Η προδοσία του  Ποριώτη  πλοιοκτήτη

     Όταν   τον Ιούλιο του 2012 αποκαλύφθηκε η «πλάκα»   για τους δύο άγγλους  ζωγράφους στον Πόρο, έγιναν διάφορες συζητήσεις, ότι τάχα, ο ένας από τους δύο, ο ….Κράξτον,  πρόδωσε  τις κινήσεις  Ελλήνων  πατριωτών -συγκεκριμένα  ενός Ποριώτη Καπετάνιου -  που προσπάθησαν να συμβάλλουν  στον απελευθερωτικό αγώνα  της Κύπρου, κείνη την εποχή  που  οι Αγγλοι, κρέμαγαν αγωνιστές.  Βέβαια ποιους θα υποστήριζε, ποιους θα βοηθούσε  ο Αγγλος αμφιλεγόμενος!.... Αλλά το να έχουμε το φίδι στον κόρφο μας, ήταν  πολύ!  Και η «πλάκα» ήταν για….πλάκα!

      Ας δούμε, όμως το ιστορικό περιστατικό, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέξαμε:

          Μετά τη μυστική άφιξη στην Κύπρο του Αρχηγού του Αγώνα  Γεώργιου Διγενή, στις 10 Νοεμβρίου 1954, η Μυστική Επιτροπή Αγώνα των Αθηνών μίσθωσε το μικρό πετρελαιοκίνητο καΐκι «Άγιος Γεώργιος» νηολογίου Υδρας 156 με καπετάνιο τον Ευάγγελο Λουκά Κουταλιανό, που είχε πάει και προηγουμένως μυστικά στην Κύπρο ως κυβερνήτης του πλοίου « Σειρήν». για να μεταφέρει φορτίο όπλων και πυρομαχικών.

         Στο καΐκι, εκτός από τον καπετάνιο, επέβαιναν ο Ποριώτης πλοιοκτήτης 45χρονος Ανάργυρος Μέλλος και οι ναύτες Μιχάλης Χριστοδουλάκης και Μιχάλης Αλιφραγκής.

         Ο Ανάργυρος Μέλλος ήταν γιος του Γιάννη Μέλλου, του επωνομαζόμενου  Ζωτόγιαννη  και της αδελφής του παντοπώλη της εποχής Δημήτρη Βλαχόπουλου, από το Βαλτέτσι Αρκαδίας, και είχε αδέλφια τον Παναγιώτη δάσκαλο, το Γιώργο Δικηγόρο, το Δημοσθένη και μια αδελφή που είχε παντρευτεί το Λουκά Γιουρδή.

        Το καΐκι ξεκίνησε άδειο από τον Πόρο, αλλά φαίνεται  ότι ο προορισμός του διέρρευσε. Πήγε στο  Πέραμα φόρτωσε και ξεκίνησε  για τη Ρόδο στις 13 Ιανουαρίου 1955. Από τη Ρόδο αναχώρησε για την Κύπρο στις 23 Ιανουαρίου, αφού παρέλαβε και τον Αργύρη Καραδήμα.

         Όμως οι Άγγλοι, ύστερα από πληροφορίες που είχαν το περίμεναν. Η πληροφόρηση, όπως αναφέρεται, αποδόθηκε στο  ζωγράφο  Τζων Κράξτον, φυσικό ήταν αφού ήταν Αγγλος, που εκείνη την εποχή βρισκόταν στον Πόρο – τη στιγμή που μαθητές έκαναν διαδηλώσεις υπέρ της Ενωσης  και  μας κυνηγούσε στα στενά ο χωροφύλακας Βασίλης Τσιμπουροκόλης.

          Το έγκυρο  «Βήμα» στις  29-7-12 έγραψε  για τον Κράξτον, που κατά την εφημερίδα δεν έκρυψε τις ομοφυλοφιλικές του  τάσεις:

        «Κάποιοι θυμούνται ότι τον πείραζαν και τον έκαναν να θυμώνει όταν «μάλωναν» συχνμαζί του για το θέμα της Κύπρου λέγοντάς του σθεναρά: «Η Κύπρος είναι ελληνική! Η Κύπρος είναι δικιά μας!».

             Το δημοσίευμα του «Βήματος» αφήνει να εννοηθεί ότι υπήρχε  ερωτική παράμετρος (ότι ήταν ζευγάρι)  μεταξύ  του  Κράξτον  που  ήταν δηλωμένος ομοφυλόφιλος,  και του Φρόιντ  που  ήταν ανοιχτός σε προκλήσεις κάθε είδους, και λέγεται ότι άφησε πίσω του  πεθαίνοντας   σαράντα μη νόμιμα παιδιά.

   Ο....Κράξτον  με τη Μαργκότ  Φοντέϊν στο Μπούρτζι  1951.   Με ναύτες φίλους του στον Πόρο

          Γνώριζαν από την αρχή όλες τις κινήσεις του καϊκιού, yι' αυτό και με το περιπολικό σκάφος  «Τσαριτυ» κατόπτευαν την ακτή από τη θάλασσα, ενώ αστυνομικές δυνάμεις παρακολουθούσαν από την ξηρά.

           Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο Αρχηγός Διγενής πληροφορήθηκαν εγκαίρως για την προδοσία, παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλαν δεν μπόρεσαν να ανακόψουν τον ερχομό του καϊκιού, που έφθασε το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου στην τοποθεσία «Ροδαφίνια», 1500 μέτρα νοτιότερα από την τοποθεσία  «Αλυκή». Εκεί το περίμενε ομάδα εφτά αγωνιστών από τη Χλωρικά, για να παραλάβουν το φορτίο του καϊκιού. Την ομάδα των αγωνιστών αποτελούσαν ο ομαδάρχης Κώστας Λεωνίδα και οι Χριστάκης Εύζωνας, Κυριάκος Μαυρονικόλας, Νικόλας Μαυρονικόλας, Μιχαλάκης Παπαντωνίου, Νικόλας Πενταράς και Χριστόδουλος Πενταράς. Με την ομάδα παραλαβής ήταν και ο εκ των μελών της Μυστικής Ομάδας Αθηνών Σωκράτης Λοϊζίδης, που περίμενε για να επιβιβαστεί στο καΐκι και να επιστρέψει στην Ελλάδα. Το καΐκι είχε επισημανθεί από τους Άγγλους και αστυνομική δύναμη έσπευσε στην περιοχή «Ροδαφίνια». Μια βάρκα από το καΐκι μετέφερε στην ακτή σε τρεις διαδρομές στρατιωτικό υλικό το οποίο μέλη της ομάδας τοποθέτησαν σε μικρό υπόστεγο μηχανής άντλησης νερού, εκατόν περίπου μέτρα από την ακτή.

        Σε κάποια απόσταση από αυτή  η αστυνομική δύναμη συνέλαβε το Μιχαλάκη Παπαντωνίου και τον Κυριάκο Μαυρονικόλα, τους οποίους ο ομαδάρχης είχε στείλει να φέρουν προμήθειες για το καΐκι. Προχωρώντας προς την ακτή η αστυνομική δύναμη συνέλαβε ακόμη τέσσερα μέλη της ομάδας, που είχαν μεταφέρει στο μικρό υπόστεγο της μηχανής τα πρώτα κιβώτια με δυναμίτιδα και στη συνεχεία συνέλαβε και τους υπολοίπους στον τόπο της εκφόρτωσης.

        Ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης ειδοποίησε με φωτοβολίδες το πολεμικό. Το πλοίο πλησίασε και έριξε προειδοποιητικές βολές εναντίον του καϊκιού «Άγιος Γεώργιος». Αυτό προσπάθησε να διαφύγει αλλά αναγκάστηκε να παραδοθεί αφού προηγουμένως το πλήρωμα του πέταξε στη θάλασσα το φορτίο των πυρομαχικών που είχε απομείνει.

        Τότε έγινε μεγάλη αναταραχή στον Πόρο και ξέσπασαν και οιδιαδηλώσεις.Τα πέντε  μέλη του πληρώματος του πλοίου και οι έξι από τους οκτώ Κυπρίους που συνελήφθησαν στην ακτή καταδικάστηκαν στις 6 Μαΐου 1955 από αγγλικό κακουργιοδικείο στην Πάφο σε διαφορές ποινές φυλάκισης από ένα έως δώδεκα χρόνια και μεταφέρθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας.

         Παρέμειναν  στις φυλακές ως το 1959  οπότε  η Τουρκία, η Ελλάδα και η Αγγλία έκαναν τη συμφωνία της Ζυρίχης και στη συνέχεια τη συμφωνία του Λονδίνου, και  έληξε ο  ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ και ιδρύθηκε το κυπριακό κράτος.  

          Το καΐκι «Άγιος Γεώργιος» κατασχέθηκε  και  οδηγήθηκε στο λιμανάκι της Κάτω Πάφου. Αργότερα οι Άγγλοι  το  πούλησαν σε δημόσιο πλειστηριασμό. Ο τότε δήμαρχος Πάφου Ιάκωβος Ιακωβίδης, ενεργώντας κατόπιν εντολής του Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου το αγόρασε, για να χρησιμοποιηθεί ως μουσειακό έκθεμα ενός μουσείου για τον απελευθερωτικό αγώνα της Κύπρου. Με πρωτοβουλία του Παπακώστα Λεωνίδα και έξοδα της Ζήνας Κάνθερ το καΐκι μεταφέρθηκε στην ακτή Αλυκή της Χλώρακας τον Οκτώβριο του 1961 και τοποθετήθηκε σε κτίριο που κατασκευάστηκε ειδικά γι’ αυτό το σκοπό και το οποίο οικοδομήθηκε το 1968 από το Υπουργείο Παιδείας Το 1994 ανακαινίστηκε με δαπάνες της Ιεράς Μητρόπολης Πάφου και του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 και το έτος 2000 προστέθηκε νέα πτέρυγα.   

     Τώρα για την προδοσία ευθυνόταν ο ...Κράξτον;  Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος.

    Τον Κράξτον  τον είχα δει  το 1954, μαθητής ον στην 2α τάξη του  οκταταξίου  γυμνασίου, να περιφέρεται  στον Πόρο  με πονηρό ερευνητικό βλέμμα. Αλλά μετά την έναρξη του  Κυπριακού Αγώνα, εξαφανίστηκε  ξαφνικά.

        Περιμένω  από καθ έναν που γνωρίζει περισσότερα να με ενημερώσει.

  Πηγή:   www.cyprushighlights.com                                                         ΒΑΣΙΛΗΣ Π  ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

                                                                                                                                         17-8-2012