ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΣΣΕΣ

Σε πολλά δημοσιευμένα κείμενα έχουμε …..γνωρίσει τους αρχαίους Πειραιώτες, τους ήρωες,

=== Φάληρο, γιο του Άλκωνα και εγγονό του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα 1350 π.Χ. που πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία.

=== Μούνιχο βασιλιά της Αθήνας, (1170 π.Χ), γιο του Ακάμαντα, αλλά όχι τη σύζυγό του,

=== Ηετίωνα ή Αιτίωνα (γιο του Εχεκράτη από το δήμο της Πέτρας) , 700 π.Χ. – στην Αθήνα διοικούσαν οι δεκαετείς άρχοντες- που παντρεύτηκε τη Λάβδα, από το γένος των Βακχιδών, που κυβερνούσε την Κόρινθο, η οποία ήταν κουτσή και κανένας δεν την ήθελε. Πριν, αλλά και μετά τον γάμο του με τη Λάβδα, ο Ηετίων είχε και άλλες γυναίκες. Η εκδοχή δεν είναι εξακριβωμένη, ούτε αναφέρεται ειδικότερη σχέση του με τον Πειραιά. Πάντως είναι η πιο σχετική. Ηετιώνεια άκρα ή Ηετιώνεια Πύλη του Πειραιά, ονομάστηκε η σημερινή βορειοδυτική ομώνυμη ακτή του κεντρικού λιμένα Πειραιά, επειδή ο Ηετίων (;)την κυρίευσε, σύμφωνα με τον Στέφανο Βυζάντιο, τον Αρποκρατίωνα και το «Λεξικό της Σούδας». Τότε δεν είχε γίνει η οχύρωση του Πειραιά από Θεμιστοκλή και Κόνωνα.

=== τον πλούσιο Κέφαλο το Συρακούσιο (500 π.Χ) με τους γιους του Πολέμαρχο, Ευθύδημο και Λυσία (ρήτορα),

Η οικογένεια είχε σημαντική κτηματική περιουσία κι εργοστάσιο ασπίδων στον Πειραιά. Μετά την κατάλυση της δημοκρατίας το 404 π.Χ., επειδή ο Λυσίας και οι αδελφοί του είχαν δημοκρατικά φρονήματα, ο Πολέμαρχος καταδικάστηκε σε θάνατο κι ο Λυσίας κατάφερε να φύγει στα Μέγαρα, χάνοντας μεγάλο μέρος από την περιουσία του. Από την εξορία του βοήθησε με κάθε τρόπο τις επιχειρήσεις του Θρασύβουλου και άλλων φυγάδων στον Πειραιά, ο οποίος τον αποκατέστησε.

=== τον Ιππόδαμο το Μιλήσιο (498-408) το γνωστό πολεοδόμο -αρχιτέκτονα,

=== τους Καλλία Ιππονίκου όχι όμως και τη σύζυγό του, την ωραία Ελπινίκη αδελφή του στρατηγού Κίμωνα β΄,

και Ερμογένη Ιππονίκου, (449 π.Χ.) από την Πάρο, φίλους του Πλάτωνα και του Σωκράτη.

Αλλά δεν έχουμε συναντήσει αναφορές για τις αρχαίες Πειραιώτισσες, παρ ότι οι προαναφερθέντες - και άλλοι - είχαν συζύγους, ερωμένες, αδελφές, κόρες κ.λ.π. όπως ήδη είπαμε.

Κι όμως υπήρξαν και αυτές, οι... Πειραιώτισσες. Και μάλιστα σημαντικές:

Από τις πρώτες γνωστές γυναίκες, λοιπόν, που πάτησαν το πόδι τους στον Πειραιά οι παλιότερες είναι η Τροιζήνια μαθηματικός Αίθρα, η μητέρα του Θησέα, μετά την απελευθέρωσή της από την Τροία - από τον εγγονό της Ακάμαντα (γιο του Θησέα), σε μεγάλη όμως ηλικία στα 1180πΧ περίπου – η Ληλάντη 1160 π.Χ. την εποχή που στην περιοχή βασίλευε ο Μούνιχος και ίδρυσε στην κορυφή της Καστέλας το ιερό της Μουνιχίας Αρτέμιδας.

