Παπαδόπουλος-Γκρέκας Ιωσήφ
Παπαδόπουλος-Γκρέκας Ιωσήφ
Με τον Ιωσήφ Παπαδόπουλο – Γκρέκα γνωρίστηκα το 1967, όταν εξέδιδα την καθημερινή εφημερίδα του Πειραιά «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ». Η εφημερίδα τυπωνόταν στο τυπογραφείο του Νικόλαου Φραγκούλη, στην οδό Κολοκοτρώνη 38, και εκεί γνωριστήκαμε. Αμέσως αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε, ιδιαίτερα όταν η εφημερίδα πέρασε στο Νίκο Φραγκούλη και εγώ παρέμεινα ως Δ/ντής Σύνταξης.
Κάθε βράδυ στα γραφεία της, Κολοκοτρώνη 38, μαζεύονταν παρέες, ο δικηγόρος Νίκος Μάρουγκας, ο Μουσικολόγος Ιωσήφ Παπαδόπουλος – Γκρέκας και άλλοι.
Ο Ιωσήφ Παπαδόπουλος- Γκρέκας (Πειραιάς, 1897-1981), υπήρξε εκλεκτός συνθέτης, μουσικολόγος, καθηγητής μουσικής, μαέστρος, μουσικός οργανωτής και ιστοριοδίφης, με πολυετή και πολύμορφη προσφορά.
Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά με τον Γεώργιο Λαμπελέτ και τον Αρμάνδο Μαρσίκ (στο Ωδείο Αθηνών). Κατόπιν συμπλήρωσε τις σπουδές του στη Λειψία (με τους Φριτς Μπενέσεβιτς και Μάξ Στάινιτσερ). `Εγραψε πολλά τραγούδια για φωνή και πιάνο (σε στίχους: Παλαμά, Ταγκόπουλου, Χατζόπουλου, Χαντζάρα, Μαλακάση, Οικονομίδη, Παπαντωνίου, Δροσίνη, κ.ά.), έργα για χορωδία με μεγάλη και μικρή ορχήστρα, για ορχήστρα πνευστών, έργα για πιάνο σόλο, «Χορευτική σουίτα» σε ελληνικά θέματα για συμφωνική ορχήστρα. (διάρκεια 16'), κ.λπ. Επίσης, μουσικές υποκρούσεις στα έργα: "Κύκλωπας" (Λαϊκό Θέατρο), "Στη μέση του δρόμου" του Γ. Σιδέρη (Λαϊκό Θέατρο), "Πέρσες" (Ηρώδειο), "Ιφιγένεια στην Αυλίδα" (Τρίκκη Θεσσαλίας), "Επτά επί Θήβας" (Δημ. Θέατρο Πειραιά), "Αίας" (σκηνοθεσία Σωκρ. Καραντινού για την «Αττική Σκηνή» του 1958), "Παλαμήδης" (του Κωστούρου, σε σκηνοθεσία Μιχ. Κουνελάκη στο Αρχαίο Θέατρο `Αργους) και άλλα ανέκδοτα: "Μήδεια", "Ηλέκτρα" (Σοφοκλή), "Διθύραμβος του Ρόδου" (Σικελιανού), "Θυσία του Αβραάμ", κ.λπ. Ακόμα για τις ηθογραφίες: "Μπράκ", "Βάλτου ρίγανη", "Μοντερνισμός", που παίχτηκαν σε διάφορα θέατρα της Αθήνας και του Πειραιά. Από το 1914, και επί σειρά ετών, ήταν δάσκαλος της Ωδικής σε διάφορα Εκπαιδευτήρια και καθηγητής στην Ακαδημία Κινηματογραφικών Σπουδών, στην Ανώτατη Σχολή Κινηματογράφου, κ.λπ.
Κατόπιν βοήθησε τον Τάσο Εμμανουήλ στην ίδρυση του «Ορφείου Αθηνών» (1962) στο οποίο και δίδαξε επί σειρά ετών. Ο Στ. Προκοπίου μάλιστα, στον επικήδειό του για τον Εμμανουήλ (1967), ανέφερε ότι ο τίτλος «Ορφείον» ήταν ιδέα του Παπαδόπουλου-Γκρέκα.
Από τις μελέτες του εκδόθηκαν: "Οι Λαμπελέτ - Μία μεγάλη οικογένεια μουσικών στην Ελλάδα", "Γύρω από τους εθνικούς μας χορούς-Οι χοροί της Ζακύνθου", κ.λπ.
Διετέλεσε μέλος του ΔΣ και επιμελητής στο Ωδείο Πειραιώς καθώς και οργανωτής της χορωδίας του. Στη συνέχεια, υπηρέτησε τη θητεία του ως βοηθός του αρχιμουσικού του Πολεμικού Ναυτικού Μιχ. Σπινέλλη. Διετέλεσε, επίσης, μέλος ΔΣ του Σωματείου "Ελληνικόν Μελόδραμα" και διευθύνων σύμβουλος, οργανωτής και δ/ντής της χορωδίας στην εκκλησία της ελληνικής παροικίας Λειψίας. Ιδρυτής και μέλος ΔΣ (όπως και αντιπρόεδρος) της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών. Μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και δ/ντής των Συμφωνικών Συναυλιών του Δήμου Πειραιά. Ιδρυτής και δ/ντής της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας. Μέλος ΔΣ του Συλλόγου "Μεσαιωνικών Γραμμάτων". Ιδρυτής και μέλος ΔΣ του Οργανισμού "Αρχαίον Δράμα". Μέλος ΔΣ του Εθνικού Ωδείου. Μέλος ΔΣ, έφορος και πρόεδρος της Επιτροπής «Μουσικού Αρχείου» της ΕΕΜ. Ιδρυτής και μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Συνθετών, Συγγραφέων και Εκδοτών. Μέλος της `Ενωσης Συντακτών Αθηναϊκού Τύπου. Ιδρυτής του Μουσικού, Ιστορικού και Φωνητικού Αρχείου. Από το 1916 δημοσίευσε εκατοντάδες κριτικά άρθρα και μελέτες ποικίλου ενδιαφέροντος σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά.
Χειρόγραφο γράμμα του στο Νίκο Φραγκούλη (+1975) από την Ερμιόνη, 25-9-71, όπου του γράφει πως είδε ένα όνειρο ότι είχε πεθάνει.
Ο Ιωσήφ Παπαδόπουλος-Γκρέκας υπήρξε και μουσικοκριτικός της «Πρωΐας».
Ήταν δ/ντής του περιοδικού "Μουσικά Χρονικά" (1925 και 1928-1934), του περιοδικού "Ραδιόφωνον" (1943-1944), κ.λπ. Πήρε επίσης Α' Βραβείο σύνθεσης Ελληνικού Τραγουδιού.
Τα "Μουσικά Χρονικά" ήταν μηνιαίο μουσικοφιλολογικό περιοδικό που εκδόθηκε στην Αθήνα από το 1928 ώς και το 1930. Εκεί δημοσιεύτηκαν πρωτότυπες μουσικές διατριβές των διασημότερων μουσουργών, εκκλ. μουσικών και μουσικοκριτικών της εποχής, μεταξύ άλλων: του αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, του Δ. Λαυράγκα, του Μ. Καλομοίρη, του Θ. Πολυκράτη, του Θ. Μπούρλου, του Ν. Βεργωτή, κ.ά.
Βοηθήματα : www.musipedia.gr + "Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής" του Τ. Καλογερόπουλου
Βασίλης Κουτουζής
Δημοσιογράφος ερευνητής
© KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .