Ο Πειραιάς στις φλόγες…

Ο Πειραιάς στις φλόγες….

Η τελευταία …. φαντασμαγορική πυρκαιά, της 20-9-2012 στο εγκαταλειμμένο τετραώροφο νεοκλασικό κτίριο δίπλα στο επίσης εγκαταλειμμένο εργοστάσιο του Κεράνη, στην οδό Μουτσοπούλου και Πειραιώς, στα Καμίνια, στο οποίο διέμεναν άστεγοι, αλλά δεν έπαθε κανένας τίποτα, μας οδήγησε στην έρευνα αυτή.

Ποιες ήταν οι πυρκαιές στην τρισχιλιετή ιστορία του Πειραιά;

== Το 85 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατιωτικός και πολιτικός Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας, μετά την Αθήνα κατέλαβε τον Πειραιά και τον έκαψε σχεδόν ολοσχερώς. Κατέκαυσε τη Σκευοθήκη, τους Νεώσοικους, και όλα τα κτίσματα του Πειραιά. Παρέμειναν άθικτες μόνο κάποιες συνοικίες.

Από κει και μετά άλλοι Ρωμαίοι κάνουν μια προσπάθεια να τον ανοικοδομήσουν.

== Αλλά το 267 μ.Χ. με την εισβολή των Γότθων, νέες καταστροφές από φωτιά επικρατούν και ακολουθεί εγκατάλειψη του Πειραιά από τους κατοίκους του.

== Το 395 μ.Χ. ο Αλάριχος, φέρνει οριστική καταστροφή του Πειραιά. Αρχή των αιώνων της παρακμής.

Εκτοτε και μέχρι το 1830 δεν υπήρχε στον Πειραιά κάτι για να καεί εκτός από χωράφια.

Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι ο Πειραιάς μεταξύ των χρόνων 1925 με 1929 είχε πληγεί πολλές φορές από φωτιά.

Το 1925 είχαν ξεσπάσει δύο μεγάλες πυρκαγιές στον Πειραιά στις 19-7-1925 στο σύμπλεγμα αποθηκών της Αμερικάνικης περίθαλψης στην Ηετιωνία ακτή, και στις 18-9-1925 στο Τελωνείο στην Τρούμπα.

Η μεγάλη φωτιά της πλατείας Ιπποδαμείας

Η μεγαλύτερη φωτιά στον Πειραιά ήταν εκείνη της 9^ης Σεπτεμβρίου του 1928, κατά την οποία όπως αναφέρεται στο «Πειραιόραμα» κάηκαν αποθήκες μπαχαρικών, εργοστάσια ποτοποιϊας, γενικές αποθήκες και αποθήκες καλαθιών, καταστήματα βιομηχανικών ειδών, αποθήκες φαρμάκων, εργοστάσιο βαρελοποιίας - το γνωστό του Ιωάννου Ευριπιώτου, ο οποίος ήταν μάλιστα και Πρόεδρος των Βαρελοποιών Πειραιά-.

Γράφει: Ήταν 09.30 το βράδυ όταν μια μικρή φωτιά έκανε την εμφάνισή της σε υπόγειο εργαστήριο που βρίσκονταν στη διασταύρωση των οδών Αλιπέδου και Ρετσίνα κοντά στη Πλατεία Ιπποδαμείας. Σύντομα η φωτιά αυτή μεταπηδά στο διπλανό κατάστημα και αμέσως μετά στο παραδίπλα βοηθούμενη από σφοδρό άνεμο που πνέει εκείνη την ώρα. Περνάει τον δρόμο και μεταδίδει την καταστροφή της και στην απέναντι πλευρά. Η μια φωτιά τώρα είναι δύο και οι οποίες παραδόξως ακολουθούν αντίθετες πορείες. Πρώτος αντιλαμβάνεται τη φωτιά ο Γιάννης Βερυκοκάκης αστυφύλακας σκοπός του Γ΄ αστυνομικού τμήματος της Αστυνομίας Πόλεων και ειδοποιεί το πυροσβεστείο Πειραιά τότε όπως λέγονταν. Την βραδιά εκείνη συμβαίνει και κάτι άλλο όμως. Όλοι οι πυροσβέστες που απάρτιζαν τον πυροσβεστικό λόχο του Πειραιά, βρίσκονται χτυπημένοι από πυρετό στα σπίτια τους με πόνους, ναυτίες και εμετούς.