Ακόμη μπορεί να πει κανείς ότι στον Πειραιά έζησαν ή τον επισκέφθηκαν η Υπερίππη, η Ελπινίκη, η Λάβδα και άλλες.

Ας έρθουμε όμως σε γυναίκες που έζησαν στον Πειραιά και για τις οποίες υπάρχουν απτές μαρτυρίες, αφού έζησαν στα μετέπειτα χρόνια.

Δύο από αυτές είναι οι Χαιρεστράτη και η Νικομάχη, ιέρειες της Κυβέλης στον ναό που υπήρχε στο Μοσχάτο.

Η Κυβέλη ήταν θεά γενικά της άγριας φύσης και των δημιουργικών δυνάμεων της Γης και της γονιμότητας.

Επιτύμβια στήλη της ιέρειας Νικομάχης (4ος αιώνας, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά).

Στο Μοσχάτο βρέθηκε ένα λατρευτικό επιτύμβιο άγαλμα της θεάς της γης και γονιμότητας Κυβέλης καθημένης, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.

Από την άλλη πλευρά, η Άρτεμις δεν ήταν μόνο μια κυνηγός αλλά και προστάτις των εγκύων γυναικών. Οι γυναίκες των Αθηνών και του Πειραιά, για να έχουν έναν καλό τοκετό, ζούσαν για ένα διάστημα στο ιερό της θεάς, μεταμφιέζονταν σε αρκούδες και βίωναν τελετουργικά τη μύηση που ονομαζόταν Αρκτεία.

Αρχαίοι ναοί της Αρτέμιδας στον Πειραιά υπήρχαν στη Μουνιχία, ενώ της Αφροδίτης εκεί που είναι ο Αγιος Σπυρίδωνας.

Στη Μουνιχία, οι Θράκες τελούσαν εορτές προς τιμήν της φυλετικής τους Θεάς Βενδίδος (Αρτέμιδας) τα «Βενδίδεια».

Στο κέντρο της θεϊκής τριάδας στέκεται η Λητώ, αριστερά ο γιος της Απόλλων με κιθάρα και δεξιά η κόρη της Άρτεμις με δάδες (4ος αιώνας π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας).

Από τα επιτύμβια αναθήματα γνωρίζουμε τα ονόματα ιερειών και έχουμε απεικονίσεις που δείχνουν ότι οι ιέρειες είχαν μια ιδιαίτερη θέση στην αρχαία ελληνική κοινωνία (ειδική θέση στο θέατρο, μεταθανάτιες τιμές). Δεν πρέπει να ξεχνάμε τον ρόλο των ιερειών στα μαντεία, καθώς και την αξία και σημασία των συμβουλών τους, όχι μόνο για προσωπικά θέματα, αλλά ακόμη και για πολιτικά ζητήματα.

Σε κάποιες παραστάσεις κρατούν ένα κλειδί, πράγμα που προσδιορίζει την ιδιότητά τους.

Οι γυναίκες κλειδούχοι ήταν οι ιέρειες που είχαν την ευθύνη για την ασφάλεια των αρχαίων ναών. Η αρχαία ελληνική θρησκεία έδωσε ιδιαίτερη θέση και τιμή στη γυναίκα, και η τότε πολιτεία της αναγνώρισε το αξίωμα της ιέρειας, κάτι που δεν υπάρχει στις μεγάλες μονοθεϊστικές λατρείες.

Η Γλυκέρα από το βιβλίο του Αγγελου Σακέτου Προτομή του Μένανδρου στην Κηφισιά

Η Γλυκέρα είναι μία από τις «σημαντικές» αρχαίες....Πειραιώτισσες. Παντρεύτηκε το Μένανδρο, και έγινε η μούσα του. Ο Μένανδρος έζησε μαζί της και δημιούργησε πότε στην «προσφιλή του Κηφισιά και πότε στη θάλασσα του Πειραιώς», όπου βρισκόταν η έπαυλη της αγαπημένης του Γλυκέρας, την οποία υπεραγαπούσε (δείτε εδώ).

Η Γλυκέρα ήταν ωραιότατη εταίρα της περιοχής Αθηνών -Πειραιώς - καταγόταν από τη Σικυώνα - και πριν συνδεθεί με το Μένανδρο υπήρξε ερωμένη του μεγάλου ζωγράφου Παυσίου, ο οποίος την απεικόνισε στο έργο του «Ανθοπώλις», γύρω στον 4ον αι. π.Χ. Εν συνεχεία του Αρπαλου, του ταμία των περσικών θησαυρών που είχαν περιέλθει στην κατοχή του Μεγάλου Αλέξανδρου. Για χάρη της ο Αρπαλος καταχράστηκε 5.000 τάλαντα και της έφτιαξε χάλκινο άγαλμα στη Συρία. Υστερα την εγκατέστησε σε πολυτελές ανάκτορο στην Ταρσό και υποχρέωσε τους κατοίκους να την προσκυνάνε σαν βασίλισσα. Όταν έγινε γνωστή η κατάχρηση του Αρπαλου, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά.

Ο Μ. Αλέξανδρος έθεσε σε ετοιμότητα το στόλο του, για να επιτεθεί στην Αθήνα, και τότε ο Άρπαλος δραπέτευσε και εξαφανίστηκε. Όλοι πείστηκαν ότι ο Άρπαλος είχε εξαγοράσει τους πάντες, για να δραπετεύσει, ανάμεσα σε αυτούς και ο Δημοσθένης, κανείς όμως δεν προσήλθε στο Δήμο για να απολογηθεί και να αποσείσει τις κατηγορίες. Με τη γνωστή κατάληξη του Δημοσθένη.

Ο Άρπαλος κατέφυγε στο Ταίναρο, όπου παρέλαβε τους υπόλοιπους θησαυρούς και μισθοφόρους του και ταξίδεψε στην Κρήτη. Εκεί δολοφονήθηκε από κάποιον Σπαρτιάτη Θίβρωνα.

Μετά τη δολοφονία του Αρπαλου, η Γλυκέρα εγκαταστάθηκε στην πολυτελή έπαυλη του Πειραιά στη Μουνυχία.

Πέρα απ όλα ήταν ένα φωτεινό, κρυστάλλινο, διαυγές και καθαρό μυαλό! Η λογοτεχνική πέννα την κατέταξε στις καλύτερες Ελληνίδες λογοτέχνιδες που γέννησε ο αρχαίος ελληνικός κόσμος! Δείτε πως έγραφε η Γλυκέρα:

Για το γάμο της με το Μένανδρο διαβάζουμε στο kifisianews.gr

«Κάτω απ’ τον κηφισιώτικο ουρανό, ανάμεσα στις ανθισμένες κερασιές, κάπου εδώ στο χώρο του Άλσους, συναντιώνται τέσσερις αμαξάδες. Δύο γερά άλογα τραβούν την κάθε μια. Σ’ αυτήν που έρχεται από αριστερά, κάθονται ο Διοπείθης και η Ηγησιστράτη, οι γονείς του Μενάνδρου, μαζί με το θείο του τον Άλεξι. Από τα δεξιά έρχεται η άμαξα του Μενάνδρου. Οδηγεί ο ίδιος. Δίπλα του δύο πανέμορφες γυναίκες: Η Σικυωνία Θαΐς και η Πειραιώτισσα Γλυκέρα, που αργότερα θα γίνει η σύντροφος της ζωής του. Ακολουθεί η άμαξα του Θεόφραστου και της παρέας του. Την πομπή κλείνει το όχημα του Επίκουρου. Οι περιπατητές ακούνε τα γέλια και τα τραγούδια. Χαιρετάνε και πειράζουν τους εποχούμενους. Εκείνοι τους απαντάνε με ετοιμότητα, τους ψάλλουν «τα εξ αμάξης». Είναι το 320 π.Χ.

