Πειραιάς,  Ρωμαίοι,  Αντώνιος  και  Κλεοπάτρα

 

      Είναι γνωστό ότι κατά τη μακρινή αρχαιότητα, την εποχή του Θεμιστοκλή και του Κόνωνα, το Πειραϊκό  Λιμάνι, Δήμος από το 517 π.Χ,  έσφυζε  από κίνηση και ζωή.

        Όμως ήρθε, το 322 π.Χ.  η Μακεδονική  κυριαρχία κι άρχισε η παρακμή. Κάτι που αποδεικνύεται από το μικρό αριθμό των γλυπτών που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά.

                                   

                                   Αναπαράσταση του ναυστάθμου της Μουνιχίας   τον 4ο αιώνα π.Χ από τον J.F.Coates

      Μετά   ήρθε νέα περίοδος, η Ρωμαϊκή.

      Το 146 π.Χ. κατελήφθη από του Ρωμαίους και το  85 π.Χ. ο  Σύλλας   τον κατέστρεψε. Για να εκδικηθεί τους Πειραιώτες που  είχαν υποστηρίζει τον Πόντιο  στρατηγό Αρχέλαο, το 88 π.Χ, να εγκατασταθεί στον Πειραιά, - σε μια προσπάθειά τους να αποτινάξουν το Ρωμαϊκό ζυγό,- ο Ρωμαίος στρατηγός  κατάκαψε τη Σκευοθήκη, τους Νεώσοικους, και όλα τα κτίσματα του Πειραιά. Παρέμειναν άθικτες μόνο κάποιες συνοικίες.

       Τα χρόνια κύλησαν. Αλλοι Ρωμαίοι, στη συνέχεια, φρόντισαν να τον  ξαναδημιουργήσουν.

       Ο Πομπήϊος   ξανάκτισε  κάποια τμήματα  της πόλης του Πειραιά, και  κατασκεύασε πρόχειρα λιμενικά έργα. Τότε έγινε και  επανανοικοδόμηση του «Δείγματος» - τόπου κοντά στη  Μακρά Στοά, όπου οι έμποροι  εξέθεταν τα εμπορεύματα   που έφερναν με τα πλοία και πωλούσαν, και οι ναυτικοί έκαναν  συμφωνίες και αγοραπωλησίες. Επίσης έγινε προσπάθεια βελτίωσης  μερικών νεώρειων.

      Ολα  αυτά, βέβαια, δεν γίνονταν  τόσο για να ανασυγκροτήσουν τον Πειραιά, αλλά  για να  εξυπηρετούνται  αυτοί  και οι δραστηριότητές τους.

      Πάρα πολύ περισσότερα, όπως είναι γνωστό, έκαναν οι ρωμαίοι στην Αθήνα.

      Τότε ο Πειραιάς  είχε δύο χιλιάδες κατοίκους. Όμως ήταν πάντα δεμένος με την Αθήνα που συγκέντρωνε μεγάλο ενδιαφέρον των Ρωμαίων, αφού ήταν το λιμάνι της, και μάλιστα σε μια απόσταση τέτοια που να δικαιολογεί, ξεχωριστούς χώρους διαμονής, ξεχωριστές εγκαταστάσεις, ξεχωριστή ζωή.

         Τα ευρήματα  που υπήρξαν κατά τη διάρκεια εκσκαφών για την ανέγερση, το 1981, Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά στην Τερψιθέα,  μαρτυρούν πως υπήρξε και οργανωμένη  ρωμαϊκή πόλη στον Πειραιά. Ανακαλύφθηκαν ερείπια  οικιών, εργαστηρίων, καταστημάτων, και  δεξαμενών σε σχήμα αχλαδιού, σκαμμένων στο βράχο,  που επικοινωνούσαν μεταξύ  τους  με υπόγειους διαδρόμους. Οι δεξαμενές αυτές αποτελούν  πρότυπο για την ύδρευση του Πειραιά. Τέτοιες δεξαμενές είχαν βρεθεί και παλιότερα αλλά καταστράφηκαν.

      Στα Ρωμαϊκά χρόνια λειτουργούσε  το παλιό «βαλανείο» (δημόσιο λουτρό)  στο Σηράγγιο (σπηλιά Παρασκευά) και τότε κατασκευάστηκαν τα δύο ψηφιδωτά που υπήρχαν εκεί και, κατά περίεργο τρόπο, εξαφανίστηκαν στην περίοδο της Δικτατορίας (1967 - 1974).

