Συνημμένο στο http://www.koutouzis.gr/enimerosi.htm
ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΥΠΟΣ
Το Διαδίκτυο, το ίντερνετ, είναι το μέσο της "σύγχρονης τυπογραφίας", από μιας πλευράς, γιατί δεν είναι μόνο αυτό. Είναι παράλληλα τράπεζα πληροφοριών, είναι βιβλιοθήκη, είναι μέσο επικοινωνίας.
Όμως με το χαρακτηρισμό του «ως σύγχρονης τυπογραφίας» δίνει τη δυνατότητα για τη δημιουργία ιστοσελίδων, που μπορούν να είναι ηλεκτρονικές εφημερίδες, ηλεκτρονικά περιοδικά, ιστολόγια –μπλογκς κλπ.
Εμείς εδώ θα ασχοληθούμε με τις ηλεκτρονικές εφημερίδες και τα ηλεκτρονικά περιοδικά που λόγω του ενημερωτικού τους χαρακτήρα είναι Τύπος.
Κι όταν μιλάμε για ηλεκτρονικές εφημερίδες, δεν εννοούμε ολόκληρο το διαδίκτυο, το ίντερνετ, το οποίο περιλαμβάνει χιλιάδες ιδιόμορφες περιπτώσεις χρήσης.
Μιλάμε για τις επώνυμες ηλεκτρονικές εφημερίδες, που χρησιμοποιούν το ίντερνετ, σαν μέσο έκδοσης, ανάρτησης, κυκλοφορίας και διάδοσης των δημοσιευμάτων που περιλαμβάνουν.
Μιλάμε για τις ηλεκτρονικές εφημερίδες που έχουν τίτλο, και κατά το πρότυπο των έντυπων έχουν υπευθύνους της έκδοσης ή της σύνταξης.
Μια ηλεκτρονική εφημερίδα, λοιπόν, στο ίντερνετ, στο Διαδίκτυο, εφ όσον εκδίδεται κατά το πρότυπο των έντυπων, είναι ΤΥΠΟΣ διότι ο Νόμος 3021/02 άρθρο 1 παραγρ. 1 εδ α και δ τροποποίησε τα άρθρα 4 και 5 του ΑΝ 1092/38 περί Τύπου και καθόρισε τη φύση και τη μορφή των εντύπων, όπως αναφέρονται στο σάϊτ του Υπουργείου Τύπου http://www.minpress.gr/minpress/doc1a.doc με τίτλο ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ, οι δε νόμοι 3310/05 άρθρο 2 παρ 4, 3414/2005 άρθρο 2 παρ 1+2 και Ν 3592/2007 άρθρο 5 παρ. 5 αναφέρονται σ αυτές όπως θα αναλυθούν κατωτέρω:
Έννοια Επιχείρησης Μέσων Ενημέρωσης
Έννοια Εφημερίδας & Περιοδικού
Ν. 3021/2002
Α.Ν. 1092/38, αρ. 4 και 5
Στην έννοια της Επιχείρησης Μέσων Ενημέρωσης όσον αφορά τις εφημερίδες και τα περιοδικά, εμπίπτει η επιχείρηση της οποίας η λειτουργία υπάγεται στη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους και η οποία έχει ως δραστηριότητα αποκλειστική ή μη :
- Την έκδοση ή εκτύπωση εφημερίδων ή περιοδικών, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή εντύπων εκπαιδευτικού ή επιστημονικού χαρακτήρα, σε οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής, τα έντυπα αυτά εκδίδονται, διαδίδονται ή διανέμονται.
- Την παροχή μέσω του διαδικτύου υπηρεσιών οπτικοακουστικού περιεχομένου, εφόσον το περιεχόμενο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και ειδικότερα περιλαμβάνει, κατά το πρότυπο των έντυπων εφημερίδων, ειδήσεις για πολιτικά ή κοινωνικά ή οικονομικά ή πολιτιστικά ή αθλητικά γεγονότα και εκδηλώσεις καθώς και άρθρα, σχόλια, συνεντεύξεις ή συζητήσεις για τα θέματα αυτά. Η επιχείρηση η οποία έχει ως δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο δεν θεωρείται επιχείρηση μέσων ενημέρωσης.
