Προσαρτημένο στο http://www.koutouzis.gr/reportaz.htm
Ο ρόλος του Νοσοκομείου στην τοπική κοινωνία
Βασική αποστολή των Νοσοκομείων είναι η παροχή δευτεροβάθμιας φροντίδας στους πολίτες και η εκπαίδευση των νέων στελεχών υγείας.
Ο υφιστάμενος υγειονομικός Νοσοκομειακός χάρτης της Ελλάδας είναι προβληματικός, πολυδάπανος και ξεπερασμένος. Ο σχεδιασμός των Νοσοκομείων στην Ελλάδα βασίζεται σε ένα ξεπερασμένο κοινωνικό μοντέλο, που αντανακλά τα κοινωνικά δεδομένα της χώρας μετά την κατοχή. Έδρα του κάθε Νομαρχιακού Νοσοκομείου ήταν και συνεχίζει να είναι η πρωτεύουσα του Νομού με την λογική ότι η προσβασιμότητα στην πόλη τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολη, πολύωρη και επίπονη(φτωχά μεταφορικά μέσα, ελλειπές οδικό δίκτυο, πολύωρες μετακινήσεις κλπ).
Με δεδομένο τον παραπάνω σχεδιασμό και λειτουργία το Ελληνικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο προσφέρει υπηρεσίες σε μικρή κατά κανόνα δεξαμενή ασθενών 100.00-300.000 και η ανταποδοτικότητα κόστους οφέλους είναι δυσανάλογη προς τη μεριά του κόστους. Σε πολλές Ευρωπαικές χώρες αυτός ο σχεδιασμός έχει ξεπεραστεί, γιατί άλλαξαν όλα αυτά τα χρόνια οι υπόλοιπες βασικές υποδομές στην κοινωνία(οικιστική, συγκοινωνιακή, επικοινωνίες κλπ). Στη χώρα μας όχι μόνο δεν άλλαξε ο ξεπερασμένος νοσοκομειακός χάρτης, αλλά ευρισκόμενη η χώρα σήμερα στη δίνη μίας τεράστιας οικονομικής κρίσης, τα Νοσοκομεία μας ήρθαν αντιμέτωπα με πολλαπλά προβλήματα, διαρθρωτικά, οργανωτικά, υποστελέχωσης, έλλειψης πόρων, εκπαίδευσης και σύγχρονου management.
Η Ελλάδα έχει την μοναδική ιδιαιτερότητα 400- 500.000 πολίτες ετήσια να μεταναστεύουν εκτός νομού για αναζήτηση υπηρεσιών υγείας, κατά κύριο λόγο για δευτεροβάθμια περίθαλψη. Είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που παρατηρείται αυτή η εσωτερική μετανάστευση πολιτών γιατί δεν μπορούν απλά περιστατικά να διεκπεραιωθούν στον τόπο διαμονής τους. Το φαινόμενο αυτό έχει διπλή επίπτωση: Απομακρύνει τα επαρχιακά Νοσοκομεία από το έργο τους, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να λειτουργούν σε μία αναπαραγόμενη μιζέρια και ένα επιστημονικό μαρασμό που τα απαξιώνει καθημερινά στην υπόληψη των πολιτών. Από την άλλη μεριά τα Νοσοκομεία του κέντρου δεν ασκούν, ως οφείλουν, το κύριο έργο τους, δηλαδή την τριτοβάθμια περίθαλψη, με συνέπεια να μη μπορούν να διαγνώσουν και να αντιμετωπίσουν δύσκολα περιστατικά γιατί δεν λειτουργούν ως κέντρα αναφοράς ειδικών παθήσεων.
Πολλές Ευρωπαικές χώρες έγκαιρα διέγνωσαν το παραπάνω πρόβλημα και παρ’όλο που διαθέτουν για την υγεία πολλαπλάσιους πόρους από ότι εμείς, διαβλέποντας την επερχόμενη κρίση(δημογραφικό πρόβλημα, γήρανση του πληθυσμού, αυξημένη κατανάλωση πόρων στην 3η και 4η ηλικία, συνεχείς αυξημένες δαπάνες σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και συνεχή εκπαίδευση των γιατρών σε νέες τεχνολογίες και τεχνικές), συμμάζεψαν και νοικοκύρεψαν έγκαιρα τα νοσοκομεία τους(Σκανδιναυικές χώρες δεκαετία 90). Εκεί λοιπόν τις μικρές και πολυδάπανες μονάδες με χαμηλή παραγωγικότητα και υψηλό λειτουργικό κόστος τις μετέφεραν σε πιο κεντρικά σημεία, επιμερίζοντας το κόστος και αυξάνοντας το όφελος. Το Ελληνικό μοντέλο πέρα από τα διαθρωτικά προβλήματα, που αντιμετωπίζει από το ξεκίνημα του, συναντά καθημερινά συντεχνιακές αγκυλώσεις που το καθηλώνουν στη μετριότητα, εμποδίζουν το εκσυγχρονισμό του και την συμπόρευσή του με τα συστήματα υγείας άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Το τελευταίο θεωρώ ότι είναι το μείζων ζήτημα στον εκσυγχρονισμό της παροχής υπηρεσιών και ζήτημα πάνω από την οικονομική κρίση που έτσι και αλλιώς το σύστημα υφίσταται.
Τα Νοσοκομεία σε πόλεις όπως το Ναύπλιο με τουρισμό και οικιστικό επενδυτικό ενδιαφέρον αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο υποδομής της πόλης. Ένα σύγχρονο Νοσοκομείο σε μία τέτοια πόλη είναι μοχλός ανάπτυξης και βασική προυπόθεση στην οικονομική ζωή της πόλης.
Αυτό το Νοσοκομείο πρέπει να περικλείει τις παρακάτω ουσιώδεις υποδομές:
- Σύγχρονο ΕΚΑΒ στελεχωμένο με εκπαιδευμένο στην επείγουσα ιατρική ιατρικό και παραιατρικό προσωπικό
-Σύγχρονο πλήρως εξοπλισμένο τμήμα επειγόντων περιστατικών(ΤΕΠ) με στελέχωση γιατρών εξιδικευμένων στο τραύμα και τα επείγοντα περιστατικά(τραυματιολογική ομάδα, χειρουργός, αναισθησιολόγος, ορθοπαιδικός, ακτινολόγος, καρδιολόγος)
-Ανοικτή χειρουργική αίθουσα με προσβασιμότητα σε 24ωρη βάση
-Τμήμα επειγόντων παθολογικών καρδιολογικών, παιδιατρικών περιστατικών
- Δυνατότητα νοσηλείας σε μικτή ΜΑΦ(Μονάδα αυξημένης φροντίδας). Αυτή η μονάδα παρότι έχουν γίνει προσπάθειες εδώ και 20 χρόνια να λειτουργήσει στο Νοσοκομείο μας ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί.
- Εργαστήρια υποστήριξης των παραπάνω τμημάτων(ακτινολογικό, υπέρηχοι, αξονικός τομογράφος, αιμοδοσία, μικροβιολογικό)
-Ειδικό δημοτικό ιατρείο πρωτοβάθμιας φροντίδας με παροχή ειδικών υπηρεσιών για το πολίτη όπως:
-Προγράμματα προληπτικής ιατρικής για τους πολίτες ,τα σχολεία, τους ηλικιωμένους και επαγγέλματα υψηλού ρίσκου για ατυχήματα.
-Συνταγογράφηση φαρμάκων
-Ενεσιοθεραπεία
-Ιατρείο υπέρτασης
-Παροχή νοσηλείας στο σπίτι σε ανάπηρους και ανήμπορους ηλικιωμένους πολίτες
-Επιστημονικός φορέας επιφορτισμένος για συνεργασία με άλλες υπηρεσίες της πόλης για οργάνωση κοινών εκδηλώσεων με επίκεντρο την υγιεινή ζωή και την πρόληψη
Ζούμε στη δίνη μίας πολύ σοβαρής οικονομικής κρίσης που έχει σοβαρό αντίκτυπο στην καθημερινή λειτουργία των Νοσοκομείων και των προγραμμάτων υγείας. Τα Ελληνικά Νοσοκομεία είναι ανέτοιμα να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν αυτή τη κρίση. Τρία θεωρώ ουσιαστικά και απαραίτητα στοιχεία στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης:
Την οργάνωση των τμημάτων, την αξιολόγηση των στελεχών, και την διά βίου Εκπαίδευση των ιατρών και των νοσηλευτών.
Στο παραπάνω πλαίσιο θεωρώ ότι έπρεπε ήδη να είχαν υλοποιηθεί τα παρακάτω ουσιαστικά βήματα εκσυγχρονιασμού των Νοσοκομείων:
-Μηχανοοργάνωση όλων των κλινικών εργαστηρίων
-Δημιουργία ηλεκτρονικής κάρτας νοσηλείας του πολίτη(αλήθεια γιατί δεν ακούγεται τίποτα γι’αυτό?) Ο πολίτης έχει πλήρη ηλεκτρονική καταγράφηση στο τραπεζικό σύστημα(ηλεκτρονικές κάρτες, λογαριασμοί), αλλά δεν έχει ακόμα ηλεκτρονικό ατομικό φάκελλο υγείας!!
-Συγκρότηση ετήσιου προυπολογισμού κλινικών-εργαστηρίων
-Δημιουργία κεντρικής ηλεκτρονικής τράπεζας δεδομένων για όλα τα νοσήματα
-Τήρηση ατομικού φακέλλου εκπαίδευσης για την καταγραφή του εκπαιδευτικού έργου και της συνεχούς επιστημονικής αξιολόγησης για κάθε νοσοκομειακό γιατρό.
-Πιστοποίηση του έργου των νοσοκομείων και αξιολόγηση αυτών σε πανελλήνιο επίπεδο( κόστος νοσηλείας, μέσος όρος νοσηλείας ασθενών, επιπλοκές, νοσηρότητα, θνησιμότητα).
Πανελλήνια δημοσιοποίηση της αξιολόγησης των νοσοκομείων και κοινοποίηση αυτής στον καταναλωτή των υπηρεσιών υγείας, δηλ στον πολίτη.
Κάθε νοσοκομειακός γιατρός έχει ηθικό χρέος να ενημερώνεται συνεχώς και να προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες στον πολίτη. Η υγεία του πολίτη είναι ένα δημόσιο αγαθό που δεν επιδέχεται εκπτώσεις και πρώτα από όλα η πολιτεία πρέπει να είναι ο εγγυητής στην παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης υψηλών προδιαγραφών.
DR Παναγιώτης Γκανάς χειρουργός πεπτικού