       Πολλοί άρχοντες και ηγεμόνες, κυρίως της Ανατολής, επισκεύασαν πολλά καταστραμμένα δημόσια κτίρια της πόλης, ή έκτισαν καινούρια  κατά τη Ρωμαϊκή εποχή.

      Τα ευρήματα  ενός ναυαγίου ρωμαϊκού πλοίου στο λιμάνι του Πειραιά, μια σειρά των νεοαττικών  πλακών που εκτίθενται  στο αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά,  δίνουν πολύτιμες  πληροφορίες.

       Άμεσες πηγές για τη μελέτη της ιστορίας και τοπογραφίας του Πειραιά αποτελούν οι διάφορες επιγραφές, ευρήματα αρχαίων τάφων, θεμέλια ναών, νεωσοίκων, κτιρίων και τειχών και αρχαίων λιμενικών έργων, σε συνδυασμό πάντα με τις περικοπές αρχαίων συγγραφέων που αναφέρονται στον Πειραιά.

        Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο , ο Πειραιάς πήρα τα  ονόματα:

        "Athenarum portus". "Portus de Sithines", ή "Sithines".

 

                                    Πανεπιστημιακή  πόλη

 

        Καθ όλη τη διάρκεια  της Ρωμαϊκής  εποχής η Αθήνα αποτελούσε   ένα είδος Πανεπιστημιακής  πόλης και οι λόγιοι  της εποχής θεωρούσαν  απαραίτητο συμπλήρωμα της παιδείας τους μια επίσκεψη εκεί που έζησαν τόσοι  Ελληνες  λόγιοι, σοφοί, φιλόσοφοι, ρήτορες, τραγωδοί και άλλοι.

        Ανάμεσα τους  ο Κικέρων 79 π.Χ, ο Οράτιος 45 π.Χ, ο Στράβων  (67 π.Χ. - 23 μ.Χ), ο Οβίδιος.

        Κοντά σ αυτούς και άλλοι, στρατιωτικοί, πολιτικοί  όπως ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα.

        Κι όλοι αυτοί έφταναν με πλοίο στον Πειραιά, και από κι ανέβαιναν με τα μόνιππα στην  Αθήνα δια  μέσου των μακρών τειχών.

        Αυτές  οι αφίξεις είχαν σαν συνέπεια να δημιουργηθούν στον Ρωμαϊκό Πειραιά  χώροι υποδοχής, ρωμαϊκές ταβέρνες ( πως ήταν οι ρωμαϊκές ταβέρνες μας δίνει ένα  εύρημα του 2009 στην Αρχαία Δημητριάδα).

        Επειτα το λεκανοπέδιο της Αττικής έβγαζε πάντα θαυμάσια κρασιά, ότι έπρεπε για τη δημιουργία .....ναών του Βάκχου.

       Η περιοχή του Πειραιά ήταν θαυμάσιος τόπος για εξοχικές κατοικίες που άρεσαν στους πλούσιους  Ρωμαίους  καθώς και  για ψάρεμα και κυνήγι  στο οποίο αφιέρωναν πολλές ώρες.

        Ρωμαϊκές αγροικίες ακόμα και στο Μονοπάτι Αχαρνών (Μενίδι)  με δεκάδες δωμάτια, εσωτερικές αυλές, αποθήκες, δεξαμενές, λουτρά  μαρτυρούν ότι  οι Ρωμαίοι είχαν εξαπλωθεί αρκετά.

        Εξ άλλου, στην τελευταία αίθουσα του Αρχαιολογικού  Μουσείου  του Πειραιά,  παρουσιάζεται  με έμφαση η τέχνη της ρωμαϊκής περιόδου, κατά την οποία ο Πειραιάς ήταν βιοτεχνικό κέντρο, που παρήγε αντίγραφα κλασικών γλυπτών. Αρκετά τέτοια αγάλματα εκτίθενται, μαζί με πορτραίτα Ρωμαίων αυτοκρατόρων.

        Από το Ρωμαϊκό αντίγραφο  του Πλάτωνα  που βρίσκεται στο  μουσείο Μονάχου, φαίνεται ότι είχαν μεγάλο ενδιαφέρον για την Αθήνα, τον  Πειραιά  του Θεμιστοκλή   και του Κόνωνα που  ήταν ξακουστός  από  τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τους συγκινούσαν  ο Περικλής, ο Πλάτων, ο Επίκουρος του οποίου το σπίτι επισκεύασε ο Κικέρων, ο Σοφοκλής, ο Αριστοφάνης, ο Δημοσθένης,  ο Μέγας Αλέξανδρος κ.α.

           Επιφανείς Ρωμαίοι έρχονταν στην Αθήνα είτε ως επισκέπτες, είτε ως σπουδαστές, είτε για να εγκατασταθούν εδώ μόνιμα, όπως ο πλούσιος έμπορος Τίτος Πομπόνιος που πήρε το προσωνύμιο Αττικός από τις πολλές προσφορές που έκανε στην Αθήνα, και μετά Χριστόν τόσοι άλλοι.

         Εκαναν  τουρισμό της εποχής τους.

        Δεν  μπορούμε βέβαια να ξέρουμε ποια εντύπωση  τους έκαναν  οι αρχαιότητες της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά πιστεύουμε λιγότερο απ ότι σήμερα, πρώτον διότι ήταν πολύ πιο κοντά οι εποχές απ ότι σήμερα, και δεύτερον  η τεχνοτροπία ήταν σχεδόν  ίδια. Περισσότερο πρέπει να τους εντυπωσίαζαν τα πρόσωπα που διέπρεψαν εδώ.

        Ωστόσο οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν την Αθηναϊκή τέχνη και φιλοσοφία σε τέτοιο βαθμό που οικειοποιήθηκαν τους θεούς του Δωδεκάθεου, και τους έκαναν δικούς τους. Υπάρχουν, ακόμη, μαρτυρίες ότι η Ρωμαϊκή αριστοκρατία άρχισε να στέλνει τα παιδιά της στην Αθήνα για να μορφωθούν, και οι Ρωμαίοι επισκέπτονταν την Αθήνα και την Ελλάδα για να δουν τα μνημεία της Κλασσικής Εποχής, και να ξαναζήσουν τις μέρες της δόξας του Περικλή και των Αθηναίων.

        Μια τέτοια άποψη  δικαιολογεί και το ενδιαφέρον διαφόρων  να επισκεφθούν τον Πειραιά αλλά κυρίως  την Αθήνα, η οποία είχε τύχει μεγαλύτερης φροντίδας  από αυτούς.

 

                                                 Μια   ανεξίτηλη  μαρτυρία

 

        Ο Ρωμαίος Συγκλητικός Μενένιος Απιος έγραφε μεταξύ άλλων στον Ανθύπατο Ατίλιο Νάβιο που θα αναλάμβανε την διοίκηση της Αχαΐας. Ένα γράμμα πολύ αποκαλυπτικό. (Την   μετάφραση του πάπυρου έκανε ο σπουδαίος Έλληνας Κωνσταντίνος Τσάτσος):

 

      «Τούτη η συνείδηση της ευθύνης διακρίνει τους βαρβάρους κατακτητές από τους κοσμοκράτορες. Μονάχα ο Αλέξανδρος πριν από μας είχε τη συνείδηση τούτης  της ευθύνης. Ευτυχώς για τη δόξα της Ρώμης πέθανε νέος, γιατί αλλιώς θα ήτανε οι έλληνες σήμερα οι άρχοντες του κόσμου. Αλλίμονο στους λαούς όταν  τις προσπάθειές τους τις ενσαρκώνουν μονάχα σε μονωμένα άτομα που περνούν και όχι σε ανθρώπινες κοινότητες, σε θεσμούς, που αντέχουν στη ροή των    πραγμάτων και σηκώνουν άνετα τον όγκο των πολύχρονων έργων. Έχομε τη σοφία   να μη θέλομε να είμαστε δυσβάσταχτοι εκμεταλλευτές των λαών που υποτάχτηκαν στην εξουσία μας».

    …….Αλλά δε φτάνει να τους χαρίζωμε ειρήνη και τάξη, γιατί αυτά είναι αρνητικά στοιχεία, είναι όροι, δεν αποτελούν την ουσία της ευδαιμονίας των ανθρώπων. Πρέπει να προάγομε την υλική ευημερία των λαών μας. Πρέπει με την υπερέχουσα τεχνική μας να τους κατασκευάζομε υδραγωγεία και αιωνόβιους δρόμους, λιμάνια, γιοφύρια και άλλα έργα που κάνουν τη ζωή των ανθρώπων  πιο άνετη και πιο εύκολη. Θα έπρεπε ακόμη και της φιλοσοφίας και της ποίησης τα δώρα να σκορπούσαμε στις χώρες που κυβερνούμε….

…..…O έλληνας είναι πιο εγωιστής από μας και συνεπώς και από  όλα τα έθνη του κόσμου. Το άτομό του είναι «πάντων χρημάτων μέτρον» κατά το ρητό του Πρωταγόρα. Αδέσμευτο, αυθαίρετο, και ατίθασο, αλλά και αληθινά  ελεύθερο ορθώνεται το εγώ των ελλήνων. 

 ….. O έλληνας ζητεί από το νόμο δικαιοσύνη για τη δική του  προσωπική περίπτωση. Αν τύχη και ο νόμος, δίκαιος στην ολότητά του, και δεν ταιριάζει σε λίγες περιπτώσεις, όπως η δική του, δεν μπορεί αυτό να το παραδεχτή. Και εν τούτοις τετρακόσια χρόνια τώρα το διακήρυξε ο μεγάλος τους Πλάτων, πως τέτοια είναι η μοίρα και η φύση των νόμων. Πως άλλο νόμος  και άλλο δικαιοσύνη. Το διακήρυξε και ο Σταγειρίτης, χωρίζοντας το δίκαιο  από το επιεικές. Αλλά δεν τ΄ ακούει αυτά ο έλληνας! Δε δέχεται να θυσιάση  τη δική του περίπτωση, το δικό του εγώ σ’ ένα νόμο σκόπιμο, και δίκαιο στη  γενικότητά του……».

 

                             Η  βασίλισσα   Κλεοπάτρα

 

      Μεταξύ των υψηλών επισκεπτών της εποχής εκείνης ήταν ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα,  το 32 π.Χ.  Βέβαια ο Αντώνιος είχε επισκεφθεί τον Πειραιά και με τη γυναίκα του την Οκταβία  πιο πριν. και ήξερε τα κατατόπια.

  Η Κλεοπάτρα, που ονομάστηκε και «Βασίλισσα των Βασιλέων», από τον Frederick Arthur Bridgman (1896). Δεξιά ο Αντώνιος.

 

     Η Κλεοπάτρα (Ιανουάριος 69 π.Χ. – 12 Αυγούστου, 30 π.Χ.) ήταν η τελευταία βασίλισσα της ελληνιστικής Αρχαίας Αιγύπτου, προτού αυτή αποτελέσει πλέον κομμάτι της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η βασιλεία της σηματοδοτεί το τέλος της ελληνιστικής και την αρχή της ρωμαϊκής περιόδου στην ανατολική Μεσόγειο.

      Αν και ικανή και δαιμόνια μονάρχης, έμεινε διάσημη κυρίως γιατί κατάφερε να γοητεύσει δυο από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής της, τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο, αλλά και για το τραγικό της τέλος.

     Η Κλεοπάτρα, αρχικά  παντρεύτηκε το  μεγάλο αδελφό της  Πτολεμαίο ΙΒ   και μετά  τον  άλλο Πτολεμαίο ΙΓ (ήταν 11 ετών όταν την παντρεύτηκε).  

 

                              Καίσαρ  και  Κλεοπάτρα

 

      Το  Σεπτέμβριο  του 48 π.Χ  ο Καίσαρας κατακτούσε τη  Συρία. Η Κλεοπάτρα  φοβόταν για την Αίγυπτο, ότι θα έχανε το θρόνο της. Και αντιμετώπιζε  ένα δύσκολο ερώτημα: πώς θα μπορούσε να φτάσει στον  Καίσαρα χωρίς να τη δολοφονήσουν οι εχθροί της στη διαδρομή; Για το λόγο αυτό, ο έμπιστός της, Απολλόδωρος από τη Σικελία  τη μετέφερε με βάρκα και την έβαλε κρυφά στα διαμερίσματα του Καίσαρα, τυλιγμένη σε ένα χαλί. Ο θρύλος θέλει τον Καίσαρα να βρήκε την κίνηση αυτή πολύ  χαριτωμένη. Εκεί συνδέθηκαν ερωτικά, και μετά από λίγες μέρες η Κλεοπάτρα γύρισε στην Αίγυπτο.   Η  Κλεοπάτρα κατά  την πρώτη της συνάντηση με τον Καίσαρα, πίνακας του Ζαν Λεόν Ζερόμ (1866).

 

      Αργότερα ο Καίσαρ πήγε στην Αλεξάνδρεια κύριος της κατάστασης τον Ιανουάριο του 47 π.Χ. Παρόλο που η Κλεοπάτρα είχε πλέον γίνει αντιπαθής στους υπηκόους της γιατί συντάχθηκε με το Ρωμαίο, αναγκάστηκαν να την δεχτούν ως βασίλισσα, υπό την πίεση του Καίσαρα.

     Στις 23 Ιουνίου 47 π.Χ. η Κλεοπάτρα γέννησε ένα γιο δικό της, όπως διακήρυξε, και του Καίσαρα. Αυτό αποτελούσε σκάνδαλο τόσο για τους Ρωμαίους όσο και για τους Έλληνες και Μακεδόνες της Αιγύπτου. Ωστόσο εκείνη χωρίς καμία αναστολή του έδωσε το όνομα  Καίσαρ. Οι Αλεξανδρινοί τον ονόμασαν Καισαρίωνα (που είναι υπό μία έννοια υποτιμητικό υποκοριστικό, κάτι σαν “μικρός Καίσαρ”).

      Όταν ο Καίσαρ επέστρεψε θριαμβευτής στη Ρώμη το 46 π.Χ., δικτάτωρ του Ρωμαϊκού Κόσμου, η Κλεοπάτρα πήγε να τον βρει με τον γιο τους. Ωστόσο δεν διέμενε στο κέντρο της πόλης, αλλά στην εξοχική κατοικία του Καίσαρα στην άλλη όχθη του Τίβερη. Μαζί της έφερε και τον αδερφό της, τον Πτολεμαίο ΙΔ', καθώς και θησαυρούς. Στους αριστοκράτες επισκέπτες της, επεδείκνυε βασιλική συμπεριφορά και αναφερόταν ως «η Βασίλισσα» (regina). Ο Καίσαρ της αφιέρωσε ένα χρυσό άγαλμα στον νεόκτιστο ναό της Γεννήτρας Αφροδίτης θεότητας αντίστοιχης με την ελληνική Αφροδίτη, από την οποία η  οικογένεια  του Καίσαρα υποστήριζε πως καταγόταν.

       Στα μάτια των Ρωμαίων, όμως, η Βασίλισσα δεν ήταν παρά μια τυχοδιώκτρια ερωμένη, κι όχι σύζυγος του δικτάτορα. Άλλωστε ο ίδιος είχε ήδη νόμιμη σύζυγο, την Καλπουρνία, αν και δεν είχε  απογόνους από εκείνη.

       Ωστόσο οι Ρωμαίοι αριστοκράτες, που επίσης μπορούσαν να νιώσουν ότι τα γεγονότα οδηγούσαν προς αυτήν την κατάσταση, αντιμετώπισαν με καχυποψία και φόβο την προοπτική αυτή. Έτσι το Μαρτίου, το 44 π.Χ. το εγχειρίδιο του Βρούτου και των συμμάχων του έδωσαν τέλος στα όνειρα της Κλεοπάτρας. Η δολοφονία του Καίσαρα την έθετε σε τρομερό κίνδυνο. Έτσι εγκατέλειψε την πόλη μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο και επέστρεψε στο στενό της βασίλειο του Νείλου, ελπίζοντας πως εκεί θα ήταν ασφαλής.

 

                            Αντώνιος και Κλεοπάτρα

 

          Ο Αντώνιος πέρασε το χειμώνα του 41 – 40 π.Χ. στην Αίγυπτο, παραδομένος κατά τον Πλούταρχο σε εξωτικές απολαύσεις. Υπάρχουν αρκετές ανεπιβεβαίωτες, αλλά και διάσημες ιστορίες για την Κλεοπάτρα, και μια από αυτές είναι η παρακάτω:

       Σε ένα από τα εξεζητημένα δείπνα που μοιράστηκε με τον Αντώνιο, έβαλε ένα στοίχημα μαζί του πως θα μπορούσε να ξοδέψει ένα ανήκουστο χρηματικό ποσό για ένα δείπνο. Εκείνος το δέχτηκε. Την επόμενη νύχτα, εκείνη έδωσε ένα κανονικό δείπνο, χωρίς κάτι το θεαματικό. Ο Αντώνιος την κορόιδεψε γι’ αυτό, οπότε εκείνη ζήτησε να της φέρουν το δεύτερο πιάτο, που αποδείχτηκε να είναι ένα κύπελλο με δυνατό ξύδι. Έβγαλε ένα από τα αμύθητης αξίας μαργαριταρένια  σκουλαρίκια της, το έριξε στο ξίδι, το άφησε να διαλυθεί και ήπιε το μείγμα.

       Η πρώτη μαρτυρία για το γεγονός προέρχεται από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο  κοντά στα 100 χρόνια μετά την εποχή που θα πρέπει να συνέβη το γεγονός. Το ανθρακικό ασβέστιο στα μαργαριτάρια πράγματι διαλύεται στο ξίδι, ωστόσο με πολύ αργούς ρυθμούς.

        Στο μεταξύ συνέβαιναν γεγονότα που αργότερα επηρέασαν δυσμενώς τη θέση του Αντωνίου: μια σφοδρή διαμάχη μεταξύ Οκταβιανού και της οικογένειας του Αντωνίου. Όταν πλέον έφτασε στην Ιταλία η διαμάχη του με τον Οκταβιανό διευθετήθηκε και η φιλία τους σφραγίστηκε με γάμο ανάμεσα στον Αντώνιο και τη χήρα αδερφή του Οκταβιανού, την Οκταβία. Τότε του δόθηκαν οι ανατολικές επαρχίες επισήμως ως περιοχή εξουσίας.

      Ετσι το 39 π.Χ  ο Αντώνιος και η Οκταβία πέρασαν  το μήνα του μέλιτος στην  Αθήνα  η οποία όπως προείπαμε ήταν τόπος αριστοκρατικών επισκέψεων και όχι μόνο. Τότε οι  Αθηναίοι  τον  αρραβώνιασαν τιμητικά  με  την πολιούχο Αθηνά. Όμως  είναι  άγνωστο  αν του έδωσαν και την προίκα που τους  ζήτησε  ο  Αντώνιος, χίλια δηλαδή τάλαντα.

      Μετά το γαμήλιο ταξίδι στην Αθήνα, Αντώνιος και Οκταβία γύρισαν στην Ρώμη. Και κατόπιν ο Αντώνιος έφυγε γι τις ανατολικές επαρχίες της δικαιοδοσίας του.

 

                     Αντώνιος και Κλεοπάτρα στον Πειραιά

 

      Στην πραγματικότητα γύρισε στην Αλεξάνδρεια και  βρήκε την Κλεοπάτρα, όπου  συνέχισαν τις ερωτικές τους επιδόσεις. Το  32 π.Χ. έρχονται στον Πειραιά και την Αθήνα και διασκεδάζουν  ποικιλότροπα και προκλητικά. Δεν αφήνουν σημείο για σημείο που να μην επισκεφθούν και διασκέδαση  που να μην κάνουν.

       Τα νέα δεν αργούν να μαθευτούν στη Ρώμη. Και που εξόργισαν τον Οκταβιανό. Ετσι όπως αναφέρεται στον Πειραιά έμαθε ο Αντώνιος την κήρυξη πολέμου  εναντίον του από τον  Αυτοκράτορα.

      Μετά την οριστική ήττα του Μάρκου Αντωνίου το 31 π.Χ. στο Ακτιο από τον στόλο του Οκταβιανού, ο Οκταβιανός ήρθε στην Αθήνα και τιμώρησε τους Αθηναίους παίρνοντάς τους την Αίγινα και την Ερέτρια.

     Ο Αντώνιος εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια με την Κλεοπάτρα.