Και στα δύο εδάφια θεωρεί δεδομένες τις ηλεκτρονικές εφημερίδες διότι προϋπάρχουν του Νόμου. Το ίδιο πράττουν και οι 3310/05 άρθρο 2 παρ 4 και 3414/2005 άρθρο 2 παρ 1+2.
Α.Ν. 1092/38, αρ. 4
Εφημερίδα είναι κάθε έντυπο, το οποίο εκδίδεται κάθε ημέρα ή και σε μεγαλύτερα αλλά πάντως τακτά χρονικά διαστήματα, κατά ανώτατο όριο ενός μηνός, και περιέχει ύλη γενικού πολιτικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος και συγκεκριμένα ειδήσεις, κρίσεις επί ζητημάτων που απασχολούν τη δημόσια γνώμη, αναγγελίες και διαφημίσεις.
Α.Ν. 1092/38, αρ. 5
Περιοδικό είναι κάθε έντυπο, το οποίο εκδίδεται άπαξ τουλάχιστον κατά τριμηνία σε τακτικές εκδόσεις και του οποίου το περιεχόμενο γενικά δεν δύναται να του προσδώσει την έννοια της εφημερίδας.
Οι ηλεκτρονικές εφημερίδες στο διαδίκτυο είναι "έντυπες", είναι σταθερές, δεν είναι κινούμενες όπως η εικόνα της TV ή ο ήχος του ραδιοφώνου που από τη μια στιγμή στην άλλη εξαφανίζεται. Μπορούν να τυπωθούν σε χαρτί με εκτυπωτή, και σε αντίθεση με τα άλλα μέσα (τηλεόραση, ραδιόφωνο) μπορούν να διαμορφωθούν και τύποις και ουσία σύμφωνα με τον έντυπο Τύπο – εφημερίδες περιοδικά – και να περιλαμβάνουν τα ίδια στοιχεία. Αλλωστε σήμερα με την "ηλεκτρονική τυπογραφία", πρώτα «στοιχειοθετούνται» ηλεκτρονικά οι διάφορες σελίδες και μετά τυπώνονται. Ετσι όπως έχουμε τυπωμένες εφημερίδες, περιοδικά, διαφημιστικά, προγράμματα, φέϊγ βολάν κλπ. αντίστοιχα έχουμε ηλεκτρονικές εφημερίδες, μπλογκς, ποικιλία ιστοσελίδων, διαφημιστικές κλπ που μπορούν να τυπωθούν σε όμοια μορφή.
Ας δούμε το νομοθετικό ορισμό περί του τι συνιστά "Τύπο".
ΑΝ 1092/38 Άρθρον 1
Τύπος και έντυπον επί των οποίων εφαρμόζονται αι διατάξεις του νόμου τούτου, είναι παν ό,τι εκ τυπογραφίας ή οιουδήποτε άλλου μηχανικού ή χημικού μέσου, παράγεται εις όμοια αντίτυπα και χρησιμεύει εις πολλαπλασιασμόν ή διάδοσιν χειρογράφων, εικόνων, παραστάσεων μετά ή άνευ σημειώσεων, ή μουσικών έργων μετά κειμένου ή επεξηγήσεων, ή φωνογραφικών πλακών. Τα του κινηματογράφου διέπονται υπό ειδικού νόμου.
Χρησιμοποιείται μηχανικόν μέσον, το κομπιούτερ. Η είσοδος στο ίντερνετ ενός εκάστου χρήστη και η ανάγνωση του εντύπου - συχνά και η εκτύπωση - αποτελεί ξεχωριστόν αντίτυπον.
== Γίνεται παγίως δεκτό "έντυπο είναι κάθε κείμενο, κάθε όχι απλώς διακοσμητική εικαστική παράσταση, κάθε εγγραφή μουσικού έργου με κείμενο ή επεξηγήσεις και κάθε ηχητικό αποτύπωμα απλού ή μελωδικού λόγου, εφόσον έχει παραχθεί με μηχανική η φυσικοχημική ηλεκτρονική διαδικασία κατάλληλη για παραγωγή σημαντικού αριθμού αντιτύπων και προορίζεται για διάδοση" (Πρόδρομος Δαγτόγλου , καθηγητής ΠΑ, Ατομικά δικαιώματα, τ.1, 1991, σελ. 451 επ.).
== Με δεδομένο, ότι "οι ιστοσελίδες … περιέχουν συνήθως κείμενα που παράγονται με ένα συνδυασμό μηχανικής, φυσικοχημικής και ηλεκτρονικής διαδικασίας και προορίζονται για διάδοση μέσω του Διαδικτύου, καθώς και το ότι κάθε ανάκληση του συγκεκριμένου υλικού από κάποιον χρήστη ουσιαστικά συνιστά "αντίτυπο", γίνεται σαφές ότι ένα σημαντικό τμήμα που διακινείται στο Διαδίκτυο συνιστά Τύπο." (Ι.Καράκωστας, καθηγητής ΠΑ, Δίκαιο & Ίντερνετ, β΄ έκδ. Αθήνα 2003, σελ. 45).Και ιδίου,
"Το Δίκαιο των ΜΜΕ", έκδοση 2005, σελίδες 490-491, «Μια προσεκτική παρατήρηση σχετικά με τη φύση του Διαδικτύου θα μας πείσει ότι αυτό [ως προς ένα μεγάλο μέρος του] πρέπει να περιβληθεί με την προστασία του Τύπου».
== Επίσης έχει γίνει δεκτό (υπ αρίθμ 25/2005 απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων κ.λ.π) ότι στο προστατευτικό πεδίο του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων Ανθρώπου) του ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανδρώπου) που κυρώθηκε με το ν.δ. 53/1974, υπάγεται και η διάδοση ειδήσεων ή πληροφοριών δια του Τύπου, ηλεκτρονικού ή έντυπου.
Τα ΜΜΕ, σύμφωνα με την πάγια νομολογία των Ελληνικών Δικαστηρίων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), έχουν, κατά το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), καθήκον να ενημερώνουν το κοινό για υποθέσεις και θέματα που έχουν δημόσιο ενδιαφέρον και αντίστοιχα το κοινό έχει δικαίωμα να ενημερώνεται για ζητήματα και υποθέσεις γενικού ενδιαφέροντος.
Για το λόγο αυτό το ΕΔΔΑ αναγνωρίζει το ρόλο των δημοσιογράφων ως δημόσιων φρουρών (“public watchdogs”), ήτοι την ελεγκτική λειτουργία του Τύπου, η οποία καλύπτει τη δυνατότητά του να στηλιτεύει τα κακώς κείμενα με τη δημοσιοποίηση και δημόσια κριτική τους.
ΑΝ 1092/38 Άρθρον 2
1. Ως δημοσίευσις εντύπου θεωρείται η διανομή, πώλησις, καθώς και η εις δημόσιον μέρος ή εν δημοσία συναθροίσει ή εις μέρος προσιτόν εις το κοινόν τοιχοκόλλησις ή έκθεσις παντός εντύπου.
Δημοσίευσις είναι και η έκθεσις της ιστοσελίδας στο διαδίκτυο προσιτή στο κοινό.
2. Αδίκημα Τύπου υπάρχει όταν λάβη χώραν η κατά την προηγουμένην παράγραφον δημοσίευσις.
