Προσαρτημένο http://www.koutouzis.gr/trizina.allaxronia.htm

 Η  Κοκκινιά, το  κάστρο,  το  χρώμιο  και  τα  τούβλα

  H  Κοκκινιά  που  βρίσκεται   δυτικά  της Τροιζήνας, έχει κι αυτή  την ιστορία της. Πήρε   το  όνομά  της      από  το κόκκινο   χώμα  της. Σύμφωνα  με  μαρτυρίες  από την περιοχή  αυτή  έπαιρναν  χώμα  οι τουβλοποιοί της  τροιζηνίας  κι έφτιαχναν  τούβλα.   Από  το κτήμα που  Σπυράγγελου Δημητράτου  που μετά  έγραψε  στον     ανιψιό    του  Φώτη   Μεταξά,   τα  Κρικωνέίκα    και άλλα.

  Η  Κοκκινιά    καταγράφηκε   κατά  τη  διαίρεση  του Ελληνικού Κράτους με το ΦΕΚ 19/1834   ως  ανήκουσα  στο  Δήμο  Τροιζήνος     με   10 οικογένειες   και  38 κατοίκους:

Το  1920    ΦΕΚ 244  Α 1921,   είχε:

   φωτό:  www.exploring-greece.gr   

Στην   Κοκκινιά   υπάρχουν τα  ερείπια    και  μεσαίου  μεσαιωνικού  κάστρου  της  Τροιζηνίας, ανάμεσα  Σκαπετίου και  Τροιζήνας  στις Αδέρες   στα 700 μέτρα. Στη βορειοδυτική του άκρη βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου. Μπορεί να  πάει κανείς  εκεί  από  το  Σκαπέττι,  από  χωματόδρομο.Εχει  φανταστική  θέα.  Πρόκειται    για   ένα    από   τα    πιο  από τα πιο ενδιαφέροντα και σημαντικά μνημεία της περιοχής. Ηταν το μεγαλύτερο σε έκταση μεσαιωνικό κάστρο της Τροιζηνίας, και  μάλλον πρόκειται για οχυρωμένο οικισμό που είναι όμως άγνωστος, ανεξερεύνητος και παραμελημένος. Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι κτίστηκε  επί Φραγκοκρατίας τον 13ο ή, το πολύ, τον 14ο αιώνα  επί Μαρτίνου Ζαχαρία.Τα  άλλα είναι της  Χώριζας, του    Ανω  Φαναρίου,  του  Δαμαλά  και  των  Τσελεβίνίων. Ολα   πρέπει να  χτίστηκαν ν το  14^ο  αιώνα.

       Οι  θέσεις των   πέντε  μεσαιωνικών  κάστρων   της  Τροιζηνίας:    χώριζας  Ανω Φαναρίου   Κοκκινιάς    Δαμαλά    Τσελεβινίων.

Η   Κοκκινιά  ήταν  μέρος    του  μεγάλου  κτήματος  του Χλίλ  μπέη, γενάρχη πλούσιας τουρκικής οικογένειας, ο οποίος και αναφέρεται ως πλουσιότατος δυνάστης της Κορίνθου κατά το 1778. 

       Οσο προχωρούσε ο Αγώνας τόσο οι Αγωνιστές ανακτούσαν τα χαμένα εδάφη. Και κάποια έβγαιναν στον πλειστηριασμό. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1822 έγινε η αναφορά για τη  δημοπρασία  τους.  Το κτήμα  της  Κοκκινιάς   το πήραν οι   Τσαμαδοί,  αλλά  φθηνά όπως   είπε   πολύ  αργότερα  ο  βουλευτής   Σπυρίδων Καραμάνος, κατά την  48^η  συνεδρίαση της Βουλής , την    5 Οκτωβ  1865.  Μιλώντας προς την Εθνική αντιπροσωπεία,    τόνισε ότι δεν πρέπει  να πουληθεί  άλλη  Εθνική περιουσία (κτήματα) αντί πινακίου φακής  όπως συνέβη με άλλες προηγούμενες περιπτώσεις.

        Κι όταν ο πρόεδρος της Συνέλευσης  Π. Μαυρομιχάλης του ζήτησε λεπτομέρειες, ανέφερε:

 ==  Για το Λεμονοδάσος του Δαμαλά έδωσαν 75.500 γρόσια, τα μισά σε χρήματα και τα άλλα σε  εθνικά ομόλογα. Ένα κτήμα με ποτιστικές γαίες καλλίστης ποιότητος εκτάσεως 6.000 στρεμμάτων. 

==  Η Κοκκινιά επωλήθη στον  Τσαμαδό αντί  19.000 γροσίων μεγάλο κτήμα με περιβόλια  τρεις νερόμυλους  και άλλα.

Στην  Κοκκινιά   υπήρχαν  λοιπόν   και  τρεις   νερόμυλοι.

    Επί βασιλέως Γεωργίου   του Α,στους   Αντώνιο  και Στ Τσαμαδό   είχε  δοθεί άδεια  για  ορυχείο   για εξόρυξη χρωμίου, ορυκτού  κόκκινου  χρώματος, εξ ου  και  Κοκκινιά, το κτήμα τους στην Κοκκινιά, ανατολικά των ερειπίων του ναού  της Παναγίας, ΦΕΚ   15 1873. 

     Στην  περιοχή της Κοκκινιάς βρίσκεται  ο Προφήτης Ηλίας, που χτίστηκε το 1993 από τον Αριστείδη Ηλία Κατσιάβελα και δωρίθηκε στην ενορία.

    Επίσης  το ναϊδριο  των Αγίου Στυλιανού, Νίκωνος και Αλυπίου που θεμελιώθηκε την 8 Ιουλίου 1974, στο κτήμα των Δημητρίου και Θεοδώρας Κρίκωνα, χτίστηκε με δαπάνη τους και δωρίθηκε στην ενορία του Αγίου Ιωάννη.  Εκεί υπάρχουν οι  τάφοι  των   ιδρυτών   και δωρητών του ναϊδρίου  Δημητρίου και Θεοδώρας Κρίκωνα.  

 Οπως μας  αφηγήθηκε  19-11-09,   ο   γνωστός Ποριώτης κ. Κυριάκος Κωστελένος,κατά την  Κατοχή   στην περιοχή  είχαν  πέσει   δύο  γερμανικά  αεροπλάνα. Ενα στο Σωρό πάνω από το Σκαπέτι, και ένα στο κτήμα τους  στην Κοκκινιά. Αυτό το τελευταίο το φύλαγαν χωροφύλακες, ώσπου το διέλυσαν και το πήραν οι Γερμανοί».

    **** Αυτό  που έπεσε στο Σκαπέτι στη θέση Σορός,  το 1942,  κοντά στο κάστρο της Χώριζας, στο τελευταίο άκρο  των Αδερών,  σιγά-σιγά κομμάτιασε ένας ντόπιος, ο αποκαλούμενος «καλόγηρος»  και το  πούλησε  σαν παλιοσίδερα.

            Οι     έρευνες  του    Χρήστου   Φουρνιάδη  στην   Κοκκινιά   

   Σύμφωνα  με  ομιλία της  αρχαιολόγου  Ελένης   Κονσολάκη ο  αρχαιδίφης   αθηγητής  των  Γαλλικών  Χρήστος  Φουρνιάδης   είχε  περπατήσει  την  Κοκκινιά  σπιθθαμή  προς  σπιθαμή  ψάχνοντας για  αρχαία:

Ο ίδιος   σε  υπόμνημά του με ημερομηνία 5 Σεπτεμβρίου 1958 -  που έστειλε σε πολλούς αποδέκτες, τον Αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο, τους Βασιλείς Παύλο και Φρειδερίκη, τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως, τον Υπουργό Παιδείας, και το Υπουργικό Συμβούλιο-, περιγράφει μια πολύωρη αρχαιολογική εκδρομή, που είχε διοργανώσει ο «κάλλιστος», όπως τον ονομάζει, φίλος του Θεόδωρος Μέλος. Στην εκδρομή αυτή συμμετείχαν και μερικοί άλλοι, που χαρακτηρίζονται από τον Φουρνιάδη ως θερμοί αρχαιόφιλοι: ο Γ. Βλάχος, αγγλομαθής κτηματίας, ο Ιωάννης Λίτσας, κτηματίας και τελειόφοιτος της Γαλλικής Σχολής Saint Paul, o Δ. Μέλος, δάσκαλος και Δ/ντής του Σχολείου του Δαμαλά, και ο Μ. Κατσάβελας. Αφού έφθασαν με λεωφορείο στην αγροικία του Θεόδωρου Μέλου, κοντά στην Ψήφτα, συνέχισαν την περιήγησή τους με ημιόνους. Πρώτα επισκέφθηκαν την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων στο κτήμα του Π. Μέλου. Εκεί, όπως γράφει ο Φουρνιάδης, ανασκίρτησε στη θέα ενός κατάλευκου ιωνικού κιονοκράνου και είδε τρεις μαρμάρινους κίονες, πεσμένους σαν αδέλφια ο ένας δίπλα στον άλλο, που έμοιαζαν να τους εκλιπαρούν να τους ανασηκώσουν και να ξαναβρούν τις βάσεις και τα κιονόκρανά τους. Κατόπιν πήγαν να δουν την ερειπωμένη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, γύρω από την οποία βρήκαν και πολλά άλλα αρχαία ερείπια. Από εκεί, μετά από μια πολύ κουραστική, δίωρη ανάβαση στην οροσειρά Αδέρες, έφθασαν στο βυζαντινό κάστρο της Κοκκινιάς. Μετά από ένα λιτό εκστρατευτικό γεύμα και αφού απόλαυσαν τη μαγευτική θέα του Σαρωνικού που έχει κανείς από εκεί πάνω, πήραν ένα απότομο κατηφορικό μονοπάτι για να γυρίσουν πίσω με τα πόδια. Στο δρόμο της επιστροφής σταμάτησαν για να δουν την καταστραμμένη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, δίπλα στη δεξαμενή του Σπύρου Δημητράτου.

Την επομένη ημέρα ο Φουρνιάδης  επέστρεψε στον Άγιο Γεώργιο για να βρει ένα μεγάλο πιθάρι που του είχαν πει ότι υπάρχει θαμμένο εκεί, και πραγματικά το βρήκε, αλλά δεν μπόρεσε να το μεταφέρει στο Μουσείο του γιατί κινδύνευε να διαλυθεί. Τη μεθεπομένη πήγε για τρίτη φορά στην Τροιζήνα και συνάντησε τον Μανώλη Κρίκωνα, που εργαζόταν στο κτήμα του. Εκείνος του έδωσε τον βοσκό του για να τον οδηγήσει στα ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων. Η εκκλησία αυτή βρίσκεται σε ένα ύψωμα σε κοντινή απόσταση και πάνω από το κτήμα του Μανώλη Κρίκωνα.

Αφού επισκέφθηκε και θαύμασε εκείνη την εκκλησία, ανέβηκε μόνος του ψηλότερα για να βρει ένα αρχαίο υδραγωγείο για το οποίο είχε ακούσει, αλλά περιπλανήθηκε και βρέθηκε σε μια χαράδρα με αιωνόβιες βελανιδιές, όπου πήγαζε το νερό που ποτίζει τα κρικωναίκα κτήματα. Δεν εγκατέλειψε όμως τον σκοπό του και την άλλη μέρα ξαναπήγε στην Τροιζήνα και ζήτησε πάλι τη βοήθεια του Μανώλη Κρίκωνα. Εκείνος αυτή τη φορά του έδωσε μαζί ένα γέροντα εργάτη του, ο οποίος τον οδήγησε τελικά στο υδραγωγείο που αναζητούσε τόσο επίμονα και που βρισκόταν, καθώς διαπίστωσε, περίπου 600-700 μ. ψηλότερα από τους Αγίους Αποστόλους, στο κτήμα του Γεωργίου Κατσίγρα».

                                                           ΒΑΣΙΛΗΣ  Π. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

                                                     Δημοσιογράφος - ερευνητής

                                                           28-3-2016

 ΣΗΜΕΙΩΣΗ:Το  άρθρο   αυτό  θα  συμπληρώνεται  όσο διαφοροποιούνται  ή  προκύπτουν  συμπληρωματικά   στοιχεία. Παρακαλείται   καθένας  που γνωρίζει  κάτι  ή τις  ακριβείς  θέσεις  των  αναφερομένων  να  μας ενημερώσει   σχετικά   για  την ολοκλήρωση  της ιστορίας  της  περιοχής.

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

ΚΕΝΤΡΙΚΗ   ΣΕΛΙΔΑ