                                      Ο  Θάνατος της Κλεοπάτρας

        Αλλά ο  Καίσαρ  Οκταβιανός ήθελε να τιμωρήσει τους δύο εραστές. Ετσι το 30 π.Χ. μπήκε στην Αίγυπτο από τη Συρία με το στρατό του χωρίς μεγάλη δυσκολία, καθώς ο Αντώνιος δεν είχε αξιόπιστες δυνάμεις να τα υπερασπιστούν. Όταν έφτασε στα τείχη της Αλεξάνδρειας, η Κλεοπάτρα κλείστηκε σε ένα ταφικό μνημείο κάπου στην πόλη δίνοντας στον Αντώνιο την εντύπωση ότι αυτοκτόνησε.

                                                                

           Ο Θάνατος της Κλεοπάτρας, πίνακας του Ζαν Αντρέ Ρίξενς, Musée des Augustins, Τουλούζη (1874).

 

       Μαζί είχε δύο από τις θεραπαινίδες  της, που τα ονόματά τους ήταν Ειράς και Χάρμιον.

       Τότε ο Αντώνιος στενοχωρήθηκε τόσο πολύ, ώστε κατάφερε δυνατό χτύπημα στον εαυτό του με το σπαθί του. Αλλά δεν πέθανε προτού μπει στο μέρος όπου κρυβόταν η Κλεοπάτρα. Κανείς δεν ξέρει τι συνέβη εκεί παρά μονάχα η Βασίλισσα και οι δύο γυναίκες. Όταν οι Ρωμαίοι έφτασαν εκεί βρήκαν απλά το άψυχο σώμα του.

       Ο Οκταβιανός μπήκε σαν κατακτητής στην Αλεξάνδρεια την 1 Αυγούστου 30 π.Χ.  Εκεί συναντήθηκε με τη Βασίλισσα στο παλάτι των Πτολεμαίων.

      Αργότερα ειπώθηκε, ότι η Κλεοπάτρα, στο τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας της προσπάθησε να αποπλανήσει τον νέο κατακτητή, αλλά δεν τα κατάφερε μπροστά στην ψυχρή αδιαλλαξία του νεαρού Καίσαρα. Ωστόσο είναι πιθανόν αυτή η εκδοχή της ιστορίας να ήταν παρά ένα μεταγενέστερο κατασκεύασμα με σκοπό να παγιώσει την εικόνα της Κλεοπάτρας ως σατανικής γυναίκας. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως καθένας τους προσπάθησε να επιβληθεί στον άλλο, και πως ο Οκταβιανός δεν επιθυμούσε το θάνατό της, προτού την διαπομπεύσει στην Ρώμη ώστε να αποδείξει το θρίαμβό του.

        Ο θάνατος της Κλεοπάτρας θα αιχμαλωτίζει πάντα τη φαντασία των ανθρώπων, καθώς απομυθοποιήθηκε στις ταινίες και τα λογοτεχνικά κείμενα. Στην πράξη καλύπτεται από μυστήριο. Το σίγουρο γεγονός είναι πως κάποια μέρα βρέθηκε νεκρή, ντυμένη με τα βασιλικά της ενδύματα. Η ιστορία που κυκλοφόρησε στη Ρώμη τις επόμενες μέρες  ήταν ότι κατάφερε να της σταλούν μυστικά ένα  ή δύο  δηλητηριώδη φίδια, που τα έβαλε να την δαγκώσουν. Η Ειράς επίσης βρέθηκε νεκρή στα πόδια της κυρίας της, ενώ η Χάρμιον στα πρόθυρα του θανάτου. Φίδι δεν βρέθηκε στο δωμάτιο, αλλά το είδος του θανάτου της αποδείκνυαν τα μικρά σημάδια από το δάγκωμα που βρέθηκαν στο σώμα της!

 

                                                                                   Βασίλης  Κουτουζής

                                                                                Δημοσιογράφος ερευνητής

                                                                                                                    21-12-10

 

Πηγές: ιστοσελίδες ίντερνετ, ελληνικές και ξένες, κείμενα  αρχαίων λογίων,

         Βικιπαίδεια.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Δεκτή κάθε πληροφορία που μπορεί να τροποποιήσει   ή να συμπληρώσει προς  το καλύτερο  το παρόν άρθρο.

 

 © KOUTOUZIS.GR  Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά  στην  πηγή  www.koutouzis.gr .

 

Κεντρική σελίδα