Συνέχεια του γράμματος του Μένανδρου προς τη Γλυκέρα

Το μεγάλο δυστύχημα της Γλυκέρας ήταν ότι είδε τον μεγάλο έρωτα της ζωής της, το Μένανδρο, να πνίγεται στην θάλασσα, κοντά σε ένα χτήμα της στον Πειραιά, σε ηλικία 52 χρονών. Δεν γνωρίζουμε πότε και πώς εγκατέλειψε η ίδια τον μάταιο τούτο κόσμο, που τόσο πολύ εξύμνησε και εγκωμίασε με ιερό πάθος .

Η Ασπασία, η μεγάλη εταίρα και σύντροφος του Περικλή, γεννήθηκε στη Μίλητο. Όταν πέθανε η μητέρα της, ο πατέρας της ο φιλόσοφος Αξίολος που δεν είχε που να εμπιστευθεί τη μικρή Ασπασία, την έπαιρνε μαζί του στη φιλοσοφική του σχολή, όπου φοιτούσαν μόνο αγόρια και η Ασπασία, από μικρής ηλικίας εξοικειώθηκε με τους άντρες, και θεωρούσε τη συναναστροφή μαζί τους σαν κάτι πολύ φυσικό.

Αλλά ο πατέρας της, όταν γέρασε, έκλεισε τη φιλοσοφική του σχολή και παρακάλεσε το γνωστό τότε αρχιτέκτονα – πολεοδόμο Ιππόδαμο να πάρει μαζί του στον Πειραιά τη 18χρονη Ασπασία, που είχε καταρτιστεί φιλοσοφικά και ρητορικά, αφού ακουγόταν, ότι στην Αθήνα η φιλοσοφία ανθούσε και θα εύρισκε δουλειά για να ζήσει.

Αλλά ο Ιππόδαμος είχε διαστροφή, συναναστρεφόταν με πνευματικούς ανθρώπους από την Αθήνα, μα κυρίως και από αλλού, με αγόρια. Η Ασπασία έπληττε στο πειραιώτικο πολυτελέστατο σπίτι του, αφού ο πολεοδόμος δεν την είδε ποτέ ως γυναίκα.

Τότε μετακόμισε στην Αθήνα, όπου με τη βοήθεια ενός στρατηγού, νοίκιασε ένα οίκημα και δίδασκε σε νέους φιλοσοφία. Η πράξη της ήταν πρωτοποριακή. Μια κοπέλα 20 ετών, με απαράμιλλη ομορφιά, ελεύθερη να διδάσκει και να συναναστρέφεται με άνδρες ήταν μεγάλη πρόσκληση. Ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων, αλλά η Ασπασία αν και φερμένη από αλλού, παρέμενε ακλόνητη. Αμέσως την κατέταξαν στις εταίρες, αλλά αυτή αδιαφορούσε, αν και είχε πολλούς εφήμερους εραστές.

Ωσπου έγινε σύντροφος του Περικλή γύρω στα 446 π.Χ.

Τα διάφορα ευρήματα, κυρίως τα επιτύμβια, μας βοηθούν να μάθουμε ονόματα αρχαίων γυναικών, σημαντικών ή ασήμαντων.

Ετσι από τα ευρήματα στο χώρο του "πολυάνδριου", του Βόρειου Νεκροταφείου του Πειραιά (Αγιά Σοφιά-Λεύκα) μαθαίνουμε από επιτύμβια που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, ότι τέλη του 5ου αρχές του 4ου π.Χ αιώνα έζησαν στον Πειραιά η Λυσσαρέτη, η Αρτεμισία, η Ειρήνη, μέτοικος από το Βυζάντιο, η Χαιρεστράτη, η Νικομάχη, η Νικοστράτη, η Νικησσούς, η Αριστάρχη, η Αμενόκλοια κόρη του Ανδρόμενου, η Αριστοδίκη, η Μενίππη η Νικαρέτη, η Πεισικράτεια, η Καλλιστομάχη κόρη του Διοκλή του Πειραιέως, η Ηδύλη, η Θεανώ του Κύριλλου, Δαμασιστράτη κ.α.

Σε ότι αφορά στη Νικαρέτη δεν είναι εξακριβωμένο αν πρόκειται για την Μεγαρίτισσα φιλόσοφο. Κατά τον καθαρισμό του λιμένος Αλών- μπροστά στον Ηλεκτρικό - είχε βρεθεί ένα επιτύμβιο με τον νεκρικό αποχαιρετισμό:

«Πάντων ανθρώπων νόμος εστί κοινός το αποθανείν. Ενθάδε κείται Θεοίτης παις Τελέσωνος Τεγεάτης Τεγεάτου και μητρός Νικαρέτης χρηστής γε γυναικός. Χαίρετε οι παριόντες,εγώ δε γε τα μα φυλάττω».

Το "χρηστής" παραπέμπει σε διακεκριμένη γυναίκα, πιθανότατα τη φιλόσοφο-μαθηματικό τέλη του 4 ου με αρχές 3 ου αιων. π.Χ . Οσο για τον Τελέσωνα, υπήρξε και Τελέσων Μεγαρεύς κωμωδός.

Στο ίδιο σημείο είχε βρεθεί λουτροφόρος με την επιγραφή " ΠΕΙΣΙΚΡΑΤΕΙΑ, ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΣΟΥΝΙΕΥΣ". Επίσης το πάνω μέρος επιτύμβιου με γυναίκα που κρατούσε καθρέπτη, ένα βάθρο για προτομή με τη φράση ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΚΝΟΥ ΑΝΑΦΛΥΣΙΟΣ, αλλά είναι άγνωστο για ποια γυναίκα πρόκειται.

Ελ άλλου, από τα επιτύμβια που βρέθηκαν στο νεότερο νεκροταφείο της οδού Πειραιώς 50, αποκομίζουμε τα ονόματα γυναικών Ευτυχίς, Φιλίννα.

Από τα ίδια τα επιτύμβια, ανάλογα με το τι εικονίζουν, βγάζουμε συμπεράσματα για το γάμο, για τα δώρα, για τον αποχαιρετισμό κόρης που παντρεύεται, για την εγκυμοσύνη των γυναικών της εποχής εκείνης, για τη λοχεία, κλπ.

Ολα αυτά μπορείτε να τα δείτε με μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.

Ο Πειραιάς από την εποχή Κλεισθένη είχε γίνει Δήμος (507 π.Χ.)

Αλλά οι γυναίκες δεν ψήφιζαν στην Εκκλησία του Δήμου και ούτε συμμετείχαν στα δικαστήρια. Τα της εξουσίας ήταν ανδρική υπόθεση.

Η κωμωδία Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, σε αυτό ακριβώς το γεγονός βασίζεται, και έτσι οι γυναίκες αποφασίζουν να μεταμφιεστούν σε άντρες, ώστε να ψηφίσουν και να μεταβιβαστεί η εξουσία σε αυτές.

Όπως η πολιτική εξουσία, έτσι και ο πόλεμος ήταν υπόθεση των ανδρών. Ομως οι γυναίκες με την κυοφορία τους εξασφάλιζαν τους νέους στρατιώτες και τους νέους πολιτικούς άντρες. Αλλά οι γυναίκες δεν ήταν απλώς παιδοποιητικές μηχανές, αλλά και φύλακες της γονιμότητας, και κατά συνέπεια της επιβίωσης της φυλής.

Τον καιρό του Περικλή η γυναίκα, αν ήταν πλούσια ή και απλώς εύπορη, δεν πήγαινε ποτέ στην αγορά ούτε έστελνε τις υπηρέτριές της. Όλα τα ψώνια τα έκανε ο άντρας. Ετσι μπορούσε να δει κανείς έναν στρατιώτη, πάνοπλο, να αγοράζει ψάρια ή λουκούμια.

Θεωρητικά, η Αθηναία παρέμενε «φυλακισμένη» στο σπίτι της. Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμούμε, ούτε να υπερεκτιμούμε αυτόν τον «έγκλειστο» βίο της, ο οποίος δεν αφορά σε νομικά μέτρα, αλλά σε κοινωνικές πρακτικές.

Η πλειοψηφία των γυναικών της «μεσαίας τάξης», αν και δεν έλειπαν οι προφάσεις ή οι ευκαιρίες «διαφυγής» από το σπίτι τους (θρησκευτικές εορτές, Θυσίες), τον περισσότερο χρόνο τους τον περνούσαν μέσα σε αυτό.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις και κατηγορίες γυναικών που είχαν κάποια ελευθερία και οικονομική ανεξαρτησία. Η παντρεμένη γυναίκα, δεδομένου ότι ο άντρας ήταν απασχολημένος με την εργασία του ή με την τρέχουσα πολιτική. διαχειριζόταν με απόλυτη εξουσία τον οίκο της (η προίκα την αναβάθμιζε κοινωνικά), δραστηριότητα ιδιαίτερα σημαντική για τη Ζωή της οικογένειας.

Όταν μάλιστα ο σύζυγος απουσίαζε σε εκστρατεία έπρεπε να συντηρεί παιδιά και δούλους, ενώ οι χήρες διαχειρίζονταν την περιουσία των παιδιών τους μέχρι να ενηλικιωθούν.

Οι φτωχές Αθηναίες συχνά ήταν αναγκασμένες να εργάζονται (τροφοί, μεταπράτριες στα χωράφια κ.ά.).

Οι πλούσιες απολάμβαναν μεγαλύτερη ελευθερία (δύσκολα φανταζόμαστε την Ελπινίκη, αδελφή του Κίμωνα, περιορισμένη στο σπίτι).

Από τα τέλη του 5ου π.Χ. αι. εξάλλου οι γυναίκες απέκτησαν πιο ελεύθερες συνήθειες και συνευρίσκονταν συχνότερα με άντρες. Αν και η δημοκρατική Αθήνα απέκλειε τη γυναίκα από τις πολιτικές συζητήσεις και αποφάσεις, της απέδιδε ωστόσο μια εξέχουσα θέση στη διαχείριση του οίκου και κυρίως στην αναπαραγωγή της πολιτικής κοινότητας (από το 451 και έπειτα).

Έτσι, η γυναίκα «πολίτης» με την τεκνοποίηση γνήσιων παιδιών ανήκε στην πόλη και με τη συμμετοχή της στις δημόσιες λατρείες ενσωματωνόταν στην κοινότητα.

Στον Πειραιά και στην Αθήνα του 400 π.Χ., όπως οι άνδρες έτσι και οι γυναίκες, χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες: στους πολίτες, στους μετοίκους και στους δούλους. Πολίτες ήταν όσοι άνδρες είχαν γεννηθεί στον Πειραιά και την Αθήνα, προέρχονταν και από τους δύο γονείς πολίτες και είχαν ιδιοκτησία γης. Μέτοικοι χαρακτηρίζονταν όσοι Έλληνες ήταν από άλλα μέρη, ενώ ως δούλοι κατατάσσονταν όσοι αγοράζονταν ή όσοι είχαν αιχμαλωτιστεί και πουλιόνταν.