Ισως ισχυρισθεί κάποιος ότι το 1938 ο νομοθέτης δεν θα μπορούσε να είχε προβλέψει το ίντερνετ. Όμως το 1994 όταν ψηφίστηκε ο Ν. 2243/1994 ήταν υπαρκτό στην Ελλάδα. Και φυσικά όταν ψηφίστηκαν όλοι οι μετέπειτα νόμοι 3021/02, 3310/05, 3414/05 για τα μέσα ενημέρωσης ήταν αρκετά διαδεδομένο. Και είναι φυσικό να μη θέλησε ο Νομοθέτης να διευκρινίσει το ζήτημα διότι ο 1092/38 ως είχε τροποποιηθεί κλπ άρθρα 1 και 2, κάλυπτε πλήρως και το ίντερνετ: «μηχανικό μέσο», «έκθεσις», «δημοσίευσις».
Κάποιες απόψεις ότι «Τύπος είναι μόνο το τυπωμένο σε πολλά αντίτυπα που διανέμονται», έχει καλυφθεί από το άρθρο 2 παρ.1 Ν.3414/2005 (ΦΕΚ Α΄ 279) που διαγράφει τις λέξεις «εκτύπωση και διανομή».
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Δημοσιότης είναι η δημόσια γνωστοποίηση, η ενέργεια γνωστοποίησης στο κοινό. Γίνεται με δημόσια ανάγνωση, δημοσίευση, τοιχοκόλληση, ανάρτηση κλπ.
Δημοσίευση η δια του Τύπου γνωστοποίηση, το δημοσίευμα και δημοσίευμα το εντύπως δημοσιευόμενο σε εφημερίδα , περιοδικό. Δημοσιεύω ίσον γνωστοποιώ κάτι.
Δημοσίευση λοιπόν είναι η διαδικασία, κατά την οποία γίνεται διακίνηση πληροφοριών με απώτερο σκοπό την κοινοποίηση και τη διάθεση των πληροφοριών στο ευρύ κοινό δια του Τύπου.
Το internet έχει πλέον καθιερωθεί ως μια βασική εναλλακτική μορφή πληροφόρησης, με τη δημοσίευση και τη μετάδοση πληροφοριών σε ηλεκτρονική μορφή.
Με τον όρο ηλεκτρονική δημοσίευση ορίζουμε την παραγωγή, αποθήκευση, δημοσίευση και διακίνηση δημοσιευμάτων, αποκλειστικά σε δίκτυα και με τα εργαλεία, τους όρους, τις συνθήκες και δυνατότητες χρήσης του Διαδικτύου. Αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι το ηλεκτρονικό δημοσίευμα.
Η ηλεκτρονική έκδοση και δημοσίευση, καθώς και η διάδοση της δημοσίευσης προβλέπεται από τους Νόμους 3021/02, 3310/05 3414/05 περί ΜΜΕ, Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης, το οποίο έχει ως σκοπό την παροχή μέσω του διαδικτύου υπηρεσιών οπτικοακουστικού περιεχομένου, εφόσον το περιεχόμενο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και ειδικότερα περιλαμβάνει, κατά το πρότυπο των έντυπων εφημερίδων, ειδήσεις για πολιτικά ή κοινωνικά ή οικονομικά ή πολιτιστικά ή αθλητικά γεγονότα και εκδηλώσεις, καθώς και άρθρα, σχόλια, συνεντεύξεις ή συζητήσεις για τα θέματα αυτά.
Κατά το άρθρο 5A - (Δικαίωμα στην πληροφόρηση)
1. Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων.
2. Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους, τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων των άρθρων 9, 9Α και 19.
Κατά το άρθρο 14 του Συντάγματος (Ελευθερία του Τύπου)
1. Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους.
2. O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.
Ηδη έχουν γίνει δεκτά τα ακόλουθα:
1.- Η δημοσίευση έργων του λόγου στο διαδίκτυο αποτελεί μορφή ενάσκησης του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης, το οποίο, όπως αναφέρει και το Σύνταγμα μπορεί να ασκείται γραπτά, προφορικά ή «δια του τύπου» (άρθρο 14§1).
2.- Για την ποινική και αστική ευθύνη από δημοσιεύματα στο διαδίκτυο εφαρμόζεται αναλογικά η νομοθεσία για την ευθύνη όσων ασκούν την ελευθερία αυτή δια του τύπου.
ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
Με αίτησή μας στην Εισαγγελία Εφετών Πειραιά, ζητήσαμε να γνωμοδοτήσει, αν, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία περί Τύπου και ΜΜΕ, οι ηλεκτρονικές εφημερίδες στο ίντερνετ θεωρούνται Τύπος, και διέπονται από το νόμο περί Τύπου, φυσικά και τον Ποινικό.
Η Εισαγγελία Εφετών Πειραιά, με το υπ αριθμ. 2199/31-12-08 έγγραφό της μας απάντησε ότι σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 25 παρ. 2 του Ν 1756/1988, ο Εισαγγελέας Εφετών γνωμοδοτεί σε νομικά ζητήματα που δεν έχουν εισαχθεί στα δικαστήρια, όταν του υποβάλλουν ερωτήματα που αντιμετωπίζουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους όσοι αναφέρονται στο νόμο αυτό, για θέματα ερμηνείας και εφαρμογής του Ποινικού Νόμου.
Σχετικά με το ερώτημά μας, λοιπόν, και σύμφωνα με τα ανωτέρω, σε διάφορα Δικαστήρια της χώρας έχουν εισαχθεί, έχουν συζητηθεί και βρίσκονται σε διάφορα στάδια εξέλιξης μεταξύ άλλων οι ακόλουθες υποθέσεις:
== Σύλληψη (με τη διαδικασία του αυτόφωρου ΚΠΔ 242) το καλοκαίρι του 2006, του μπλόγκερ Αντώνη Τσιπρόπουλου για δυσφήμηση δια του Τύπου, (blogme.gr), και παραπομπή του από την Εισαγγελία Αθηνών στο Τριμελές Αθηνών. Η δίκη έχει αναβληθεί δύο φορές και επίκειται νέα δίκη στο Τριμελές το Φεβρουάριο του 2009.
== Το Δεκέμβριο του 2006 έγινε σε Δικαστήριο της Αθήνας η δίκη της ιστοσελίδας www.stray.gr για συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου. Οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.
== Στην Κομοτηνή εκδικάστηκε στις 12/6/08 αγωγή αποζημίωσης για συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου (μπλογκ "πιάτσα ντι ποπολο").
== Στις 8-7-2008 στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αγρινίου ( σύλληψη με τη διαδικασία του αυτόφωρου ΚΠΔ 242) έγινε η δίκη του μπλόγκερ Νίκου Μουρτζιάπη- πρωτόδικη ποινή για συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου 8 μήνες και 4 για εξύβριση, 10 κατά συγχώνευση. Εχει κάνει έφεση.
== Για τις 12-11-08 είχε προσδιορισθεί η δίκη του υπευθύνου της ηλεκτρονικής εφημερίδας "Τα νέα της Πετρούπολης" http://www.petroupoli-tk.gr , για συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου αλλά αναβλήθηκε για τον Ιανουάριο του 2010.
Καταδεικνύεται σαφώς ότι αυτές αποτελούν δεδικασμένο, υπάρχει νομολογία, και κατά συνέπεια δεν χρειάζεται υποβολή αιτήματος, αρμοδίως, για άλλη δικαστική γνωμοδότηση.
Τόσο οι ηλεκτρονικές εφημερίδες του διαδικτύου, όσο και άλλες ενημερωτικές ιστοσελίδες, μπλογκς κλπ θεωρούνται Τύπος και ισχύουν οι Νόμοι περί Τύπου.
Η δίωξη για δυσφήμηση, συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου απαιτεί μήνυση - έγκληση ΚΠΔ 42, 46, 50.
Στα εγκλήματα που διώκονται με έγκληση δεν επιτρέπεται η σύλληψη, εκτός αν προηγουμένως υποβληθεί η έγκληση, έστω και προφορικά, σ' εκείνον που έχει δικαίωμα να συλλάβει το δράστη άρθρα 42 και 46, 275 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ).
Τα αδικήματα του Τύπου είναι αυτόφωρα Κ.Π.Δ. 242 παρ 3.
Στα αυτόφωρα κακουργήματα και πλημμελήματα ο αρμόδιος εισαγγελέας πλημμελειοδικών έχει το δικαίωμα να εκδίδει εναντίον του δράστη που διώκεται ένταλμα σύλληψής του σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 276 και 277. το ένταλμα αυτό μπορεί ο εισαγγελέας να το ανακαλεί ή να το καταργεί.
Τα αδικήματα Τύπου δικάζονται από Τριμελή ΚΠΔ 114
Ηδη από το νομικό σύμβουλο της ΠΟΕΣΥ εκδόθηκε γνωμοδότηση ( μπορείτε να την δείτε εδώ) ότι οι νόμοι περί τύπου και αγγελιοσήμου, επιβάλλουν την πληρωμή αγγελιοσήμου και στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης.
Την ίδια στιγμή, το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης έκρινε με μια απόφαση-σταθμό (δείτε στο e-Lawyer) ότι οι ενημερωτικές ιστοσελίδες διέπονται από το νόμο περί Τύπου., όπως εμείς υποστηρίζαμε από καιρό.
Ειδικότερα ο Νόμος 3021/02 Άρθρο 1 προβλέπει:
Ορισμοί
Για την εφαρμογή του νόμου αυτού, οι ακόλουθοι όροι έχουν την έννοια που τους
αποδίδεται κατωτέρω:
1. «Επιχείρηση
Μέσων Ενημέρωσης»:
Η επιχείρηση της οποίας η λειτουργία υπάγεται στη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους και η οποία έχει ως δραστηριότητα, αποκλειστική ή μη:
α) την έκδοση ή εκτύπωση εφημερίδων ή περιοδικών, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή εντύπων εκπαιδευτικού ή επιστημονικού χαρακτήρα, σε οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής, τα έντυπα αυτά εκδίδονται, διαδίδονται ή διανέμονται, ή
β) την εγκατάσταση
και λειτουργία ή τη διαχείριση τηλεοπτικού σταθμού ελεύθερης λήψης ή την παροχή
ή τη διαχείριση συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, σύμφωνα με την εκάστοτε
ισχύουσα νομοθεσία, ή
γ) την εγκατάσταση και λειτουργία ή τη διαχείριση ραδιοφωνικού σταθμού ελεύθερης
λήψης ή την παροχή ή τη διαχείριση συνδρομητικών ραδιοφωνικών υπηρεσιών, σύμφωνα
με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή
δ) την
παροχή μέσω του διαδικτύου υπηρεσιών οπτικοακουστικού περιεχομένου, εφόσον το
περιεχόμενο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και ειδικότερα περιλαμβάνει, κατά το
πρότυπο των έντυπων εφημερίδων, ειδήσεις για πολιτικά ή κοινωνικά ή οικονομικά ή
πολιτιστικά ή αθλητικά γεγονότα και εκδηλώσεις, καθώς και άρθρα, σχόλια,
συνεντεύξεις ή συζητήσεις για τα θέματα αυτά.
Η επιχείρηση η
οποία έχει ως δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο δεν
θεωρείται επιχείρηση μέσων ενημέρωσης.
Αυτές οι διατάξεις αντικατέστησαν τα άρθρα 4 και 5 του 1092 του 38 περί Τύπου. Αρα Νόμος περί Τύπου αντικατέστησε άρθρα περί Τύπου:
Άρθρο 12
Έναρξη ισχύος - Τελικές διατάξεις
1. Από την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται η παράγραφος 11 του άρθρου 1 του Ν. 2328/1995, εκτός του τελευταίου εδαφίου, η παράγραφος 6 του άρθρου 2 και η παράγραφος 8 του άρθρου 3 του Ν. 2644/1998, το άρθρο 10 του Π.Δ. 310/1996, καθώς και κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη ή ρυθμίζει διαφορετικά το αντικείμενο των διατάξεων του νόμου αυτού. Όπου η ισχύουσα νομοθεσία παραπέμπει στις καταργούμενες διατάξεις, εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος νόμου.
Ο Νόμος 3310/05 άρθρο 2 παραγ 4 προβλέπει:
4. «Επιχείρηση Μέσων Ενημέρωσης»:
Η με οποιαδήποτε νομική μορφή οντότητα ή επιχείρηση, ανεξαρτήτως του κοινωφελούς ή μη σκοπού της, η λειτουργία της οποίας υπάγεται στη δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων του άρθρου 3 του Π.Δ. 100/2000 (ΦΕΚ 98 Α΄) και έχει ως δραστηριότητα, αποκλειστική ή μη:.
[Το πρώτο εδάφιο της παρ.4 τίθεται όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 παρ.1 Ν.3414/2005 (ΦΕΚ Α΄ 279)]
Εδώ προβλέπεται ότι ένα ΜΜΕ μπορεί να μην είναι κερδοσκοπική επιχείρηση.
α) την έκδοση («ή εκτύπωση ή διανομή») εφημερίδων ή περιοδικών, σύμφωνα με την
εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή εντύπων που περιέχουν ύλη, πολιτικού ή οικονομικού χαρακτήρα, σε οποιαδήποτε μορφή εκδίδονται, διαδίδονται ή διανέμονται, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής, ή
[Οι λέξεις «ή εκτύπωση ή διανομή» του εδαφίου α΄ διαγράφτηκαν με το άρθρο 2 παρ.2 Ν.3414/2005 (ΦΕΚ Α΄ 279)] ) για να ξεφύγει από την τυπογραφική μορφή και τον αριθμό αντιτύπων ή όλη υπόθεση. Οι ηλεκτρονικές εφημερίδες εκδίδονται και διαδίδονται.Επίσης με αυτή τη διάταξη καλύπτεται η δωρεάν διανομή εφημερίδων.
β) την εγκατάσταση και λειτουργία ή τη διαχείριση τηλεοπτικού σταθμού ή την εκπομπή ή μετάδοση τηλεοπτικού σήματος, με οποιαδήποτε μορφή ή τρόπο, όπως είναι η ελεύθερη λήψη, καλωδιακή, συνδρομητική, δορυφορική, ψηφιακή, ενσύρματη, ασύρματη, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή
γ) την εγκατάσταση και λειτουργία ή τη διαχείριση ραδιοφωνικού σταθμού ή εκπομπής ραδιοφωνικού σήματος με οποιαδήποτε μορφή, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, ή
δ) την παροχή μέσω του διαδικτύου υπηρεσιών οπτικού ή/και ακουστικού περιεχομένου, εφόσον το περιεχόμενο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και ειδικότερα περιλαμβάνει, κατά το πρότυπο των έντυπων εφημερίδων, ειδήσεις για πολιτικά ή κοινωνικά ή οικονομικά γεγονότα και εκδηλώσεις, καθώς και άρθρα, σχόλια, συνεντεύξεις ή συζητήσεις για τα θέματα αυτά. Η επιχείρηση η οποία έχει ως δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο δεν θεωρείται επιχείρηση μέσων ενημέρωσης.
Εξ άλλου με την παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν 3592/2007 γίνεται διάκριση ανάμεσα σε "ενημερωτικά" και "μη ενημερωτικά" μέσα ενημέρωσης:
Ως ενημερωτικά μέσα νοούνται εκείνα των οποίων το ημερήσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει τακτά πρωτότυπα δελτία ειδήσεων καθημερινά, πολιτικό σχολιασμό και ενημερωτικές εκπομπές, όπως πολιτικής και οικονομικής επικαιρότητας. Τα ενημερωτικά μέσα διακρίνονται σε γενικού και θεματικού περιεχομένου. Γενικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα, τα οποία περιέχουν προγράμματα ποικίλης ύλης. Θεματικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα των οποίων το πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδικό προσανατολισμό σε μία συγκεκριμένη κατηγορία ενημέρωσης, όπως οικονομικού, πολιτικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Μη ενημερωτικά μέσα θεωρούνται αυτά, το πρόγραμμα των οποίων δεν έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και αφορά αποκλειστικά σε ειδικούς τομείς ψυχαγωγίας και επιμόρφωσης, με περιεχόμενο, όπως μουσικό, αθλητικές μεταδόσεις με ή χωρίς σχολιασμό αθλητικών ειδήσεων, προβολή ταινιών, εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ ή παιδικές εκπομπές, περιλαμβανομένων και των μέσων που μεταδίδουν αποκλειστικά τηλεπωλήσεις, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 22 του άρθρου 1 της Οδηγίας 97/36/ΕΚ, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 19 της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ
ΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Νέο καθεστώς για τη δημοσίευση των ισολογισμών. Οι εταιρείες θα εξακολουθήσουν να δημοσιεύουν τους ισολογισμούς τους στις εφημερίδες, παράλληλα όμως θα μπορούν να τις αναρτούν και σε ειδική σελίδα στο διαδίκτυο.
Το ΠΑΣΟΚ, διά του ευρωβουλευτή του, Κώστα Μποτόπουλου, κατέθεσε τροπολογία στη σχετική έκθεση της φινλανδής ευρωβουλευτού του Λαϊκού Κόμματος κ. Καούπι. Ο Κ. Μποτόπουλος είπε για την τροπολογία του πως «δίπλα στο γενικό κανόνα της ηλεκτρονικής δημοσίευσης εξασφαλίσαμε τη δυνατότητα των κρατών μελών -ιδίως εκείνων στα οποία η πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι ιδιαίτερα χαμηλή όπως στην Ελλάδα- δημοσίευσης των εταιρικών δεδομένων και από τον Τύπο προκειμένου να υπάρχει η απαιτούμενη διαφάνεια των πληροφοριών».
*** Να σημειωθεί ότι στις απεργίες της ΕΣΗΕΑ συμμετέχουν οι εργαζόμενοι σε ειδησεογραφικά sites και portals.
*** Σημειώστε ότι ύστερα από σύμβαση, ήδη κοινή επιτροπή ΕΙΗΕΑ-ΕΣΗΕΑ μελετά τον καθορισμό του τρόπου αμοιβής των δημοσιογράφων που εργάζονται στα πορτάλς και τις ειδησεογραφικές ηλεκτρονικές εφημερίδες, και της ασφάλισής τους στο ΤΣΠΕΑΘ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Οι ηλεκτρονικές εφημερίδες που τηρούν τους νόμους περί Τύπου και αναφέρουν τα στοιχεία που ζητάει ο Νόμος (υπευθύνων κλπ) είναι ΤΥΠΟΣ,
και Ντε γιούρε (de jure) που σημαίνει έννομα, με νόμο (Νόμοι 3021/02 άρθρο 1 παραγρ. 1 εδ α και δ ο οποίος τροποποίησε τα άρθρα 4 και 5 του ΑΝ 1092/38 περί Τύπου, 3310/05 άρθρο 2 παρ 4 και 3414/2005 άρθρο 2 παρ 1+2),
και Ντε φάκτο: (de facto) έμπρακτα, στη πράξη.
Κι όποιος θέλει ας αναζητήσει τους Νόμους ή ας κάνει κλικ στη μηχανή αναζήτησης του Google για να διαπιστώσει ποια είναι η διεθνής αναγνώρισή τους.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ
Δημοσιογράφος – μέλος ΕΣΗΕΑ
1-6-09