών, παρά το γεγονός ότι ήταν γνωστό σε όσους συχνάζουν στην περιοχή.

Τα δύο συνεργαζόμενα ξενοδοχεία είναι από τα πρώτα πολυώροφα κτίρια του Πειραιά που επικοινωνούσαν στον τρίτο όροφο και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου με μωσαϊκά εποχής, μνημειακή μαρμάρινη σκάλα και ανελκυστήρα με σιδερένια κιγκλιδώματα.

Οσο για την τύχη των σκίτσων; Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων έδωσε μεν την άδεια στους ιδιοκτήτες να ανακατασκευάσουν το εσωτερικό των κτιρίων, αφού όμως πρώτα διερευνηθεί αν υπάρχουν και άλλα σχέδια κρυμμένα στους τοίχους. Οπότε και θα αξιολογηθούν, ώστε να βρεθεί λύση για την επιτόπου διατήρησή τους ή την αποκόλλησή τους.

Στο Διοικητήριο του Πειραιά τους τοίχους ζωγράφιζαν στρατιώτες ή αξιωματικοί που εργάζονταν και ίσως διέμεναν στο κτίριο»

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΩΣ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ

Με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1552/23142/9-6-1986 απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού - ΦΕΚ 540/Β/4-8-1986 χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα. Λέει η απόφαση:

Χαρακτηρισμός ως έργων τέχνης α) του κτιρίου ιδιοκτησίας Νικ. Μιχαηλίδη (πρώην Ξενοδοχείο Γαλλία) στις οδούς Φίλωνος 117 και (διαμπερές) Νοταρά 114 στον Πειραιά και β) του "Μεγάρου Ποτόγλου" (πρώην Ξενοδοχείο "Σικάγο"), στις οδούς Φίλωνος 119, Νοταρά 116 και Σκουζέ στον Πειραιά.

"Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με το Ν. 1469/50 τα παρακάτω κτίρια στον Πειραιά, γιατί παρουσιάζουν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα κτιρίων ειδικής χρήσης της εποχής του Μεσοπολέμου.
α) Το κτίριο της ιδιοκτησίας Νικ. Μιχαηλίδη (πρώην Ξενοδοχείο Γαλλία) στις οδούς Φίλωνος 117 και Νοταρά 114 στον Πειραιά.
Είναι κτίριο τριώροφο με όψεις σε δύο παράλληλους δρόμους. Κτίστηκε το 1929 και λειτούργησε αρχικά ως κλινική. Χαρακτηρίζεται από συμμετρία στην διαμόρφωση των όψεων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επιμέρους μορφολογικά στοιχεία του κτιρίου, όπως είναι τα τονισμένα πλαίσια των ανοιγμάτων, τα ανάγλυφα φυτικά διακοσμητικά μοτίβα, οι σιδεριές των μπαλκονιών, τα μαρμάρινα φουρούσια, οι παραστάσεις των μεγάλων ανοιγμάτων του ισογείου, η θύρα εισόδου και το στέγαστρο κ.ά.

β) Το "Μέγαρο Ποτόγλου" (πρώην Ξενοδοχείο "Σικάγο"), στις οδούς Φίλωνος 119, Νοταρά 116 και Σκουζέ, ιδιοκτησίας κληρονόμων Μιχαήλ Ποτόγλου.
Είναι ένα από τα πρώτα πολυώροφα κτίρια του Πειραιά με όψεις σε τρεις δρόμους που χαρακτηρίζονται από λιτότητα και συμμετρία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εναλλάξ τοποθέτηση των μπαλκονιών που φέρουν αξιόλογα σιδηρά κιγκλιδώματα και τονίζονται με διακοσμητικά φουρούσια απλής μορφής, καθώς και το τελείωμα της στέγης με τις ρολέττες, τις διακοσμητικές σταγόνες και τους γεισίποδες.
Τα δύο κτίρια αυτά βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο του Πειραιά και αποτελούν τεκμήρια της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής στον 20ον αιώνα".

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ

Είναι αρκετά τα παλιά ξενοδοχεία καθώς και άλλα κτίρια του Πειραιά που θα μπορούσαν να ανακαινιστούν και να επαναλειτουργήσουν. Αλλά, ως γνωστόν οι καιροί είναι δύσκολοι.

Μια αποκατάσταση κτιρίου έχει ήδη ολοκληρωθεί από το 1995. Πρόκειται για το παλιό ξενοδοχείο « Παρθενών» στην Αγία Τριάδα, που έχει μετασκευαστεί στο εμπορικό κέντρο «Το Ρολόι».

Το αρχικό νεοκλασικό κτίριο που εκτείνεται στους δρόμους Εθνικής Αντίστασης, Τσαμαδού και Μακράς Στοάς είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του 1880. Το 1994 άρχισε να αναπαλαιώνεται , και μετασκευάστηκε σε εμπορικό κέντρο με προσθήκη ορόφου, συνολικό εμβαδό 3.500 τμ.

Οι φωτογραφίες είναι από το http://www.flickr.com/photos/ml_p/

Μέχρι το 1994 ανάμεσα στο κτίριο και στην Εμπορική Τράπεζα πρόβαλε η πινακίδα «ΠΑΡΘΕΝΩΝ» την οποία θυμόμαστε καλά.

Στην απέναντι γωνία στέκουν τα ερείπια του ακόμη παλιότερου ξενοδοχείου Σπάρτη, που τα αρχιτεκτονικά του γνωρίσματα παραπέμπουν σε εποχή προ του 1870.

ΤΟ ΚΟΝΤΙΝΕΝΤΑΛ ΠΟΥ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΗΚΕ

Το πολυτελές ξενοδοχείο ΚΟΝΤΙΝΕΝΤΑΛ, χτίστηκε τη δημαρχιακή περίοδο (1899-1903) Τρύφωνος Μουτζοπούλου στη γωνία Δ. Γούναρη και Ακτής Ποσειδώνος, σε οικόπεδο του Τζανείου Νοσοκομείου. Ηταν πάντοτε δημοτικό. Λειτούργησε 4 δεκαετίες. Καταστράφηκε σχεδόν ολόκληρο στις 11-1-1944. Διασώθηκε μόνο το ισόγειο με τα μαγαζιά. Τα τελευταία χρόνια κατεδαφίστηκε και το υπόλοιπο για να ανεγερθεί νέο κτίριο, αλλά οι εργασίες σταμάτησαν γιατί βρέθηκαν αρχαιότητες.

Οποιος έχει στοιχεία γι αυτά ή και άλλα παλιά ξενοδοχεία του Πειραιά ας μας τα στείλει να τα συμπληρώσουμε αν θέλει και επωνύμως.

ΒΑΣΙΛΗΣ Π. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

15-7-12

Πηγές: Προσωπικές εμπειρίες, ΤΑ ΝΕΑ, http://www.flickr.com/photos/ml_p/

Κεντρική σελίδα