Σε τρεις κατηγορίες κατατάσσονταν και οι γυναίκες. Στις αστές που τον τίτλο έπαιρναν κατά την εορτή των Απατουρίων, τις μέτοικες όσες έρχονταν από άλλα ελληνικά μέρη και τις δούλες όσες συλλαμβάνονταν αιχμάλωτες ή όσες αγοράζονταν από το εμπόριο.

Στη στοά της Ιπποδάμειας Αγοράς του Πειραιά μπορούσε να κανείς να δει δεμένες χέρι- χέρι γυναίκες που πουλιόνταν από δουλεμπόρους αντί 70 έως 100 δραχμές τη μία για τις νεότερες, 50 δραχμές για τις μεσήλικες και για τις μεγαλύτερες σε ηλικία η τιμή κατέβαινε έως και στις 30 δραχμές.

Σε άλλο μέρος της Αγοράς του Πειραιά υπήρχαν άντρες δούλοι και κυρίως νέοι αιχμάλωτοι ή και μαύροι από την Αφρική. Ο ιδιοκτήτης κάθε δούλου ή δούλας μπορούσε να τους κηρύξει ελεύθερους, να κάνουν οικογένεια να αγοράσουν ακίνητο, αλλά ποτέ δεν αποκτούσαν πολιτικά δικαιώματα.

Οι αστές είχαν δικαιώματα να παντρευτούν με τη συμφωνία των γονέων τους, να δημιουργήσουν οικογένεια, να γίνουν μητέρες, αλλά τις εργασίες του σπιτιού, την ανατροφή των παιδιών και την αγορά τροφίμων, την διενεργούσαν οι μητέρες συνοδεία με τη δούλα ή τις δούλες που διέθετε ο οικογενειάρχης.

Ένα κορίτσι δε μπορούσε να το παντρέψει ο πατέρας του πριν συμπληρώσει τα 14 χρόνια του, διότι ήταν δυνατό να μην είχε ολοκληρωθεί ως γυναίκα.

Η ανάγκη της γονιμότητας συνδέει τις γυναίκες με την Αφροδίτη, και τον θεό τον Έρωτα.

Όμως η αρχαία ελληνική κοινωνία δεν έδινε πολλές επιλογές και διεξόδους στην γυναικεία σεξουαλικότητα. Για την ανύπανδρη γυναίκα δεν υπήρχε ανεκτικότητα. Και από έναν παντρεμένο άνδρα ανέμεναν να παραιτείται από εξωσυζυγικές σχέσεις, κάπου στα 30 χρόνια του, είτε επρόκειτο για σχέση με πόρνες είτε για παιδεραστία.

Οι βασικές περιοχές της σεξουαλικής ζωής των Αρχαίων ήταν: ο Γάμος, η Πορνεία και η Παιδεραστία.

Μέρος της σεξουαλικότητας στον τομέα της θρησκείας ήταν και η Ιεροδουλεία, μία μορφή τελετουργικής πορνείας στους ναούς, με ανατολική προέλευση, που σκόπευε πέρα από την παροχή ευχαρίστησης στους επισκέπτες, επιπλέον στην αύξηση των εσόδων του ναού. Εξ ου και …ιερόδουλες.

Λίγο μετά τη Μονή Δαφνίου, στο δρόμο για την Ελευσίνα, δεξιά, υπάρχουν σήμερα τα ερείπια του ιερού της Πανδήμου Αφροδίτης. Στο χώρο έχουν βρεθεί πολλά αφιερώματα που απεικονίζουν το γυναικείο αιδοίο, όπως αυτό το αναθηματικό ανάγλυφο του 4ου αιώνα π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο).

Πηγές: ελληνικές ιστοσελίδες στις οποίες οδηγούν τα λίνκς, επιτόπιες

έρευνες, Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΥ, Βικιπαίδεια, δημοσιεύσεις στον Τύπο

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεκτή κάθε πληροφορία που μπορεί να τροποποιήσει ή να συμπληρώσει προς το καλύτερο το παρόν άρθρο.