Δεν γνωρίζουν ότι είναι χτυπημένοι από τον τρομερό για την εποχή εκείνη δάγκειο αιμορραγικό πυρετό που μεταδίδεται από το κουνούπι στον άνθρωπο αρχικά και από άνθρωπο σε άνθρωπο στη συνέχεια.

Όρθιοι και υγιείς είναι μόνο ο ανθυπολοχαγός Σπυριδάκης με πέντε πυροσβέστες. Αμέσως επανδρώνουν τα δύο και μοναδικά οχήματα και κατευθύνονται προς την φωτιά. Βρίσκονται στο σημείο σχετικά γρήγορα για την εποχή εκείνη αλλά με το που ρίχνουν ότι νερό διαθέτουν τα οχήματα αυτά, ανακαλύπτουν ότι ο πλησιεστέρος σταθμός από όπου θα μπορούσαν να ανεφοδιαστούν με νερό δεν λειτουργεί λόγω βλάβης της ατμοκίνητης αντλίας του.

Εγκαταλείπουν την πλατεία Ιπποδαμείας και αρχίζουν να τρέχουν προς τον πλησιέστερο σταθμό της Τερψιθέας που και εκεί έκπληκτοι ανακαλύπτουν ότι και αυτός δεν λειτουργεί. Φεύγουν και από εκεί και πηγαίνουν στον τρίτο κατά σειρά σταθμό που βρίσκεται στην Τρούμπα. Εκεί καταφέρνουν να ανεφοδιαστούν αλλά μόλις συμβαίνει αυτό η αντλία και εκεί σταματά. Τώρα τα οχήματα αφήνουν τον μόνο μηχανικό πυροσβέστη στον σταθμό Τρούμπας για να επισκευάσει τη ζημιά και οι υπόλοιποι τέσσερις ουσιαστικά, τρέχουν πίσω στην πλατεία Ιπποδαμείας. Στο μεταξύ η φωτιά είχε εξαπλωθεί με τέτοιο ρυθμό που οι τεράστιες φλόγες ήταν πλέον ορατές από το κέντρο της Αθήνας, την Σαλαμίνα και την Αίγινα. Στο μεταξύ η αντλία της Τρούμπας επιμένει να μην παίρνει μπροστά.

Ο υπαστυνόμος Νικόλαος Κόττης πηγαίνει στο εργοστάσιο της Ηλεκτρικής εταιρείας που βρίσκεται στο Νέο Φάληρο, και παραλαμβάνει μηχανικό ο οποίος θα βοηθήσει στην επισκευή της αντλίας της Τρούμπας. Έχουν περάσει δύο ώρες και ουσιαστικά λίγα έχουν γίνει για τον περιορισμό της φωτιάς. Στις 11.30 το βράδυ φθάνουν από την Αθήνα μια κινητή αντλία για να αντικαταστήσουν αυτή την χαλασμένη της Τρούμπας που δεν κατάφερε κανείς τελικά να επισκευάσει και δύο πυροσβεστικά οχήματα με άλλους 15 πυροσβέστες. Μηδαμινή όμως δύναμη για αυτή την ανεξέλγκτη φωτιά που απειλεί πλέον όλη την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά.

Ότι κτήριο υπάρχει στην Πλατεία Ιπποδαμείας έχει καεί. Στην περιοχή ρόλο πυροσβέστη πλέον αναλαμβάνει όλο το Φρουραρχείο, η Αστυνομία και οι 58 ναύτες που δημιουργούν αγήματα και αποβιβάζονται από τα Θωρηκτά "Αβέρωφ" και "Λήμνος" που βρίσκονται τυχαία στο Λιμάνι του Πειραιά. Μέχρι το επόμενο πρωί κρατάει αυτή η μάχη με τις φλόγες και όταν τελικά σβήνει έχει αποτεφρώσει ένδεκα εργοστάσια και όλα τα καταστήματα της περιοχής.

Όλη η παραγωγική τάξη της εποχής εκείνης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βρίσκονταν στην πλατεία Ιπποδαμείας. Αν μπορούμε να αντιληφθούμε την καταστροφή ένδεκα εργοστασίων με τα σημερινά μέτρα, φανταστείτε την εποχή εκείνη τι μπορούσε να σημαίνουν ένδεκα εργοστάσια κατεστραμμένα σε μια χώρα επί το πλείστον αγροτική……….

……………………..

Τα περιορισμένα μέσα της εποχής εκείνης αλλά κυρίως οι ξυλοκατασκευές των προσφυγικών σπιτιών από το 1922 και μετά δημιουργούσαν εκρηκτικό μείγμα το οποίο γίνονταν ακόμα πιο επικίνδυνο όταν έπνεαν ισχυροί άνεμοι.

Η καταστροφή αυτή συμπλήρωσε στην ουσία την καταστροφή των αποθηκών καπνού των Αδελφών Παπαστράτου που είχε γίνει στις 30 Μαρτίου του ίδιου έτους και για το οποίο υπήρξε έντονα η φήμη του εμπρησμού.

Διώχνει χασισοπότες και ρεμπέτες με φωτιά

Ακολουθεί η φωτιά στα Λεμονάδικα.

Όμως όπως μας αφηγήθηκε (2010) ο 90 χρονος έμπορος Δημ.Νοσ. που έζησε την περιοχή, αφού είχε μαγαζί εκεί, το 1937 οι παράγκες έπιασαν ξαφνικά φωτιά. Κι η πυροσβεστική του Δήμου αντί να ρίξει νερό, έριξε πετρέλαιο, και κάηκαν ολοσχερώς. Είπαν τότε ότι ο Μεταξάς ήθελε να διώξει από κει ρεμπέτες και χασισοπότες, οι οποίοι συχνά δημιουργούσαν επεισόδια κι αυτό και έγινε.

«Ολως τυχαίως» η πυρκαγιά κατέστρεψε την πλατεία Καραϊσκάκη και τα Λεμονάδικα, και μεταξύ των άλλων ξεσπιτώθηκαν και οι μάγκες, ρεμπέτες και χασισοπότες. Αλλωστε και το τραγούδι του Παπάζογλου για ένα τέτοιο περιστατικό μιλάει.

Τα τελευταία χρόνια όλο και ξεσπούν πυρκαιές, αλλά, ευτυχώς δεν είναι σημαντικές όπως όσες ήδη αναφέρθηκαν. Π.χ.:

22-10-10 Σε εκκένωση πολυκατοικίας στον Πειραιά προχώρησε η αστυνομία σε συνεργασία με την πυροσβεστική εξαιτίας πυρκαγιάς που ξέσπασε σε εστιατόριο που στεγάζεται στο ισόγειο του κτιρίου.Η πυρκαγιά ξέσπασε είκοσι λεπτά πριν από τις τρεις τα ξημερώματα στο εστιατόριο που βρίσκεται στην οδό Ακτή Θεμιστοκλέους 284 στην Καλλίπολη.

16-8-12 Προκλήθηκε πυρκαγιά στο κοσμηματοπωλείο «Θεολόγος» του Πειραιά.

Και φυσικά αρκετές άλλες.

ΒΑΣΙΛΗΣ Π. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

27-10-12

Κεντρική σελίδα